شماره ۱۱۰۱

حذف پرتو درمانی پس‌از لامپکتومی

دکتر احسان هدایتی - جراح سرطان

نزدیک به دو‌سوم از زنان آمریکایی حدود۷۰ سال یا مسن‌تر مبتلا به‌مرحله‌ی1 سرطان‌پستان لامپکتومی‌(Lumpectomy) شده و باتوجه به دستورالعمل‌های ملی سرطان نیازی به پرتو‌درمانی ندارند  ولی همچنان این درمان را دریافت می‌کنند. پرتو‌درمانی پس‌از لامپکتومی به‌طور ‌معمول جهت کاهش شانس برگشت ‌دوباره‌ی سرطان استفاده‌می‌گردد.

با‌این‌حال توصیه‌های درمانی درسال2004 برای گروه منتخبی از بیماران سالخورده مبتلا به سرطان‌پستان تغییرکرد. این تغییرات پس‌از آن روی‌داد که تحقیقات نشان‌دادند که پرتودرمانی پس‌از عمل‌جراحی میزان بقای ۵ ساله را در این بیماران در‌مقایسه با زنانی‌که پرتودرمانی نشده‌بودند آن‌چنان افزایش‌نمی‌دهد.

در‌این بررسی جدید، پژوهشگران پرتو‌درمانی پس‌از لامپکتومی را قبل و بعد‌از سال‌2004 مقایسه‌کردند و دریافتند که استفاده از پرتو‌درمانی برای زنانی‌که ارزش این درمان در آنها پرسش‌برانگیز است تنها 3درصد کاهش یافته است.

حال‌اینکه چرا دستورالعمل و توصیه‌ی یاد‌شده پیرامون درمان سرطان‌پستان مورد بی‌توجهی قرارگرفته، با‌توجه به اینکه این رویکرد  در‌مورد بخش قابل‌توجهی از بیماران کاربرد دارد، جای پرسش است.

حدود۳۰درصد موارد جدید سرطان مهاجم پستان در زنان ۷۰ ساله و مسن‌تر تشخیص داده‌‌می‌شوند. در سال۲۰۰۴ محققان با نتیجه‌گیری از یک کارآزمایی بالینی چند مرکزی صورت‌گرفته، توصیه کردند که حذف پرتو‌درمانی در زنانی با ویژگی‌های خاصی که آنها را در خطر کم (Lowrisk) مرگ ناشی‌از سرطان قرار‌می‌دهد ضروری است.

این ویژگی‌ها به‌شرح زیر است:

• سن ۷۰ یا مسن‌تر

• سرطان‌پستان مرحله‌ی‌۱‌ با اندازه‌ی ۲سانتی‌متر یا کمتر (تقریباً سه‌چهارم اینچ یا کمتر) که در معاینه‌ی بالینی به گره‌های لنفاوی گسترش نیافته است‌.

•وجود رسپتور استروژن در تومور (شایع‌ترین ‌نوع ‌سرطان‌پستان).

•حذف جراحی ‌تومور با لامپکتومی و مارجین‌های جراحی‌منفی که به‌معنای عدم‌مشاهده‌ی سرطان در لبه‌ی تومور برداشته شده‌است.

• درمان آنتی هورمونی درازمدت پس‌از جراحی مانند تاموکسیفن.

آنها این توصیه را براساس یافته‌های بررسی‌شان ارائه‌دادند و دریافتند بقای کلی این بیماران سالخورده لامپکتومی‌شده در آنهایی که با یا بدون پرتو‌درمانی تاموکسیفن مصرف‌کردند تفاوتی نداشت.

پس از آن، سازمان‌هایی از‌جمله شبکه‌ی ملی جامع‌سرطان (NCCN) از آمریکا و انجمن سرطان‌آمریکا(ACS)دستورالعمل‌های درمان سرطان مرحله‌ی۱ خودشان را به‌روز رسانی کردند تا موارد حذف پرتو‌درمانی را نیز در‌برگیرد.

محققان از ۲/۸ میلیون مورد سرطان‌پستان تشخیص داده‌شده بین سال‌های 1998و 2002 که در پایگاه‌ داده‌ها(Data Base) ثبت شده‌اند، ۲۰۵۸۶۰ زن حداقل ۷۰ ساله  را شناسایی‌کردند که‌برای سرطان‌پستان مرحله‌ی۱ دارای رسپتور استروژن با لامپکتومی درمان‌شده بودند. حدود ۵۰ درصد این زنان پیش‌از انتشار معیارهای کارآزمایی صورت‌گرفته (1998تا2004) و نیم دیگر پس‌از انتشار این معیارها (2005‌تا2012) تشخیص‌داده شده بودند.

در‌گروهی ‌که پیشتر مورد‌ تشخیص قرار‌گرفته ‌بودند، ۳۱/۲ درصد از بیماران تحت پرتودرمانی قرار نگرفتند، درحالی‌که ۳۴/۲ ‌درصد از گروه پس‌از کارآزمایی، این‌درمان را دریافت‌نکردند. این ارقام ۳درصد کاهش در استفاده از پرتودرمانی را نشان‌می‌دهد. بیشترین کاهش در استفاده از پرتودرمانی در بیماران ۸۰ ساله و مسن‌تر دیده می‌شود و هنوز ۳۰ درصد بیماران ۸۵ ساله و مسن‌تر پرتو‌درمانی می‌شوند.

عوارض‌جانبی احتمالی پرتو‌درمانی پستان شامل تورم، درد، تغییر‌ رنگ یا سفتی پوست و کاهش اندازه‌ی پستان است. محققان تنوع زیادی در استفاده از پرتو‌درمانی بسته به خصوصیات جمعیت‌شناختی (Demographic)، تومور و سایر ویژگی‌ها گزارش‌کرده‌اند.

ممکن‌است دسترسی ضعیف به مراقبت‌های سرطان برخی تفاوت‌های مشاهده‌شده در استفاده‌از پرتودرمانی را توضیح‌دهد. به‌عبارت‌دیگر، این تفاوت‌ها تنها به‌دلیل عدم پیروی از دستورالعمل نیستند. برای نمونه، عواملی که نقش تعیین‌کننده‌ای در استفاده‌ی کمتر‌ از پرتودرمانی دارند شامل سکونت در مناطق دورافتاده، مناطق روستایی کوچک دور از شهرهای بزرگ، یا افزایش فاصله بین خانه‌ی بیمار و بیمارستان گزارش‌دهنده سرطان است.

برخی زنان ممکن است جهت کاهش نگرانی حاصل از عود تومور، خودشان انتخاب می‌کنند تا پرتودرمانی شوند. در کارآزمایی اول میزان عود سرطان‌پستان طی ۵ سال در زنانی که پرتو‌درمانی نشدند ۳درصد بیشتر از افرادی بود که پرتو‌درمانی شدند.

توضیح دیگر محققان در عدم‌توجه به توصیه‌ی یادشده، افزایش محبوبیت اشکال سریع‌تر پرتو‌درمانی مانند براکی‌تراپی (Brachytherapy) در دهه‌ی گذشته است. یک دوره‌ی براکی‌تراپی معمولاً تنها ۵ روز طول می‌کشد درحالی‌که پرتودرمانی روتین با اشعه‌ی خارجی تا ۶‌هفته نیز به‌طول می‌انجامد. در‌این روش جدیدتر، مواد رادیو‌اکتیو (دانه یا کاتتر) (Seeds or in  Catheters)در بافت پستان قرار‌داده می‌شوند.

چندعامل پیش‌بینی‌کننده‌ی دیگر در ارتباط با دریافت‌نکردن پرتو‌درمانی، مانند بیمارانی‌که درمان درازمدت ضدهورمونی را ادامه نمی‌دادند و پس‌از لامپکتومی تومور باقی‌مانده داشتند احتمال کمتری داشت که پرتو‌درمانی شوند، از‌جمله مواردی بود که سبب شگفتی محققان‌گردید و آنها تنها می‌توانند دلایل احتمالی عدم تمایل به دریافت پرتودرمانی این بیماران، برخلاف توصیه‌ی کارشناسان را حدس بزنند. ارزیابی بیشتر داده‌های بررسی نشان‌داد که سن بالا و تومور باقیمانده با هم ارتباط دارند.

جراحان باید تلاش‌کنند تا برای بیماران ۸۵ساله و مسن‌تر به مارجین‌های لامپکتومی منفی (Negative Lumpectomy Margins) دست‌یابند زیرا احتمال پرتودرمانی در این بیماران کمتر است.

به‌هر‌حال امید است که جامعه آگاهی بیشتری از امکان خودداری از این درمان برای سرطان‌پستان پیدا‌ نماید. بیماران به‌طور‌معمول از جراح می‌پرسند که آیا من به این عمل‌جراحی نیاز دارم؟ شاید زمان آن فرارسیده است که از پزشک خود بپرسند آیا من برای سرطان پستانم به پرتو‌درمانی نیاز دارم؟


تعداد بازدید : 2097

ثبت نظر

ارسال