کلسیم و فسفر که هر دو مواد معدنی به شمار می‌آیند، به ساخته شدن استخوان‌های محکم کمک می‌کنند. با گرفتن فسفر اضافی از خون، کلیه‌ها در صورت سلامت بودن، به تنظیم تراز فسفر خون کمک می‌نمایند. اگر کلیه‌ها به درستی کار نکنند، در نهایت، احتمالاً میزان فسفر خون بیمار افزایش خواهد یافت (هیپرفسفاتمی hyperphosphatemia). بالا بودن بیش ازحد فسفر سبب کاهش میزان کلسیم خون شده و ممکن است به پیدایش بیماری استخوان بیانجامد.
میزان نیاز به فسفر، برحسب کارکرد کلیه متفاوت است. در بزرگسالانی که به بیماری کلیه مبتلا هستند، معمولاً حدود میزان نیاز فسفر میان800تا1000 میلی‌گرم درروز است، اما بسیاری از بزرگسالان سالم، روزانه قریب دو برابر این مقدار مصرف می‌کنند.
تقریباً همه‌ی غذاها دارای مقداری فسفراست. برحسب یک قاعده‌ی کلی، غذاهای حاوی مقدار زیادی پروتئین، دارای مقدار زیادی فسفر هم هستند. در صورتی که بیماری کلیه به تازگی شروع شده باشد، احتمالاً به بیمار توصیه می‌شود مصرف پروتئین و فسفر را محدود نماید. استفاده از جیرهیغذایی با پروتئین کاهش یافته به محدود شدن مقدار مواد زائدی که درخون جمع می‌شوند کمک خواهد کرد.
درصورتی که بیمار به مراحل آخر بیماری کلیه دچار باشد و از دیالیز استفاده کند، تصویر موجود تاحدی فرق می‌کند. با دیالیز، پروتئین (به شکل مواد زائد) از خون بیرون کشیده می‌شود و به این ترتیب میزان نیاز به پروتئین افزایش می‌یابد ولی باز هم لازم است بیمار از اغذیه‌یی استفاده نماید که مقدار فسفر کمتری دارد. مشاوره با متخصص تغذیه به انتخاب اغذیه سرشار از پروتئین‌و حاوی فسفر کم کمک می‌کند.
در جدول1 فهرستی از غذاهای کم فسفر ذکر شده است تا بتوان آنها را جانشین غذاهایی کرد که دارای مقدار فسفر زیادترند. با وجودی که میزان فسفر در غذا یا نوشابه ممکن است کم باشد، بازهم باید مراقب بود و تعداد دفعات روزانه‌ی مصرف غذا یا نوشابه را محدود نمود.
|
غذاهای حاوی فسفر به مقدار زیاد |
غذاهای حاوی فسفر به مقدار کم |
|
|
جدول۱
درزمان پردازش غذا برای غلیظ شدن و بهبود طعم یا جلوگیری از رنگ پریدن، کارخانه‌های سازنده به این غذاها، فسفر می‌افزایند. درزمان مصرف اغذیه‌ی کارخانه‌یی باید اجزای تشکیل دهنده‌ی آن را از نظر وجود فسفر بررسی کرد و در صورت وجود فسفر نوعی را انتخاب کرد که فاقد این عنصر باشد. بسیاری از افزودنی‌ها حاوی فسفر هستند. باید روی برچسب این غذاها به دنبال کلمه فس phos گشت. چند نمونه از این نوع کلمه‌ها درزیر آمده است:
کلسیم فسفات
دی‌سدیم فسفات
فسفریک اسید
تری کلسیم فسفات
منوپتاسیم فسفات
پیروفسفات پلی فسفات
کارخانه‌های غذایی غالباً مقدار فسفر به کاررفته درغذا را روی برچسب غذا ذکر نمی‌کنند. افزون براین فست فود وغذاهایی که راحت تهیه می‌شوند بالقوه دارای مقدار زیادی فسفر هستند که به عنوان حفاظت کننده مورد استفاده قرارگرفته است.
برای کمک در تهیه‌ی یک برنامه‌ی غذایی که با نیاز‌ها منطبق باشد باید به یک متخصص تغذیه مراجعه کرد. با کمک متخصص تغذیه می‌توان مطمئن شد که ضمن پیروی از توصیه‌های طبی پزشک، مقدار کافی مواد مغذی وارد بدن می‌شود. تمامی مواد غذایی جانشین شده را باید با تأیید متخصص تغذیه مصرف نمود.
از آنجا که کاستن ازمیزان فسفر جیرهیغذایی دشوار است، ممکن است پزشک برای کمک به کنترل مقدار فسفری که از طریق غذا جذب بدن می‌شود، دارویی تجویز نماید. همچنین ممکن است برحسب نیازهای تغذیه‌یی کلسیم و سایر مکمل‌ها نیز تجویز گردد. به هرحال این داروها را نیز باید از نظر وجود فسفر همراه داروساز بررسی کرد.
ثبت نظر