لنفوسیتوز

افزایش تعداد لنفوسیت‌ها در خون محیطی، در بیماری‌های مختلفی چون عوارض ویروسی، سیاه سرفه، لنفوپرولیفراتیو و... دیده می‌شود.

زمانی لنفوسیتوز اهمیت مرضی پیدا می‌کند که تعداد مطلق این سلول‌ها مساوی و یا بیشتر از پنج‌هزار در میلیمترمکعب باشد.

بررسی فلوسایتومتری با حساسیت بسیار زیاد می‌تواند Small monoclonal B.cell population  را در خون محیطی، مغز استخوان و عقده لنفاوی شخصی که هیچ‌گونه نشانه‌ای از احتمال عارضه لنفوپرولیفراتیو ندارد را شناسایی کند. پیدایش کمتر از پنج‌هزار Monoclonal B.cel در میلیمترمکعب خون با ایمیونو فنوتیپ شبیه (+CLL(CD5+CD20dim,CD23 موجود برای حداقل ۳ماه در خون محیطی شخصی که در سلامتی کامل است، مشخصه‌ای کامل برای (Monoclonal B-cell Lymphocytosis (MBL می‌باشد. شیوع این یافته  در جمعیت دنیا در حدود ۰/۶ تا ۲۰درصد، بسته به حساسیت ‌تکنیک‌بررسی مذکربودن و پیربودن فرد و افرادی که در فامیل نزدیکCLL داشته‌اند،تفاوت دارد.

بیماری که  حد پایین MBL پانصد در میلیمتر مکعب‌ دارد، «Low count MBL»شناخته‌ می‌شود. در حالی‌که آنهایی که پانصد تا پنج‌هزار در میلیمترمکعب دارند، «High count MBL» می‌باشند. این تفاوت به‌این دلیل است که آنهایی که حد بالای MBL را دارا می‌باشند، اغلب موتاسیون IGHV شبیه CLL داشته و شانس دچار شدن به CLL را ۱تا۲درصد دارند ولی آنها که حد MBL پایین دارند، مانند افراد معمولی می‌باشند.

اغلب افراددهنده خون سالم، Low count داشتند و رقم آن ۷‌درصد بوده است، درحالی‌که در خون محیطی بیماران مبتلا به CLL که در سابق مشخص شده بود، MBL به‌نظر می‌رسد که Precursor بیماری بوده باشد ولی باید دانست که بیشتر بیمارانی که MBL دارند دچار CLL نمی‌شوند. همان‌طوری ‌که ذکر شد Small monoclonal B-cell به‌طور تصادفی نیز ممکن است در مغزاستخوان دیده شود.

در یک بررسی، این سلول‌ها به‌طور تصادفی به‌توسط فلوسایتومتری در ۱‌درصد از آسپیراسیون مغز استخوان بیمارانی که نشانه‌ای از عارضه لنفوپرولیفراتیو نداشتند، یافت گردید.

این بیماران نه سابقه لنفوم داشتند و نه فنوتیپ آنها شبیه لنفوم بود. گرچه بعضی فنوتیپ‌ها شبیه CLL همانندMBL را در خون عرضه نمودند ولی مشخص‌شد که‌اغلب فنوتیپ ND.Cell هستند.

بیش از نیمی از این افراد به رغم رنگ‌آمیزی ایمیونوکمیکال‌ مثبت Lymphoid aggregates را نداشتند و این برخلاف MBL می‌باشد که در آن اغلب افراد، انفیلتراسیون لنفوئید در بیوپسی مغز استخوان دارند.

مشخص نیست که آیا مونوکلوئالSmall non cll3 یافت شده در مغزاستخـوان، به عارضـه پیشرفتـه لنفوپرولیواتیو مهم منجر خواهد شد یا خیر.

تجربه عملی نزدیک به ۵۰سال نویسنده این است؛ هنگامی‌که با بیمارانی که گلبول‌های سفید بالا با لنفوسیتوز (بیش از ۵۰۰۰mm³) دارند مواجه می‌شویم، بعد از معاینه بالینی دقیق و تکمیل آزمایشات و Imaging بیمارتحت‌نظرقرارداده شود و یا افرادی که به‌دلیلی تحت آزمایش مغز استخوان قرار گرفته‌اند که در آن توده‌ای از لنفوسیت به‌صورتLymphoid fullicule و یا  Lymphoid aggregate  در یک محل دیده شده، بدون تجویز دارو هر ۳یا۶ماه یکبار پیگیری گردند. هنگامی که عوارض عفونی و ویروسی و یا سایر علل دیگر رد شود، این فرد تحت‌نظر قرار گرفته‌شده، ماه‌ها و یا سال‌ها همانند فرد سالم به‌کار و زندگی خود ادامه خواهد داد. ما دیده‌ایم که در تعداد قلیلی از این افراد بعد از گذشت زمان، سلول‌های خونی آنها نیز طبیعی می‌شوند.

لنفوسیتوز در افراد مسن اغلب به‌علت لوسمی لنفاوی مزمن(CLL) است. این افراد نیز تا زمانی که تعداد گلبول‌های سفید آنها افزایش پیدا نکرده و Asymptomatic هستند، نیاز به درمان ندارند. همیشه عوارضی که آنها را تهدید می‌کند مانند عفونت، انمی‌همولی‌تیک اتوایمیون و آپلازی Pure red cell را باید در نظر داشت. بیشتر این بیماران تا زمانی‌که نیاز به‌درمان ندارند، لازم نیست تا آزمایش مغز استخوان برای آنان انجام گیرد.

Ref: Hematology. ASH. Education Program. Dec. 2015