هر روزه از واژه‌ی تستوسترون با اشاره‌ی خاص به ویژگی‌های مردانه استفاده می‌شود. تستوسترون هورمون جنسی مردانه است اما چه کاری انجام می‌دهد وآیا مردان باید درمورد کاهش مقدار این هورمون با افزایش سن نگران شوند؟
تستوسترون یک هورمون است،یعنی یک پیامبر شیمیایی و همان هورمون جنسی است که سبب بروز صفات مردانه می‌شود ولی مقدار کمی ازاین هورمون درخانم‌ها نیز وجود دارد.
این هورمون از دسته‌ی آندروژن‌ها است و اساساً توسط بیضه‌ها تولید می‌شود.
یاخته‌های لیدیگLeydig cell که در بخشی‌هایی از بیضه وجود دارند، تستوسترون تولید می‌کنند.
بدون تستوسترون مردان نابارور می‌شوند. درجریان اسپرماتوژنز (تولید اسپرم رسیده) بدون‌تستوسترون جـــرم سل germ cellها نمی‌توانند وارد مرحله‌ی میوز meiosis شوند (تقسیم تکثیری یاخته). درمردان تصور می‌شود که تستوسترون علاوه بر تولید اسپرم،تعدادی از وظایف دیگر را تنظیم می‌کند که ازجمله موارد زیر قابل ذکر است:
• سایق جنسی
• توده‌ی استخوان
• توزیع چربی
• بزرگی و قدرت ماهیچه
• تولید گویچه سرخ
با اضافه‌شدن سن، آثار پایین افتادن تدریجی تستوسترون در مردان، درسالهای اخیر بیش از گذشته مورد توجه واقع شده و سبب ایجاد اصطلاحی موسوم به هیـپوگنادیــسم آغاز دیــررس late onset hypogonadism شده است.
بعد‌از 40سالگی تا60سالگی میزان غلظت تستوسترون گردش خون هرسال حدود ۱/۶٪ کاهش می‌یابد و پایین‌بودن میزان تستوسترون در مردان جوان‌تر هیپوگنادیسم تلقی می‌شود.
درمردان کهنه سرباز آمریکایی، پایین بودن تراز تستوسترون سرم با افزایش میزان مرگ‌ومیر همراه بوده است و هیپوگنادیسم با آغاز دیررس بیش‌از گذشته تشخیص داده می‌شود، اما بسیاری از نشانه‌های این حالت درموارد پیری طبیعی نیز مشاهده می‌گردد.
نشانه‌های زیر، که بسیاری از آنها به‌عنوان بخشی‌از پیرشدن تلقی می‌شوند با پایین‌بودن میزان تستوسترون همراه می‌باشند و سندرم هیپوگنادیسم با شروع دیررسی را تشکیل می‌دهند:
• پایین‌بودن میل‌جنسی
• کاهش کیفیت نعوظ به‌ویژه نعوظ‌های شبانه
• تغییرات خلق
• کاهش قدرت ادراکی و شناختی
• خستگی، افسردگی و خشم
• کاهش حجم و قدرت عضله
• کم شدن موهای بدن
• اختلالات جلدی
• کاهش حجم استخوان/ تراکم مواد معدنی
• افزایش توده‌ی چربی شکم
افزون‌بر سوء‌کار جنسی، هیپوگنادیسم با آغاز دیررس، با بیماری متابولیک و بیماری قلب و عروق همراه است.
مکمل‌های تستوسترون:
درمردان سالمند مقدار نشیب میزان تستوسترون متفاوت است ولی هرچه مقدار سن از 60 سال بالاتر رود، مردان بیشتری
مبتلا می‌شوند.
در بعضی پژوهش‌ها به‌دنبال منافع مصرف تستوسترون رفته‌اند. در یک بررسی که به‌صورت غیرانتخابی و با دارونما و شاهد به‌صورت دوسوناآگاه انجام شد، شرکت‌کنندگان به‌مدت 6 ماه از تستوسترون استفاده نمودند. در تحقیق مصرف مکمل تستوسترون درمردان سالمندی که دارای میزان پایین‌تر‌از طبیعی هورمون بودند روی موارد زیر تحقیق شد:
• تحرک عملکردی
• شناخت
• تراکم مواد‌معدنی استخوان
• ترکیب بدن
• لیپیدها
• کیفیت زندگی
• امنیت درمان
دراین بررسی بزرگ، با مصرف دوبار در روز تستوسترون، آثار ناگواری به وجود نیامد و بر ترکیب بدن و عوامل خطرساز متابولیک آثاری مشاهده شد. اما با مصرف 80میلی‌گرم مکمل، آثار سودمندی بر تحرک عملکردی، تراکم مواد معدنی استخوان یا کرده‌ی شناخت مشاهده گشت.
درمقایسه با دارونما، تستوسترون سبب بروز موارد زیرشد:
• افزایش توده‌ی‌عضلات بی‌چربی
• کاهش توده‌ی‌چربی-آگاهی%20از%20.jpg)
تجویز تستوسترون در مردان سالمند ظرف 5سال تا بیش‌از 170٪ افزایش یافت و این افزایش به‌رغم وجود مدارک نسبتاً محدود به نفع بعضی از موارد فوق بود.
متخصصان می‌گویند تا این مدارک بهبود یابند، درمان با تستوسترون درمردان سالمند باید محدود به آن عده‌یی باشد که به وضوح دچار پایین‌بودن میزان تستوسترون هستند یا نشانه‌های بالینی دارند.
در یکی‌از تازه‌ترین بررسی‌ها این نتیجه به‌دست‌آمده که آثار تستوسترون درمردان به‌صورتی گسترده و براساس مقدار خوراک نسبی و میزانی از این هورمون در سرم که طی آن ترکیب بدن، قدرت و کرده‌ی جنسی رو به نشیب می‌گذارد متفاوت است.
طی یک بررسی دیگر ثابت شده است که حجم ماهیچه‌ی بدون چربی، بزرگی عضله و قدرت آن توسط هورمون‌های مردانه کنترل می‌شود حال آنکه انباشت چربی اساساً پیامد کمبود استروژن است، ضمن آنکه کرده‌ی جنسی توسط آندروژن‌هــــا و استروژن‌هــا تنظیم می‌شود.
تستوسترون و چاقی:
تستوسترون در چاقی تأثیر دارد واز عوامل خطرساز متابولیک است به طوری که پایین آمدن تراز هورمون با افزایش شاخص توده‌ی جسمی و دور کمر همراه است. همچنین پژوهشگران دریافته‌اند که میان پایین بودن تستوسترون، خطر بیماری قلب و عروق و مقاومت به انسولین پیوندی وجود دارد.
افزون بر این، حدس زده می‌شود می‌توان از تستوسترون به عنوان گزینه‌یی در درمان چاقی استفاده کرد. اما باید گفت که چاقی، خود بدتر از تستوسترون مؤثر است و به‌این‌ترتیب چرخه‌یی معیوب به وجود می‌آید که هریک بر دیگری تأثیری منفی دارند.
پژوهشگران اظهار داشته‌اند که برای درمان چاقی استفاده از اقدامات شیوه‌ی‌زندگی بسیار بهتر از مکمل تستوسترون است. اقداماتی نظیر استفاده از جیره‌ی‌غذایی مناسب وفعالیت و کنترل استاندارد نابسامانی‌های متابولیک سبب طبیعی‌شدن متوسط تراز کاهش یافته‌ی تستوسترون می‌گردند.
تازه‌های تستوسترون:
پایین‌بودن تستوسترون خطر بروز بیماری‌های قلب‌وعروق را می‌افزاید ضمن آنکه تجویز تستوسترون نیز همین‌کار را می‌کند. نشیب تستوسترون با پارکینسون درمردان پیوند دارد. وجود تستوسترون سبب صداقت مردان می‌شود یا طی یک بررسی دیگر سبب بروز رفتار ضد اجتماعی درمردان می‌گردد.
ثبت نظر