شماره ۱۱۴۶

جوزپ تروتا، خالق روشی مبتکرانه برای درمان شکستگی‌های باز

دکتر سیروس ملک‌پور، متخصص ارتوپدی

جوزپ تروتا، خالق روشی مبتکرانه برای درمان شکستگی‌های باز

یکشنبه 27 فروردین 1396
پزشکی امروز

امروزه پزشکان‌، همگی‌از بزرگان و پیشینیان خود در‌این رشته به نیکی یاد‌می‌کنند‌. برای نمونه در‌سال۱۸۴۶، Antonin Jean Desormeaux‌ که به‌عنوان «پدر آندوسکوپی» خوانده‌می‌شود، اولین عمل جراحی موفق با آندوسکوپ را به‌نام «سیستوسکوپی» (تکنیکی که به جراحان اجازه‌می‌دهد تا مجاری ادرار و مثانه را بررسی‌نمایند) و با استفاده‌از چراغی الکلی به‌عنوان منبع نور، انجام‌داد. دگربار درسال۱۸۴۶، مبتکر بزرگ دیگری، William Morton، اولین فردی بود که راه و روش بیهوشی را نشان‌داد.

با‌این‌وجود، مبتکرانی در جراحی وجود دارند که گام‌های بزرگی در‌این‌حوزه برداشته‌اند، ولی شرح نوآوری‌های آنها کمتر شناخته شده‌است.

در‌این‌میان تصمیم‌داریم به معرفی دکتر Josep Trueta بپردازیـم که طی جنگ داخلی اسپانیـا، روش «Closed-Plaster» وی برای درمان شکستگی‌های باز، انقلابی در ارتوپدی ایجاد‌کرد و زندگی‌های بی‌شماری را نجات‌داد. پیش از‌این که دکتر تروتا این تکنیک را که به‌نام متد تروتا شناخته‌می‌شود اختراع‌کند، در‌آن‌زمان شکستگی‌های جدی با نرخ بالای قانقاریای گازی ‌(Gas Gangrene)، قطع‌عضو و مرگ همراه بود. پیش‌از جنگ جهانی اول، نرخ مرگ‌و‌میر به‌علت شکستگی‌های باز استخوان ران بیش‌از ۷۰ ‌درصد بود.

• زندگینامه‌:

دکتـر تروتــا در ۲۷ اکتبر سال‌۱۸۹۷، در بارسلون و خانواده‌ای که همگی پزشک بودند‌، دیده به جهان گشود‌. فشارهای پدر، او را مجبور به ترک رویا و علاقه خویش به حرفه نقاشی نمود و به تحصیل علم‌پزشکی و جراحی روی‌آورد و از دانشگاه بارسلون در‌سال۱۹۲۱ در رشته پزشکی فارغ‌التحصیل شد.

در یکی‌از سفرهای اروپایی خود‌، وی با پزشکی به‌نام Lorenz Bohler از استادان‌پزشکی، ملاقات‌کرد که به‌عنوان یکی‌از بنیانگذاران (اگر اولین بنیانگذار نباشد‌) جراحی مدرن آسیب‌های تصادم (Accident Surgery) توصیف شده‌است. دکتر بوهلر رئیس یکی‌از بیمارستان‌های وین بود که به آسیب‌ها و تصادمات جنگی اختصاص داشت و دکتر تروتا خودش به‌طور‌ مستقیم در‌جریان پیشرفته‌ترین درمان‌های جراحات جنگی که در‌آن‌زمان انجام می‌شد، قرارگرفت. دکتربوهلر شکستگی‌ها را با استفاده از متد باز درمان می‌‌کرد که شامل بود بر روکش‌کردن عضو بیمار در قالب گچی بدون پوشش که حفره کوچکی برای درناژ و دیده‌شدن زخم در‌آن تعبیه‌شده بود. پس‌از درمان ترمیمی، زخم‌ها اغلب در‌معرض هوا قرار‌می‌گرفتند.

دکتر تروتــا، با الهام از روش دکتر بوهلر به بارسلونا بازگشــت و در‌ســال ‌۱۹۲۹ در بیمارستان «Caja de Prevision y Socorro» به‌عنوان جراح ارشد به درمان بیش‌از ۴۰۰۰۰مورد شکستگی ناشی‌از حادثه در‌سال پرداخت. در‌این‌زمان، وی شروع به تحقیق درمورد مراقبت از زخم و عفونت‌استخوان (Osteomyelitis) پرداخت و پی‌برد که شدت عفونت هنگامی‌که از روش باز استفاده‌می‌شود، بالا باقی‌می‌ماند‌.

• شرح روش‌:

در‌سال‌۱۹۳۶، جنگ داخلی در اسپانیا در‌گرفت. برای ۳‌روز پیاپی در‌ مارس‌۱۹۳۸، هواپیماهای ایتالیایی بارسلون را بمباران‌کردند. در‌طول این زمان، دکتر تروتا که در‌آن زمان استاد و رئیس بخش ‌جراحی در بیمارستانی در بارسلونا بود، ۲۲۰۰ سانحه‌دیده را ویزیت و ۱۰۷۳بیمار را در مطب خود درمان ‌کرد.

ویرانی‌هایی که دکتر تروتا شاهد آن بود، موجب تلاش بیشتر وی برای توسعه روش خود گردید که به‌طور قابل‌ملاحظه‌ای نرخ عفونت را کاهش‌داد. تکنیک شامل ۴‌مرحله بود:

انجام عمل‌جراحی، پاکسازی زخم، درناژ‌کردن و بانداژ زخم و بی‌حرکت‌کردن عضو در یک قالب. برخلاف همکاران خود، وی معتقد بود‌ که بزرگترین خطر عفونت در عضـــله است، نه در استـخوان. او نوشـــت: «بافت ‌مرده عضله، محل مسـاعدی بـرای رشد عفــونت‌های بـی‌هــوازی (Anaerobic) است و به‌همین ‌دلیل باید به‌دقت بــرداشته شوند».

دکتـر تروتا از روش دبریدمان‌(Debridement) استفاده‌کرد که در‌آن تمامی بافت‌های زیر‌پوستی و عضله مرده، آلوده یا تخریب‌شده را جدا‌نموده و سعی‌کرد پوست و استخوان سالم را حفظ‌کند.

دکتر تروتا معتقد بود که عمل‌جراحی باید حداقل ظرف مدت ۸‌ساعت پس‌از حادثه (گرچه اغلب حتی زودتر) انجام‌شود.

«در زخم‌های ایجاد‌شده به‌دلیل گلوله‌های توپ و بخصوص آن‌هایی که از بمب‌های هوایی ایجاد‌شده‌اند، عفونت بسیار زودتر و اغلب کمتر‌از ۴‌ساعت، اتفاق می‌افتد».

دکتر تروتا زخم را با صابون، آب و برس‌ناخن تمیز‌می‌کرد و محلول ید را روی پوست به‌کار می‌برد.

وی سپس زخم را با گاز خشک و استریل پانسمان کرد و روشی برای درناژ فراهم‌ نمود. دکتر تروتا معتقد بود: «انجام درناژ صحیح بسیار حیاتی است، زیرا یک حفره که بد درناژ شده، اجازه جمع‌شدن مایعی را می‌دهد که در ابتدا شامل خون است و به‌سرعت تبدیل به چرک‌ و عفونت می‌شود».

در‌نهایت، دکتر تروتا به‌منظور اینکه به استخوان اجازه التیام یافتن‌دهد، عضو را در قالبی ساخته‌شده از گچ که «بهترین و کم‌هزینه‌ترین ماده برای آتل‌بندی شکستگی‌ها به‌دلیل سهولت کاربرد و  استحکام» درنظر‌گرفته‌می‌شد، بی‌حرکت‌کرد‌ (JAMA). وی جهت بی‌حرکت‌کردن اطراف پای بیمار شروع به قالب‌گیری کرد. دکتر تروتا خاطر‌نشان‌کرد: «بی‌حرکت‌سازی شامل یکی‌از مؤثرتریـــــن روش‌های جلوگیری و مبارزه با عفونت است. این محافظت در‌برابر حــرکت تنـها می‌توانـد به‌وسیــله محصـور‌‌نمودن حد‌نهایـی حرکت، تـحت‌پـوششی سخت به‌دست‌آید و در‌این‌حال است ‌که از همه حرکات، حتی بی‌اهمیت‌ترین‌ آنها نیز جلوگیری نموده و اجازه جریان گردش‌خون طبیعی را می‌دهد». وی با روش ایجاد حفره‌هایی در گچ برای کنترل جراحات (‌به‌‌غیر‌از موارد خاص) به‌دلیل این‌که آنها با گردش‌خون در محل شکستگی تداخل دارند و مزاحم عضو بی‌حرکت‌ شده هستند‌، مخالف بود.

از‌بین ۱۰۷۳‌بیماری که دکتر تروتا با روش گچ‌بسته درمان‌کرد، ۹۱درصد به‌طور قابل‌ملاحظه‌ای بهبود یافتند؛ اندام‌های بیماران حفظ شدند و با‌گذشت زمان، به‌طور مؤثری التیام یافتند، بیماران بسیاری عوارض‌جانبی را تجربه‌کردند و ۶‌بیمار جان باختند (۰/۵۶‌درصد)؛ ۸ ‌تَن به سلولیت و آماس رگ‌های لنفی (Lymphangitis) مبتلا‌شدند (۰/۷۵درصد) که بازکردن گچ آنها لازم‌شد و ۱ ‌تَن قانقاریای گازی را تجربه‌کرد (۰/۰۹درصد).

در‌سال‌۱۹۳۹، سایر جراحان متد تروتا را به‌کار بردند و موفقیت این روش را به آکادمی جراحی در پاریس گزارش‌دادند. در یک گزارش، جراحان ۸۰۰ سرباز که در کاتالونیا مجروح شده بودند و بیشتر با متد گچ بسته تروتا، درمان‌شده بودند را مشاهده‌کردند که جراحات آنها با حداقل مورد عفونت و تنها ۱‌مورد قانقاریای گازی، التیام یافت‌. این نتایج قابل‌توجه، اساس کتاب‌های تروتا (درمان جراحات و شکستگی‌های جنگی(۱) و اصول و اعمال جراحی جنگی(۲)) که هر‌دو درسال ۱۹۴۳ منتشر‌شدند، قرارگرفتند.

در‌طول جنگ‌جهانی دوم، درمان بسته جراحات دکتر تروتا محبوب‌شد و به کاهش نرخ قطع عضو و قانقاریای گازی از ۵درصد در جنگ‌جهانی اول، با نرخ مرگ‌و‌میر ۲۸درصد، به ۱/۵درصد در جنگ‌جهانی دوم، با نرخ مرگ‌و‌میر ۱۵درصد و ۰/۰۸درصد در جنگ کره بدون مرگ‌و‌میر کمک‌کرد‌.

در آگهی درگذشت دکتر تروتا که در چاپ انگلیسی ژورنال جراحی استخوان و مفصل منتشرشد، ورود دکتر تروتا به انگلیس را یک موهبت نامید؛ شخص دیگری دراین مورد نوشت:‌«به‌عنوان یک ارتوپد متفکر وی یکی‌از برجسته‌ترین افراد در‌میان هم نسلانش توسط آیندگان قضاوت خواهد‌شد».

حتی ۸۰ سال پس‌از اولین‌باری که دکتر تروتا روش خود برای کنترل جراحات و شکستگی‌ها را معرفی‌کرد، جراحان به استفاده از روش‌های مشابهی که بر‌اساس طرح اصلی وی و با پیشرفت‌هایی که در آنتی‌بیوتیک‌ها و امکانات جراحی به‌وجود‌آمده، برای درمان این جراحات ادامه‌می‌دهند‌.

1-The Treatment of War Wounds and Fractures
2-The Principles and Practice of War Surgery

تعداد بازدید : 980

ثبت نظر

ارسال