این مشکلات سبب می‌شـوند پـاها نسبت به ناسور Soreها (اولسرUlcer یا قرحه) تأثیرپذیرتر شوند. وضع این ناسورها پس‌از بروز به‌شدت بدتر می‌شود و درمان آنها دشوار است. تدبیر مناسب دیابت و مراقبت دقیق ازپاها به پیشگیری ازبروز قرحه کمک می‌کند.
وقتی قرحه یا اولسر در پا ایجاد شد، نکته‌ی مهم مراقبت از‌آن است. آن اولسری که ترمیم نمی‌شود و سبب واردآمدن صدمه‌ی شدید به بافت‌ها و استخوان می‌گردد
به برداشت (آمپوتاسیون) انگشت‌پا، تمام پا یا بخشی از ساق پا عمل جراحی نیاز دارد.
بهترین راهکار برای پیشگیری از بروز عوارض دیابت و ازجمله قرحه‌های پا، تدبیر مناسب دیابت با جیره‌ی‌غذایی سالم، ورزش منظم، پایش قند‌خون و تبعیت ازمصرف داروهای تجویز شده است.
مراقبت مناسب از پا به پیشگیری ازمشکلات مربوط به پا انجامیده و سبب تأمین تیمار طبی مناسب در زمان بروز مشکل می‌شود. دستورالعمل تیمار مناسب از پاشامل نکات زیراست:
• هر روز پاهای خود را وارسی کنید. ازنظر وجود تاول، بریدگی، ترک، ناسور، سرخی، حساسیت به لمس یا ورم هر روز پاها را وارسی کنید. درصورتی که وضع به گونه‌یی باشد که نتوان به پاها دسترسی یافت، می‌توان برای مشاهده‌ی کف‌پاها ازیک آینه‌ی دستی استفاده کرد. درصورتیکه نگاه داشتن آینه در‌دست مشکل باشد، آینه را باید روی زمین قرارداد و از شخص دیگری کمک خواست.
• هر روز پاهای خود را بشوئید. روزی یک بار باید پاها را با آب ولرم شست. پاها را به ملایمت، به خصوص لای انگشتان را خشک کنید. با استفاده از سنگ پا به ملایمت، نقاطی از پوست راکه دارای پینه، میخچه یا زگیل است، پاک کنید، لای انگشتان پودر تا لک یا نشاسته‌ی‌ذرت بپاشید تا پوست خشک شود. برای حفظ نرمی پوست از کرم یا لوسیون مرطوب‌کننده استفاده‌کرده و به بالا و پایین پا بمالید.
• پینه‌ها یا سایر ضایعات پا را دستکاری نکنید. برای پرهیز از بروز صدمه به پوست در برداشتن پینه، میخچه یا زگیل از ناخن‌گیر و قیچی استفاده نکنید. از محلول‌های موجود یا وسایل تجارتی موجود شیمیایی برای برداشتن زگیل استفاده ننمائید. برای برداشتن هر یک از این ضایعات باید به پزشک رجوع کرد.
• دقت در آراستن ناخن. باید ناخن‌ها را صاف و مستقیم کوتاه کرد و آراست. انتهای تیز ناخن‌ها را باید با دقت و به‌وسیله‌ی سوهان‌ناخن ازبین‌برد. درصورتیکه بیمار، خود نتواند این کار را انجام دهد باید ازشخص دیگری کمک بگیرد.
• با پای برهنه راه نروید. برای پیشگیری از بروز صدمه به پا حتی درون خانه، با پای برهنه راه نروید.
• جوراب تمیز و خشک بپوشید. ازجوراب‌هایی استفاده کنید که الیافش عرق پوست را می‌گیرد مثل جوراب‌های پنبه‌یی و جوراب‌هایی که از الیاف خاص آکریلیک تهیه شده‌اند و ازجوراب‌های نایلونی استفاده نکنید. ازجوراب‌هایی که دارای نوارهای سفت کشی هستند و سبب کاهش یافتن جریان خون می‌شوند یا ازجوراب‌های ضخیمی که غالباً اندازه‌ی پا نبوده و پوست را تحریک می‌کنند استفاده نکنید.
• خریدن کفش مناسب. کفش راحتی بخرید که به پا فشار نمی‌آورد و برای پاشنه، قوس و پنجه‌ی پا دارای سطح اتکا است. ازکفش پاشنه بلند یا پنجه باریک که به انگشتان فشار می‌آورد استفاده نکنید. درصورتیکه یک پا بزرگتر از پای دیگر باشد، کفشی با سایز پای بزرگتر بخرید. گاهی هم می‌توان ازکفش‌های ارتوپدی استفاده کرد که متناسب با شکل پا است و وزن را یکسان برپا توزیع می‌کند.
• سیگار نکشید. سیگار کشیدن سبب اختلال درگردش خون شده و از میزان اکسیژن خون می‌کاهد. بروز این مشکلات گردش خون به بروز زخم های شدیدتر و ضعف ترمیم می‌انجامد. درصورت نیاز به کمک برای ترک سیگار به پزشک رجوع کنید.
• برنامه‌ریزی چک آپ منظم پاها. پزشک می‌تواند با وارسی شناسه‌های زودرس صدمه‌ی عصبی، ضعف گردش‌خون، یا سایر مشکلات پا به بیمار کمک کند. حداقل یک بار در سال یا بیشتر چک‌آپ پاها باید انجام شود.
• صدمه‌های پا را جدی بگیرید. درصورت وجود ناسوری که ظرف چند روز ترمیم نمی‌شود و یا سایر مشکلات دائمی پا با پزشک تماس بگیرید. درصورتیکه لازم باشد، پس از وارسی و تشخیص، پزشک اقدام لازم درمانی را انجام خواهد داد.
برحسب وخامت زخم، نحوه‌ی درمان قرحه (اولسر)های پا متفاوت است به طور کلی، برای برداشتن بافت‌های مرده یا باقی مانده‌های عفونت، از روش‌های مختلفی استفاده می‌شود که شامل تمیز نگاه داشتن زخم و تدارک ترمیم است. وقتی بیماری به از‌بین‌رفتن شدید بافت یا عفونت تهدید کننده می‌انجامد، تنها گزینه‌ی موجود قطع پا است.
جراح، بافت آزرده را بر‌می‌دارد و تا آنجا که ممکن‌است بافت سالم را حفظ می‌کند. بعد‌از عمل‌جراحی، بیمار را چند روزی در بیمارستان زیر نظر می‌دهند. برای آنکه زخم جای عمل به‌طورکامل جوش بخورد، 4تا8 هفته وقت لازم است.
افزون برپزشک اولیه و جراح، سایر افراد گروه پزشکی درگیر برنامه‌ی درمانی بیمار عبارتند‌از:
آندوکرینولوژیست که دیابت را درمان می‌کند.
فیزیکال تراپیست که به بازیافتن قدرت، تعادل و هماهنگی بیمارکمک کرده و چگونگی استفاده‌از عضو‌مصنوعی، صندلی چرخ‌دار یا سایر دستگاه‌ها را برای بهبود حرکت به وی می‌آموزد.
کار درمان‌گر که درزمینه‌ی بهبود مهارت‌های روزانه و استفاده از فرآورده‌های تطبیق‌دهنده برای کمک به انجام فعالیت‌های روزمره خبره است.
گروه خبرگان بهداشت روان مانند روانشناس یا روانپزشک که به رفع احساس یا انتظارات بیمار درمورد آمپوتاسیون کمک نموده و یا به وی کمک می‌نماید با واکنش سایر افراد دراین مورد مقابله کند.
مددکار اجتماعی که برای دسترسی به خدمات و برنامه‌ریزی برای تغییر در‌مراقبت همکاری دارد.
حتی بعد‌از قطع عضو، آنچه برای بیمار اهمیت دارد پیگیری از برنامه‌ی‌درمانی دیابت است. خوردن غذای‌سالم، انجام نرمش منظم، کنترل میزان قند‌خون و پرهیز از سیگار به بیمار کمک می‌کند تا به عوارض دیگر دیابت گرفتار نشود.
ثبت نظر