شماره ۱۱۳۱
زنانه‌کردن صورت
دکتر محمدرضا شفیعی - پوست و زیبایی
وجود عضلات بزرگ قوی و منقبض‌شده در صورت که به‌هنگام صحبت‌کردن و خوردن‌غذا، حالت خشمگین و تهاجمی به چهره می‌دهند، زیبایی و لطافت و مهربانی را از صورت گرفته و خشم و عصبانیت و جدی‌بودن را به‌طرف مقابل انتقال‌می‌دهد.
این خصیصه، به‌ویژه در چهره زنانی که به لحاظ ویژگی ژنتیکی دارای صورتی عضلانی، بزرگ و چهارگوش هستند، خود را بیشتر نمایان می‌سازد. به‌طوری‌که این افراد (خانم‌ها) با مراجعه به پزشک زیبایی، خواستار تغییر این چهره مردانه و عضلانی به چهره‌ای گرد و لطیف، مهربان و در یک کلام به چهره‌ای زنانه می‌باشند.
قبل‌از آن‌که به درمان آن توسط بوتاکس که شیوه‌ای غیرتهاجمی و بی‌خطر می‌باشد بپردازیم، ضروری است در‌این‌مورد توضیحی اتیولوژیک ارائه گردد:
عضلات ماضغه که در امر جویدن، نقشی اصلی را عهده‌دار می‌باشند، در نژاد آسیایی و نیز نزد افراد قوی‌هیکل و دارای عضلاتی برجسته و درهم‌تنیده، خود را نمایان‌تر نشان‌می‌دهند.
این افراد دارای صورتی مربعی، چهارگوش و بزرگ بوده و به‌هنگام جویدن، عصبانی‌شدن و حتی با صدای بلند صحبت‌کردن، حرکات عضله یادشده در‌صورت، به‌خوبی نمایان می‌گردد.
این بزرگی و بیش‌از حدمعمول نمایان‌شدن عضله ماضغه، معمولاً دوطرفه بوده و به‌ندرت یک‌طرفه می‌باشد.
تاکنون دلیل خاصی برای این خصیصه ذکر نشده و در بعضی‌از پژوهش‌ها به وجود یک پارافونکسیون تیپ بوروکسیم در‌این افراد اشاره شده‌است.
همچنین این وضعیت حجم و فرم غیرمعمول عضلات ماضغه صورت را نزد افرادی می‌توان مشاهده نمود که تیک عضلات صورت داشته و با فشار‌دادن دندان‌ها، حجم و اندازه عضله یادشده را افزایش‌می‌دهند.
از دیدگاه آناتومیک:
عضله ماضغه، عضله‌ای است چهارگوش و مربعی‌شکل که از دولایه تشکیل گشته‌است:
۱ـ لایه سطحی: لایه‌ای عریض و بلند بوده و از برجستگی قوس‌گونه آغاز و به‌طرف پایین آمده و در ناحیه زاویه فک‌تحتانی، درست به‌فاصله ۱سانتی‌متر از شاخه عمودی و ۳سانتی‌متر از شاخه افقی به استخوان‌فک، متصل‌می‌گردد.
۲ـ لایه عمقی: در عمق‌بوده و اندازه آن کوتاه و مستقیم به پایین‌آمده و در محل استخوان آرواره به لایه سطحی متصل‌می‌گردد.
همچنین یک‌سوم از این عضله که در بالا قراردارد تاندونی بوده و دوسوم تحتانی آن که به ناحیه تحتانی فک می‌چسبد، عضلانی و ضخیم می‌باشد.
تقسیم‌بندی عضله ماضغه:
برای درمان بزرگی و غیرمعمول بودن اندازه عضله ماضغه و لطیف و زنانه‌کردن چهره توسط تزریق بوتاکس، ضروری است که تزریق بوتاکس برپایه تقسیم‌بندی علمی انجام‌پذیرد.
براساس تقسیم‌بندی که ۲پژوهشگر به نام‌های YUNوAI انجام‌داده‌اند، بزرگی غیرمعمول یا هیپرتروفی عضله ماضغه به‌هنگام انقباض، براساس مورفولوژی یا شکل کلینیکی به ۵تیپ تقسیم شده‌است:
۱ـ کمی برجسته: به‌هنگام انقباض عضله.
۲ـ یک‌طرفه و تکه‌ای: به‌هنگام انقباض شدید عضله، یک‌تکه از عضله، برجسته‌تر و نمایان‌تر می‌گردد.
۳ـ دوطرفه: همین حالت در دوطرف صورت نمایان می‌گردد.
۴ـ سه‌تکه‌ای و در‌هر‌دو‌طرف آرواره.
۵ـ وسیع و حاد: این نوع که تمامی عضله ماضغه را بزرگ و ضخیم و تکه‌ای و ناهموار نشان‌می‌دهد را به‌طورعمده نزد افراد ورزشکار، عصبی و دارای توده عضلانی قوی می‌توان مشاهده‌نمود.
همانگونه که اشاره‌شد، شناخت از این تقسیم‌بندی برای انتخاب نقاط تزریق، تعیین نقاط تزریق می‌باشد ولی برای تعیین مقدار واحد مورد نیاز در هر‌قسمت از عضله ماضغه به تقسیم‌بندی دیگری که توسط سونوگرافی انجام‌می‌گیرد نیاز داریم:
تقسیم‌بندی ضخامت عضله ماضغه براساس اندکس سونوگرافی:
۱ـ ضخامت زیر ۱۰میلی‌متر.
۲ـ ضخامت عضله بین ۱۰تا۱۴میلی‌متر.
۳ـ ضخامت بیش‌از ۱۴میلی‌متر.
حال پس‌از این توضیحات ضروری، وارد مرحله چگونگی تزریق بوتاکس می‌گردیم:
الف: تعیین محل تزریق:
اگر یک خط مستقیم از گوشه خارجی لب به‌طرف پایین‌ترین نقطه لایه گوش ترسیم‌کنیم، توانسته‌ایم تا یک‌سوم فوقانی عضله ماضغه که تاندونی می‌باشد را از دوسوم تحتانی که ضخیم و عضلانی است، تفکیک‌کنیم.
ب: تعیین نقاط تزریق:
براساس تقسیم‌بندی تیپ‌های یادشده در فوق و نیز تعیین ضخامت عضله براساس اندکس سونوگرافی، جمعاً می‌توان در سه نقطه تزریق نمود:
در ادامه مطلب، تصویر خط مستقیمی که گفته شد از کنار خارجی لب مستقیم تا لب تحتانی لاله گوش ادامه دارد را ترسیم‌کرده‌ایم. ۱سانتی‌متر بالاتر از فک تحتانی و ۳ سانتی‌متر در قدام شاخه عمودی استخوان آرواره، محلی است که می‌توان بوتاکس را در ۳نقطه از آن تزریق نمود.
۲نقطه اول، روی یک خط مستقیم و به فاصله ۱ تا حداکثر ۲ سانتی‌متر از یکدیگر (بنابه بزرگی و وسعت عضله)، تزریق می‌گردد.
روش تزریق در نقطه سوم بستگی به بزرگی قدرت عضله ماضغه داشته و در‌صورت نیاز، می‌تواند محل تزریق آن ۱سانتی‌متر بالاتر از دو نقطه قبلی قرارمی‌گیرد. منطبق با تصویر ذیل:
ج: مقدار مورد نیاز بوتاکس:
نکته مهمی که باید به‌هنگام تزریق مدنظر قرارداد این موضوع است که انتخاب ۱تا۳نقطه برای تزریق و نیز مقدار واحد موردنیاز که باید در داخل عضله تزریق شود، کاملاً باید براساس مورفولوژی ۵تیپ ذکر‌شده در فوق تنظیم‌گردد.
مقدار واحدی که در‌هر‌طرف صورت می‌توان تزریق نمود به‌طور‌متوسط بین ۱۵تا۳۵واحد می‌باشد.
اگر فرد در تیپ۴ (سه تکه‌ای در هرطرف صورت) و یا در تیپ۵ (وسیع و حاد) قرار داشته باشد، می‌توان مقدار تزریق واحد بوتاکس را بالابرد و میزان مصرف در‌هر‌طرف صورت تزریق بوتاکس را به ۱۵تا۵۰واحد افزایش‌داد.
نتایج حاصله:
در‌پی نخستین تزریق و پس‌از گذشت حداقل ۲۴هفته، کاهش محسوس و معنی‌داری در ضخامت عضله ماضغه و گردشدن ناحیه فک و آرواره را می‌توان مشاهده نمود. با ذکر این نکته که پدیدارشدن این تغییرات در‌صورت را می‌توان از هفته دوم تزریق مشاهده‌نمود.
در پیگیری‌‌های صورت‌گرفته توسط سونوگرافی سه‌بعدی در‌طی مدت یادشده و پس‌از تزریق بوتاکس، کاهش ضخامت عضله ماضغه را ۳۰درصد نشان‌می‌دهد.
زمان تزریق مجدد بوتاکس نیز از همان قانون همیشگی تبعیت‌نموده و پس‌از گذشت ۴تا۶ماه و به‌هنگام پدیدار‌گشتن انقباضات و افزایش حجم در عضله ماضغه، می‌توان اقدام به تزریق مجدد نمود.
عوارض‌جانبی:
همانگونه که در بالا نیز اشاره‌شد، درمان حجیم و عضلانی‌بودن و خشن‌بودن صورت و تبدیل آن به چهره‌ای لطیف و زنانه از طریق تزریق بوتاکس امکان‌پذیر می‌باشد که شیوه‌ای بی‌خطر، غیرتهاجمی و با کمترین عوارض است.
ولی‌گهگاه و به‌ندرت عوارض کوچکی ناشی‌از نحوه تزریق توسط پزشک ایجاد‌می‌شود که با‌گذشت‌زمان و یا تزریق‌های تکمیلی بوتاکس برطرفمیگردد.
عوارضی مانند:
ـ بروز موقتی سرگیجه و تهوع اندک
ـ دشواری موقتی در امر جویدن
ـ بروز ناهماهنگی در عضلات این ناحیه
ـ پدیدار گشتن چهره مصنوعی به‌ویژه به‌هنگام خندیدن
که تمامی این عوارض یادشده، هم بسیار کم‌بوده و هم با‌گذشت زمان و یا تزریق مجدد چند واحد بوتاکس ترمیمی، برطرفمیگردد.
ثبت نظر