روش جدید در تشخیص کبدچرب

بیماری کبدچرب غیرالکلی(NAFLD) میلیون‌ها تَن از مردم آمریکا را تحت‌تأثیر قرارداده است. این بیماری اغلب تا زمانی‌که به‌خوبی پیشرفت‌کرده باشد، تشخیص‌داده نمی‌شود و تشخیص قطعی به بیوپسی‌کبد نیاز دارد. یک زیرگونه  این بیماری می‌تواند به سیروز‌کبدی شدید و سرطان منجر‌گردد. درحال‌حاضر، نتایج امیدوارکننده‌ای از یک بررسی اولیه، امکان انجام یک آزمایش غیرتهاجمی را فراهم‌می‌کند که تنها به نمونه مدفوع نیاز دارد. این آزمایش آرایش میکروب‌های‌روده را در نمونه مدفوع بررسی‌می‌نماید. در این مقاله به یک روش جدید در تشخیص کبدچرب با انجام آزمایش مدفوع خواهیم پرداخت.

بیماری کبدچرب غیر الکلی چیست؟

نشانه بیماری کبد‌چرب غیرالکلی ، افزایش چربی در کبد می‌باشد. طبق ‌نظر مؤسسه ملی دیابت و بیماری‌های گوارشی و کلیوی آمریکا (NID&DKD)، این بیماری «یکی‌از شایع‌ترین علل بیماری کبدی در‌این‌کشور است».

کبد چرب غیر الکلی یک بیماری متفاوت با بیماری کبد الکلی (ALD) است که در‌آن افزایش چربی در کبد به‌علت مصرف زیاد الکل می‌باشد.در تحقیق جدیدی (شامل ۱۳۵شرکت‌کننده)  محققان دریافتند که این آزمایش مبتنی‌بر مدفوع، می‌تواند کبد چرب غیر الکلی پیشرفته را با‌دقت بین ۸۸ تا ۹۴ درصد پیش‌بینی نماید.

محققان معتقدند؛ درحال‌حاضر تعیین این که کدام فرد در‌معرض خطر یا مبتلا به کبد چرب غیر الکلی است، یک «نیاز پزشکی ضروری برآورده‌نشده» می‌باشد. گرچه ده‌ها داروی جدید وجود دارد، اما اگر میسّر می‌شد که بیماری را بهتر تشخیص‌داد، بیماران می‌توانستند دقیق‌تر برای کارآزمایی‌ها انتخاب‌گشته و«در‌نهایت، برای پیشگیری و درمان آن بهتر مجهز خواهیم شد».

انواع کبد چرب غیر الکلی و روش تشخیص و درمان آن : 

• در برخی‌از مواقع، افراد مبتلا به یک‌نوع کبد چرب غیر الکلی بعداً به‌نوع دیگری از بیماری مبتلا تشخیص داده می‌شوند.

• ابتلا به کبد چرب غیر الکلی احتمال ابتلا به بیماری قلبی/ عروقی را افزایش ‌می‌دهد.

• چاقی خطر ابتلا به کبدچرب را افزایش‌می‌دهد.

دو‌نوع کبد چرب غیر الکلی وجود دارد:

کبدچرب ساده و استئاتوهپاتیت غیرالکلی (NASH).

کبدچرب ساده یک نوع از کبد چرب غیر الکلی است که درآن در کبد، چربی وجود دارد اما بدون التهاب یا آسیب‌سلولی. این شکل از کبد چرب غیر الکلی معمولاً به آسیب‌کبدی یا عوارض‌کبدی منجر‌نمی‌شود.

استئاتوهپاتیت غیرالکلی نوعی‌از کبد چرب غیر الکلی است که درآن‌ علاوه‌بر تمرکز چربی درکبد، نشانه‌های التهاب و آسیب سلول‌های‌کبدی نیز در بافت مشاهده‌می‌شود.

«التهاب می‌تواند به اسکار یا فیبروز منجرگردد و پس‌از‌آن به سیروز که بنیاد زیستی‌کبد را تغییر‌می‌دهد. استئاتوهپاتیت غیرالکلی همچنین می‌تواند به سرطان‌کبد منجرگردد».

به‌طور‌دقیق علت کبد چرب غیر الکلی مشخص نیست و این که چرا برخی‌از افراد مبتلا، دارای کبدچرب ساده هستند در‌حالی‌که بقیه استئاتوهپاتیت غیرالکلی دارند؟

برآوردها نشان‌می‌دهد که حدود ۲۰درصد از افراد مبتلا به NASH ،NAFLD دارند. در ‌آمریکا، تصور‌می‌شود که بین ۳۰ ‌تا۴۰ درصد‌از بزرگسالان کبد چرب غیر الکلی دارند و حدود ۳تا۱۲درصد به استئاتوهپاتیت غیرالکلی مبتلا هستند.

چاقی و بیماری‌های مرتبط با چاقی (مانند دیابت نوع۲)، خطر ابتلا به کبد چرب غیر الکلی را افزایش‌می‌دهد و تصور‌می‌شود که کبد چرب غیر الکلی تا‌ حدود۵۰ درصد‌از افراد چاق را تحت‌تأثیر قرار‌می‌دهد.

تشخیص کبد چرب غیر الکلی با ترکیب میکروبیوم روده :

محققان گزارش‌می‌کنند که آرایش میکروبیوم‌ روده فرد (میلیاردها میکروبی که در روده همراه با مواد ژنتیکی خود زندگی‌می‌کنند) ممکن‌است بر خطر بروز چاقی در انسان مؤثر باشد. این‌موضوع موجب تعجب‌ می‌باشد که؛ آیا ممکن‌است ارتباطی بین بیماری‌کبدی مربوط به چاقی و میکروبیوم روده وجود داشته‌باشد؟ اگر چنین‌است، ممکن‌است بتوان به آرایش میکروبیوم‌روده، در نمونه مدفوع فرد پی‌برده و آن‌را به‌ وضعیت‌ کبدچرب غیر الکلی آن ها ارتباط داد.

روش جدید در تشخیص کبدچرب : 

برای ارزیابی فرضیۀ تشخیص کبد چرب با آزمایش مدفوع، محققان ابتدا ۸۶ بیمار مبتلابه کبدچرب غیرالکلی را که بیماری آن ها توسط بیوپسی تشخیص‌داده ‌شده‌بود، بررسی‌کردند (درگروه تحت‌بررسی ۷۲تَن مبتلا به بیماری خفیف یا متوسط و ۱۴فرد با بیماری پیشرفته بودند). آن ها توالی ژن‌ها را از نمونه مـدفوع شرکت‌‌کنندگان جدا‌نموده و حضور، محل و فراوانی نسبی انواع گونه‌های میکروبی را ارزیابی‌کردند. این فرآیند ۳۷‌گونه از باکتری‌ها را شناسایی‌کرد که باعث تمایز کبدچرب غیر الکلی پیشرفته از مرحله خفیف یا متوسط با‌دقت ۹۳/۶درصد می‌گردید. محققان سپس این‌ یافته را در‌گروه دوم شامل ۱۶بیمار مبتلا به کبدچرب غیرالکلی پیشرفته و ۳۳‌داوطلب سالم (به‌عنوان گروه شاهد) اعتبارسنجی کردند. این‌بار، آن ها دریافتند که با آزمایش فراوانی نسبی ۹گونه باکتری (که ۷‌گونه از‌آن ها در ۳۷گونه قبلی شناسایی‌شده ‌بودند) می‌توانند بیماران مبتلا به کبد چرب غیر الکلی را از گروه شاهد با ۸۸ درصد دقت تشخیص‌دهند.«محققان معتقدند که بررسی آنها امکان آزمایشی بالقوه مبتنی‌بر مدفوع را برای تشخیص فیبروز‌کبدی پیشرفته براساس الگوهای میکروبی موجود در‌آن فراهم می‌نماید. یا حداقل به آن ها کمک‌‌می‌کند تا تعداد بیمارانی‌که مجبور هستند تحت بیوپسی کبدی قرارگیرند را به حداقل برسانند».

تاکنون، آزمایش تنها روی تعداد کمی‌‌ از بیماران در یک آزمایشگاه بسیارتخصصی انجام شده‌است و حتی اگر بررسی‌های بعدی اعتبار آن‌را تأییدنماید، آزمایش نمونه‌مدفوع برای تشخیص کبد چرب غیر الکلی بعیداست که برای استفاده بالینی، حداقل در ۵سال آینده در دسترس قرارگیرد.