شماره ۱۰۶۴

پیوند عروق بدون نیاز به ضدلخته‌ها

دکترفرشاد مهدوی - جراح

جراحی برای مشکلات قلب‌و‌عروق، گاهی نیاز به پیوند عروق و استنت‌گذاری برای بازنمودن عروق خونی معیوب یا تنگ شده دارد. اگرچه این روش مستقیماً‌ مشکل بازگرداندن جریان خون (Restoring blood flow) را حل می‌کند ولی خطر ایجاد لخته‌های خونی را به‌همراه دارد.

شیمی‌دان‌هایی از دانشگاه ITMO در سنت‌پترزبورگ روسیه، چگونگی توسعه و آزمایش یک نوع جدید از پوشش رگ خونی مصنوعی که مانع تشکیل لخته‌ی خونی می‌شود را اینگونه توصیف‌کردند که این پوشش؛ متشکل از یک لایه‌ی نازک نانو میله‌هایی است که با تراکم زیاد کنار‌هم جمع گشته و از اکسید‌آلومینیوم ترکیب‌شده با ماده‌ای که آنزیم شکست لخته (clot-busting enzyme) را فعال می‌کند ساخته‌شده که این ماده، فعال‌کننده‌ی پلاسمینوژن نوع اوروکیناز (Urokinase-type plasminogen activator) نامیده می‌شود.

هنگامی‌که محققان از این لایه‌ی نازک برای پوشش سطح داخلی رگ پیوندی استفاده‌کردند، یک غلظت ثابت از پلاسمین توسط آن ایجاد شد (پلاسمین آنزیمی است که لخته‌های خونی را حل و متلاشی می‌کند).

ویژگی‌های منحصربه‌فرد این لایه‌ی نازک از ساختار آن نشأت می‌گیرد؛ یک ماتریس متخلخل که فعال‌کننده‌ی پلاسمینوژن را نگه می‌دارد. این منبع از فعال‌کننده‌ی پلاسمینوژن محافظت‌می‌کند و این در‌حالی است که به آن اجازه می‌دهد تا در همان زمان با پلاسمینوژن موجود در خون واکنش داشته باشد (از‌طریق منافذ سیستم).

هنگامی‌که پلاسمینوژن (ماده‌ای که به‌طور طبیعی در خون وجود دارد) با فعال‌کننده‌ی پلاسمینوژن در داخل منافذ لایه برخورد می‌کند، آنزیم پلاسمین متلاشی‌کننده‌ی لخته‌ی خونی را تولید می‌نماید.

عروق پیوندی حبس‌کننده‌ی دارو، در آزمون‌های آزمایشگاهی، لخته‌های خونی را متلاشی می‌کند.

محققان جهت آزمودن ویژگی‌های این لایه‌ی نازک پوشاننده‌ی عروق پیوندی، آزمایش‌های بسیاری را انجام دادند. به‌طور‌مثال آنها برای یک آزمایش؛ لخته‌های مصنوعی ساخته‌شده از پلاسمای مخلوط با ترومبین را ایجاد‌کرده و آنها را داخل پیوند قراردادند.

لخته به‌سرعت شروع به متلاشی‌شدن و ترشح از‌طریق محل پیوند‌ نموده وپوشش طراحی‌شده‌ی لخته‌ها را در مرحله‌ی شکل‌گیری نابود می‌نماید که جریان خونی بدون انسداد را در محل پیوند تضمین می‌کند.

این لایه‌ی نازک جدید، تضمین‌کننـده‌ی پیـشرفتی در آخرین نوع پیوندها و استنت‌ها است که  انواع «داروی انحلالی‌» نیز نامیده می‌شوند و توسط داروهایی که به‌آرامی در خون آزاد می‌شوند، پوشیده شده‌اند اما طول عمر آنها توسط میزان دارویی که ذخیره‌می‌کنند، محدود می‌شود.

این روش بر‌اساس احتباس دارو، درون یک پوشش محافظتی متخلخل است که ماندگاری بیشتری دارد و درواقع یک طول عمر «نامحدود‌» برای عروق خونی مصنوعی پیشنهاد می‌کند.

یافته‌های محققان تنها محدود به عروق خونی مصنوعی نیست، بلکه ارتباط‌دهنده به هر‌نوع پیوندی است و این موضوع مربوط به تمام انواع داروهایی است که بیمار برای پوشش از آنها استفاده می‌کند:

«به‌طور‌مثال پس‌از پیوند میزنای مصنوعی، گاهی کریستال‌های اوره‌آز (Urease) شروع به تشکیل در داخل آن می‌کنند و پزشکان نمی‌دانند چگونه با این مشکل کنار بیایند. به‌کار بردن داروی پوشش‌دهنده‌ی مشابهی که  اوره آز  را متلاشی‌می‌کند، امکان‌پذیر است».

 

تعداد بازدید : 1875

ثبت نظر

ارسال