مقدمه:
سرطان‌پستان بیماری کشنده‌ای است که باعث مرگ‌و‌میر زنان در سراسر دنیا می‌گردد.
سرطان‌پستان، بالاترین میزان سرطان زنان در کشورهای توسعه‌یافته و در‌حال‌توسعه می‌باشد. طبق گزارش کشوری ثبت موارد سرطانی، سرطان بعد‌از بیماریهای قلبی‌عروقی، دومین عامل شایع مرگ‌و‌میر در کشورهای توسعه‌یافته و سومین عامل مرگ در کشورهای کمتر توسعه یافته است.
هدف از انجام این پژوهش، بررسی ساختار سنی و وضعیت اقتصادی، اجتماعی زنان مبتلا به سرطان‌پستان در دهه‌ی ۱۳۸۰ تا ۱۳۹۰ می‌باشد.
در بررسی مطالعات انجام شده به‌وضوح مشخص می‌شود که مطالعه‌ای(جمعیت‌محور) در زمینه‌ی بررسی ساختار سنی و وضعیت اقتصادی اجتماعی زنان مبتلا به سرطان‌پستان در دهه‌ی۱۳۸۰تا۱۳۹۰ انجام نگرفته است و مطالعه حاضر اولین مطالعه‌ی با رویکرد بررسی جمعیت شناختی (سن، اشتغال، تحصیلات، وضعیت اقتصادی ـ اجتماعی) در زمینه‌ی سرطان‌پستان است.
مواد و روش کار:
مطالعه‌ی حاضر یک بررسی و مرور نظام‌مند یا سیستماتیک (systematic review) می‌باشد.
هدف از این مقاله، بررسی و مرور نظام‌مند مقالات چاپ شده در مورد ساختار سنی و وضعیت اقتصادی ـ اجتماعی زنان مبتلا به سرطان‌پستان در ایران بوده برهمین‌اساس، مقالات فارسی و انگلیسی زبان چاپ شده در مجلات علمی ـ پژوهشی داخل و خارج کشور مورد بررسی قرار‌گرفتند.
مراحل انجام‌کار:
دراین مطالعه جهت اطمینان از بازیابی کلیه مدارک، جستجوی دومرحله‌ای صورت گرفت: درمرحله‌ی اول، جهت مشخص‌شدن نتایج به کشور ایران از کلید واژه کلی ایران و سپس از کلید واژه سرطان‌پستان استفاده شد که ۱۸۰ مدرک بازیابی شد. در مرحله‌ی دوم با همکاری گروه بازبینی و باتوجه به معیارهای ازپیش تعیین‌شده ازبین ۱۸۰ مقاله‌ی به‌دست‌آمده در مرحله‌ی اول ۹۰ مقاله به روش سیستماتیک موردبررسی دقیق قرارگرفت. سپس جهت جامعیت بخشیدن به نتایج از تولیدات علمی در زمینه‌ی سرطان‌پستان کلید واژه‌هایی که در ارتباط با بیماری سرطان‌پستان می‌باشد جمع‌آوری شد نظیـر کلیــــد واژه‌های Breast Cancer، Breast Cancer in Iran، Women Breast Cancer، Socio-economic Facts که در‌نهایت 44مقاله در ارتباط با مشخصات دموگرافیکی (سن، تحصیلات، وضعیت اجتماعی ـ اقتصادی) مرتبط شناخته شد و مورد استفاده قرارگرفت.
اشتغال:
باتوجه به مقالات جمعیت‌محور بررسی شده تعداد زنان خانه‌دار بیشتر از شاغل بوده است و این نشان‌دهنده‌ی این موضوع است که روند شغلی بیماران تغییر داشته است و تعداد افراد مبتلا به سرطان‌پستان خانـه‌دار بیشتـر شده است.
تحصیلات:
باتوجه به مقالات جمعیت‌محور بررسی شده، سطح تحصیلات روند افزایشی داشته است و این تغییر گویای افزایش تعداد افراد تحصیل‌کرده مبتلا به سـرطان پستان نسبت به افراد کـم‌سواد یا حتـی بی‌سواد مبـتلا به سـرطان پستـان می‌باشد.
وضعیت اقتصادی اجتماعی:
باتوجه به مطالعات بررسی شده دراین بخش وضعیت اقتصادی ـ اجتماعی در درمان و حتی ابتلا به سرطان‌پستان ارتباط موثر دارد و تأثیر بیشتر در درمان سرطان‌پستان نمود پیدا می‌کند، باتوجه به هزینه‌های گزافی که درمان سرطان‌پستان در‌پی‌دارد افراد با شرایط اقتصادی پایین قادر به تکمیل دوره‌های درمانی نبوده و به‌دلیل پیشرفت سرطان‌پستان مرگ‌و‌میر در این گروه افزایش می‌یابد.
بحث و نتیجه‌گیری:
باتوجه به متغیرهای موردبررسی نتایج مطالعه را می‌توان اینگونه تحلیل نمود: این مطالعه به بررسی ساختار سنی، وضعیت اقتصادی ـ اجتماعی زنان مبتلا به سرطان‌پستان در دهه‌ی۱۳۸۰تا ۱۳۹۰ پرداخته است. میانگین سنی بیماران دراین مطالعه ۳۵/۷ تا ۵۱/۵ سال بود و نشان‌دهنده‌ی این موضوع است که مبتلایان به سرطان‌پستان در ایران10سال جوان‌تر از مبتلایان به این بیماری در کشورهای غربی هستند، در سلیمانیه‌ی‌عراق، همسایه‌ی ایران میانگین سن مبتلایان ۴۷/۴ سال بوده است و در آمریکا بیش‌از نیمی از تمام سرطان‌ها در بیماران ۶۵سال به بالا بوده است. در استرالیا این سن بین ۶۵تا۶۹ سال و در کشورهای آسیایی۴۰تا۵۰ سال رخ‌می‌دهد. در مطالعه‌ی علی‌منتظری و همکاران درسال۲۰۰۳ با موضوع «مراجعه با تأخیر در سرطان‌پستان: یک مطالعه روی زنان ایرانی «تعداد ۱۹۰زن مبتلا به سرطان پستان در تهران مورد بررسی قرار‌گرفتند. در این ارزیابی میانگین سن بیماران ۴۷سال گزارش شده‌است. همچنین تعداد زنان خانه‌دار نسبت به شاغل بیشتر بود و این نشان‌دهنده‌ی این موضوع است که روند شغلی بیماران تغییر داشته است و تعداد افراد مبتلا به سرطان‌پستان خانه‌دار بیشتر شده‌است. در بررسی مینور‌لمیعیان و همکاران (سال۱۳۸۷) با موضوع «رفتار کنترل سرطان‌پستان از نگاه زنان: یک پژوهش کیفی» که روی 31زن در سنین ۸/۰۵±۴۹ سال در تهران انجام شده، مشخص شده‌است که: ۵۴/۸ درصد شرکت‌کنندگان شاغل و ۴۵/۱درصد خانه‌دار بودند.
دراین مطالعه مشخص‌شد سطح تحصیلات درطی۱۰سال اخیر روند افزایشی داشته است و این تغییر گویای افزایش تعداد افراد تحصیل‌کرده مبتلا به سرطان‌پستان نسبت به افراد کم‌سواد یا حتی بی‌سواد مبتلا به سرطان‌پستان می‌باشد. در بررسی رضا‌گیشاوند درسال ۲۰۱۰ با موضوع «عوامل خطر سرطان‌پستان در‌میان زنان جوان در جنوب ایران» تعداد ۵۲۱ زن مبتلا به سرطان‌پستان و ۵۲۱ شاهد همسان شده از‌نظر سن و استان محل اقامت موردبررسی قرار‌گرفتند (متوسط سن گروه مورد و شاهد به‌ترتیـب ۴۱/۲۴ و ۴۱/۰۶) متغیرهای دموگرافیک مختلفی دراین مطالعه بررسی شده‌اند میزان تحصیلات دراین مطالعه اینگونه مطرح شده: افراد با تحصیلات دانشگاهی در‌گروه مورد بیشتر از گروه شاهد یافت شد (۱۶/۲% در مقابل ۶/۵%) میزان تحصیلات ابتدایی در‌گروه مورد ۱۹۸ و در گروه شاهد ۲۰۱نفر، متوسـطه ۱۷۸ نفر در‌گروه مورد و گروه شاهد ۱۸۰ نفر، تحصیلات دانشگاهی ۸۴نفر در‌گروه مورد و ۳۴نفر در گروه شاهد.
این عوامل پیوسته بر سلامت جامعه تأثیر می‌گذارد. سلامت جامعه نه امری ثابت و پایدار بلکه روندی در حال تغیییر است که باید مورد مراقبت، مداخله و مدیریت قرار‌گرفته و همواره به‌عنوان محور توسعه‌ی اجتماعی و اقتصادی جامعه در‌نظر باشد. سرطان فقط یک موضوع بهداشتی نیست، بلکه این یک گستره‌ی‌اجتماعی، اقتصادی، توسعه و مفاهیم حقوق انسانی است. گزارش ثبت سرطان ایران نشان می‌دهد سرطان‌پستان زنان به‌عنوان شایع‌ترین سرطان زنان می‌باشد، اوج سن سرطان‌پستان از مهمترین نکات است که بین ۴۰تا۵۰سالگی در کشورهای آسیایی و اوج سن در کشورهای غربی بین۶۰تا۷۰سالگی است. در مقایسه‌ای بین زنان سوئد و سنگاپور در سالهای ۱۹۶۸تا۱۹۹۳ میزان بروز در زنان سوئد بعد‌از یائسگی است ولی در سنگاپور در‌سن ۵۰ سالگی به اوج می‌رسد. در استرالیا این سن بین ۶۵تا۶۹ سال و در کشورهای آسیایی ۴۰تا۵۰سال رخ می‌دهد. باتوجه به یافته‌های این تحقیق و باتوجه به مطالعاتی که درطی این ۱۰سال در زمینه‌ی سرطان‌پستان انجام گرفته است مشخص‌شده که سن ابتلا به سرطان‌پستان کاهش یافته و سن مبتلایان در ایران ۱۰ سال کمتر‌از سن مبتلایان در کشورهای غربی است، عدم‌آگاهی زنان نسبت به این بیماری، باعث افزایش مبتلایان ۳۰تا۵۰ ساله و به تبع آن افزایش مرگ‌و‌میر دراین گروه جمعیتی گردیده است. پیامد نامطلوب جمعیتی این موضوع به‌صورت ازدست‌دادن زنان به‌عنوان نیروی کار مفید جامعه، بروز نموده است.(اوج فعالیت اجتماعی و بهترین سن زنان به‌عنوان نیروی کار مجرب و با‌تجربه بین سنین ۳۰تا ۴۵ سال می‌باشد).
منابع در دفترنشریه می‌باشد.
ثبت نظر