شماره ۱۱۲۰

دارچین و مقاومت به انسولین

دکتر مهدی نوری .F.R.C.P

دارچین و مقاومت به انسولین

چهارشنبه 26 آبان 1395

۱۰۰گرم پودر دارچین؛ ۴۲۰میلی‌گرم پتاسیم، ۱۳‌میلی‌گرم سدیم، ۱۶۰۰میلی‌گرم کلسیم‌، ۵۳میلی‌گرم منیزیم‌، 4‌میلی‌گرم آهن، ۱/۸میلی‌‌گرم روی، ۵۰میلی‌گرم فسفر،۳۲‌میلی‌گرم کلر و۲۳/ ۰میلی‌گرم مس دارد‌. بدیهی است که این ترکیب نمی‌تواند خواص دارویی دارچین را توجیه نماید زیرا این ترکیبات در بسیاری‌از مواد خوراکی دیگر نیز کم و بیش وجود دارند.

بنابراین خواص درمانی دارچین به مواد دیگری ارتباط دارد. دارچین، پوست خشک‌شده‌ی ساقه‌ی درختچه‌ی همیشه سبزی است که ارتفاع آن به ۱۰متر نیز می‌رسد‌. برگ‌های این درخت به رنگ سبز تیره در سطح بالایی و سبز روشن در سطح زیرین می‌باشند. نام علمی این درخت Cinnamomum verum است و از خانواده‌یLauraceae  می‌باشد‌. درخت دارچین در فاصله‌ی ماه‌های بهمن تا اوایل فروردین گل می‌دهد‌. گل‌های آن کوچک و به رنگ‌زرد کمرنگ می‌باشد‌. در تصاویر مندرج در مقاله درخت دارچین و پوست خشک‌شده‌ی خام ساقه‌ی درخت دیده‌می‌شوند‌.

دارچین سیلان و دارچین سایگون، ۲‌گونه دارچین پرمصرف هستند‌. البته دارچین سیلان از‌نظر کیفیت بهتر‌از دارچین سایگون  است. هردو دارچین را به‌نام Cinnamon می‌شناسند. البته  دارچین سایگون بیشتر مصرف ادویه دارد تا کاربرد دارویی. طعم این دارچین تند و سوزاننده است. به‌طور‌کلی دارچین بعداز فلفل و زردچوبه، یکی‌از پرمصرف‌‌ترین ادویه‌های معطر و مطبوعی است که در آشپزی به‌کار‌می‌رود‌. در مکتب طب سنتی ایران، طبیعت دارچین را گرم و‌خشک می‌دانستند و در درمان بی‌اشتـهایی‌، سوءهاضمه، اسپاسم، نفخ، تقویت قوای‌جنسی‌، اسهال کودکان و روماتیـسـم و بدبویی دهان تجویز می‌کردند‌. علاوه‌بر‌این‌، برای دارچین خاصیت نیرو‌بخشی و تحریک عمل گوارش و تقویت معده‌،تسریع جریان خون‌، تسکین سرفه و ناراحتی‌های تنفسی و البته موارد متعدد دیگر نیز قائل‌بودند که می‌توان به‌شرح‌زیر آنها را خلاصه‌کرد:

• کاهنده‌ی تب

• مؤثر در بهبود سرماخوردگی

• تقویت‌کننده‌ی بدن و دافع ضعف جسمانی

• هضم کننده‌ی غذا

• محرک گردش خون

• ضدباکتری و ضدقارچ

• بهبود سرفه

• تقویت‌کننده‌ی اعصاب

• نشاط‌آور ومفید در بیماری قند.

یکی‌از ترکیبات مهم دارچین اسانس آن است‌. دارچین سیلان اسانس روغنی فرّار بیشتری دارد. در پوست شاخه‌های دارچین سیلان ۵/۰تا۱درصد اسانس موجود است. اسانس دارچین زمانی که تازه باشد رنگ زرد روشن‌دارد اما باگذشت‌زمان به رنگ تیره در می‌آید. این اسانس از نظر ماده‌ی اوژنول شبیه اسانس میخک است.بیشتر اسانس دارچین را آلدئید سینامیک تشکیل‌می‌دهد. البته  در دارچین آمیدون‌، موسیلاژ، تانن‌، یک ماده‌ی رنگی‌، اکسالات‌کلسیم، قند، مانیت، سینامومین و رزین نیز وجود دارد. اسانس دارچین خاصیت ضد‌ویروسی، ضد‌باکتریایی و ضدانگلی و قارچ‌کشی نیز نشان‌می‌دهد‌.

ترکیبات دارچین به سوخت‌وساز بدن کمک‌می‌کند‌. بر‌اساس برخی‌از پژوهش‌ها‌، دارچین می‌تواند سوخت‌و‌ساز بدن را تا‌۲۰برابر نیز افزایش‌دهد.

برخی‌از تحقیقات نشان‌داده است که با افزودن یک‌چهارم قاشق چای‌خوری دارچین  به رژیم‌غذایی روزانه، سوخت‌و‌ساز بدن افزایش می‌یابد و چربی و کالری‌های مازاد می‌سوزند. بررسی‌هایی که روی ۲‌گروه بیمار انجام‌شده، نشان‌می‌دهد  که چربی و کلسترول تمام  بیمارانی‌که از دارچین استفاده کرده‌اند، نسبت به دسته‌ی دوم که دارونما دریافت‌نموده‌اند، کاهش معنی‌داری داشته است. براساس همین تحقیقات بامصرف روزانه‌ی ۱تا۵گرم دارچین به‌مدت ۶هفته، میزان تری‌گلیسیرید ۲۰تا۳۰درصد و LDL به میزان ۷تا27درصد کاهش یافته‌است. مواد مؤثر در دارچین مانند انسولین‌، با فعال‌کردن آنزیم گلیکوژن سنتاز سبب افزایش گلیکوژن می‌گردد‌.

دارچـین به ترشح بیشتر انسولین کمک می‌کند و در واقع  مانند یک مـاده‌ی تقـویت کنـنده‌ی انسـولـین (Insulin Potentiating Factor) عمل‌می‌نماید.

با‌توجه به این‌که مقاومت به انسولین و دیابت احتمال خطر بیماری‌های قلبی مانند سکته‌ی‌قلبی را افزایش‌می‌دهد، رژیم‌غذایی حاوی کاهنده‌های چربی و قندخون اهمیت ویژه‌ای در پیشگیری‌از مرگ‌های زودرس دارد.

دارچین یکی‌از ادویه‌هایی است که مصرف آن بعد‌از غذا از افزایش گلیسمی جلوگیری‌می‌کند و با کاهش تدریجی میزان کلسترول و تری‌گلیسرید از بروز برخی بیماری‌های قلبی نیز پیشگیری‌می‌نماید.

مقاومت به انسولین یکی‌از بزرگترین مشکلاتی است که افراد مبتلا به دیابت نوع‌2 با آن روبه‌رو هستند. بسیاری‌از افراد چاق‌، به‌ویژه کودکان و نوجوانان ممکن‌است مقاومت به انسولین نشان‌دهند‌. باید توجه‌داشت که مواد‌خوراکی در کاهش مقاومت به انسولین نقش مهمی دارند. رژیم‌غذایی مناسب و متعادل از نوسانات قندخون جلوگیری می‌کند و بالا‌رفتن ناگهانی قند خود را کنترل‌می‌نماید. برخی‌از مواد خوراکی حساسیت به انسولین را افزایش‌می‌دهند و در افراد دیابتی مفید می‌باشند‌. دارچین یکی‌از موادخوراکی است که مقاومت به انسولین را کاهش‌می‌دهد‌. روغن دارچین سینامالدئید Cinnamaldehyde، سینامیک‌اسید Cinnamic Acid، اوژنول Eugenol، کومارین Coumarin و مواد دیگری دارد که  خاصیت آنتی‌اکسیدانی و فعالیت کاستن از مقاومت به انسولین را نشان‌می‌دهند. عصاره‌ی دارچین فعالیت انسولین را چندین برابر افزایش‌می‌دهد و متابولیسم گلوکز را بالا‌می‌برد‌. پژوهش‌هایی که روی افراد دیابتی انجام شده نشان‌می‌دهد که اگرچه  نمی‌توان دارچین را به‌تنهایی برای مقاومت به انسولین در افراد دیابتی به‌کار‌برد اما واقعیت این است که مصرف دارچین سطح گلوکز خون ناشتا و هموگلوبین گلیکوزیله را کاهش‌می‌دهد و از مقاومت به انسولین می‌کاهد‌. بررسی‌هایی که درمورد اثرمکمل دارچین در گروهی‌از افراد دیابتی نوع۲ انجام شده‌است و مقایسه‌ی نتیجه‌ی آن  با وضعیت دیابتی‌هایی که مکمل دارچین دریافت‌نکرده بودند (گروه کنترل)، نشان‌می‌دهد که مصرف مکمل دارچین مقاومت به انسولین را کاهش‌می‌دهد‌.

مراکز پزشکی دانشگاهی تأییدکرده‌اند سطح قند‌خون افراد دیابتی که روزانه ۲‌فنجان چای دارچین (برای هر فنجان آب جوش نیم قاشق چای خوری پودر دارچین) نوشیده‌اند‌، نسبت به آنهایی که از این مقدار دارچین استفاده‌نکرده‌اند‌، به‌طور معنی‌داری پایین‌تر است. البته کپسول‌های حاوی پودر دارچین نیز وجود دارد که افراد دیابتی می‌توانند به‌جای استفاده از پودر‌دارچین، کپسول آن‌را میل‌کنند.

 

تعداد بازدید : 2000

ثبت نظر

ارسال