شماره ۹۵۸

تبدیل کلسترل خوب به بد

دکتر محمد نواب - UCLA

تنفس‭ ‬ذرات‭ ‬خروجی‭ ‬از‭ ‬وسایل‭ ‬نقلیه‭ ‬کلسترل‭ ‬خوب‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬کلسترل‭ ‬بد‭ ‬تبدیل‭ ‬می‌کند‭.‬

‭ ‬پژوهشگران‭ ‬دانشگاهی‭ ‬پی‌برده‌اند‭ ‬که‭ ‬تنفس‭ ‬دود‭ ‬خروجی‭ ‬وسایل‭ ‬نقلیه‌ی‭ ‬موتوری‭ ‬سبب‭ ‬شعله‌وری‭ ‬تغییر‭ ‬لیپوپروتئین‭ ‬با‭ ‬چگالی‭ ‬بالا (HDL)ی‭ ‬کلسترل‭ ‬شده‭ ‬وکیفیت‭ ‬محافظت‭ ‬از‭ ‬قلب‭ ‬و‭ ‬عروق‭ ‬آن‭ ‬را‭ ‬ازبین‭ ‬برده‭ ‬و‭ ‬درنتیجه‌‭ ‬درواقع‭ ‬درانسداد‭ ‬سرخ‌رگها‭ ‬سهیم‭ ‬است‭.‬

‭ ‬طبق‭ ‬نظر‭ ‬گروه‭ ‬پژوهش‭ ‬که‭ ‬شامل‭ ‬دانشمندان‭ ‬UCLA‭ ‬وسایر‭ ‬مؤسسات‭ ‬است‭ ‬افزون‭ ‬بر‭ ‬تغییر‭ ‬HDL‭ ‬ازخوب‭ ‬به‭ ‬بد،‭ ‬استشمام‭ ‬دود‭ ‬خروجی‭ ‬سبب‭ ‬فعال‭ ‬شدن‭ ‬سایر‭ ‬اجزای‭ ‬اکسیداسیون،‭ ‬صدمه‌ی‭ ‬زودرس‭ ‬یاخته‭ ‬و‭ ‬بافت‭ ‬شده‭ ‬و‭ ‬به‭ ‬آماس‭ ‬انجامیده‭ ‬و‭ ‬به‭ ‬سفت‭ ‬شدن‭ ‬سرخ‭ ‬رگ‌ها‭ ‬می‌انجامد‭.‬

‭ ‬یافته‌های‭ ‬اولیه‌ی‭ ‬این‭ ‬بررسی‭ ‬که‭ ‬درموش‌ها‭ ‬انجام‭ ‬شده‭ ‬درویرایش‭ ‬آنلاین‭ ‬نشریه‌ی‭ ‬Arterioselerosis, Thrombosis and Vascular Biology‭ ‬از‭  ‬انتشارات‭ ‬وابسته‭ ‬به‭ ‬انجمن‭ ‬قلب‭ ‬آمریکا‭ ‬انتشار‭ ‬یافته‭ ‬است‭.‬

‭ ‬ذرات‭ ‬خروجی‭ ‬مانند‭ ‬ذراتی‭ ‬که‭ ‬ازوسایل‭ ‬نقلیه‌ی‭ ‬موتوری‭ ‬بیرون‭ ‬می‌آید‭ ‬درمجموعه‌‌های‭ ‬شهری‭ ‬ازمواد‭ ‬آلوده‭ ‬کننده‌ی‭ ‬اساسی‭ ‬به‭ ‬شمار‭ ‬می‌روند‭. ‬این‭ ‬ذرات‭ ‬روی‭ ‬آن‭ ‬دسته‭ ‬از‭ ‬مواد‭ ‬شیمیایی‭ ‬را‭ ‬می‌پوشانند‭ ‬که‭ ‬نسبت‭ ‬به‭ ‬رادیکال‌های‭ ‬آزاد‭ ‬حساسند‭ ‬و‭ ‬می‌دانیم‭ ‬که‭ ‬سبب‭ ‬اکسیداسیون‭ ‬می‌شوند‭. ‬مکانیسم‌‭ ‬پشت‭ ‬پرده‌‌ی‭ ‬چگونگی‭ ‬ایجاد‭ ‬تصلب‭ ‬شرائین‭ ‬این‭ ‬تغییر‭ ‬هنوز‭ ‬به‭ ‬خوبی‭ ‬مشخص‭ ‬نشده‭ ‬است‭.‬

‭ ‬دراین‭ ‬بررسی،‭ ‬پژوهشگران‭ ‬دریافتند‭ ‬که‭ ‬درپی‭ ‬دوهفته‭ ‬تماس‭ ‬با‭ ‬خروجی‭ ‬دود‭ ‬وسایل‭ ‬نقلیه‌ی‭ ‬موتوری،‭ ‬درموش‌ها،‭ ‬صدمه‌ی‭ ‬اکسیداتیو‭ ‬درخون‭ ‬و‭ ‬کبد‭ ‬به‭ ‬وجود‭ ‬آمد‭ ‬وبه‭ ‬دنبال‭ ‬آن‭ ‬بعد‭ ‬از‭ ‬یک‭ ‬هفته‭ ‬دریافت‭ ‬هوای‭ ‬تصفیه‭ ‬شده،‭ ‬این‭ ‬صدمات‭ ‬ازبین‭ ‬نرفت‭. ‬گفته‭ ‬می‌شود‭ ‬اختلال‭ ‬درکلسترل‭ ‬HDL‭ ‬نقش‭ ‬کلیدی‭ ‬دراین‭ ‬جریان‭ ‬صدمه‭ ‬دارد‭.‬

این‭ ‬مورد‭ ‬نخستین‭ ‬بررسی‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬نشان‭ ‬می‌دهد‭ ‬آلوده‌کننده‌های‭ ‬هوا‭ ‬در‭ ‬ایجاد‭ ‬کلسترل‭ ‬HDL‭ ‬پرواکسیداتیو‭ ‬و‭ ‬دچارسوء‭ ‬کار‭ ‬و‭ ‬فعال‌شدن‭ ‬راهگذر‭ ‬اکسیداسیون‭ ‬داخلی‭ ‬نقش‭ ‬دارد‭ ‬و‭ ‬ممکن‭ ‬است‭ ‬یکی‭ ‬از‭ ‬مکانیسم‌هایی‭ ‬باشد‭ ‬که‭ ‬نشان‭ ‬می‌دهد‭ ‬چگونه‭ ‬آلودگی‭ ‬هوا‭ ‬سبب‭ ‬تشدید‭ ‬گرفتگی‭ ‬سرخ‌رگ‌ها‭ ‬و‭ ‬ایجاد‭ ‬بیماری‭ ‬قلب‭ ‬واستروک‭ ‬خواهد‭ ‬شد‭.‬

‭ ‬در‭ ‬این‭ ‬بررسی،‭ ‬یک‭ ‬گروه‭ ‬ازموش‌ها‭ ‬درمعرض‭ ‬دود‭ ‬خروجی‭ ‬وسایل‭ ‬نقلیه‭ ‬به‭ ‬مدت‭ ‬دو‭ ‬هفته‭ ‬قرارگرفته‭ ‬و‭ ‬سپس‭ ‬به‭ ‬مدت‭ ‬یک‭ ‬هفته‭ ‬از‭ ‬هوای‭ ‬صاف‭ ‬شده‭ ‬استفاده‭ ‬کردند،‭ ‬گروه‭ ‬دوم‭ ‬به‭ ‬مدت‭ ‬دو‭ ‬هفته‭ ‬درمعرض‭ ‬دود‭ ‬خروجی‭ ‬بوده‭ ‬واز‭ ‬هوای‭ ‬تصفیه‭ ‬شده‭ ‬استفاده‭ ‬ننمودند‭ ‬و‭ ‬گروه‭ ‬سوم‭ ‬به‭ ‬مدت‭ ‬دو‭ ‬هفته‭ ‬فقط‭ ‬درمعرض‭ ‬هوای‭ ‬پاک‭ ‬و‭ ‬تصفیه‭ ‬شده‭ ‬بودند‭. ‬این‭ ‬بخش‭ ‬از‭ ‬بررسی‭ ‬در‭ ‬دانشگاه‭ ‬واشنگتن‭ ‬انجام‭ ‬شد‭.‬

‭ ‬بزرگ‌ترین‭ ‬عامل‭ ‬شگفتی‌برانگیز‭ ‬این‭ ‬یافته‭ ‬بود‭ ‬که‭ ‬پس‭ ‬ازدوهفته‭ ‬تماس‭ ‬با‭ ‬دود‭ ‬خارجی‭ ‬وسایل‭ ‬نقلیه،‭ ‬یک‭ ‬هفته‭ ‬تنفس‭ ‬هوای‭ ‬پاک‭ ‬تصفیه‭ ‬شده‭ ‬برای‭ ‬ازبین‭ ‬بردن‭ ‬صدمه‌ی‭ ‬به‭ ‬وجود‭ ‬آمده‭ ‬کافی‭ ‬نبود‭.‬

موش‌های‭ ‬این‭ ‬بررسی‭ ‬چند‭ ‬ساعت،‭ ‬چند‭ ‬روز‭ ‬درهفته‭ ‬درمعرض‭ ‬دود‭ ‬کامل‭ ‬اگزوزدیزل‭ ‬قرار‭ ‬گرفته‭ ‬بودند‭ ‬که‭ ‬غلظت‭ ‬جرم‭ ‬ذراتش‭ ‬در‭ ‬حدود‭ ‬غلظتی‭ ‬بود‭ ‬که‭ ‬معمولاً‭ ‬کارگران‭ ‬معادن‭ ‬با‭ ‬آن‭ ‬درتماسند‭.‬

‭ ‬بعد‭ ‬از‭ ‬تماس،‭ ‬دانشمندان‭ ‬UCLA‭ ‬نمونه‌های‭ ‬خون‭ ‬و‭ ‬بافت‭ ‬را‭ ‬آنالیز‭ ‬کرده‭ ‬و‭ ‬به‭ ‬بررسی‭ ‬این‭ ‬مسأله‭ ‬پرداختند‭ ‬که‭ ‬آیا‭ ‬خواص‭ ‬حفاظت‌کننده‌ی‭ ‬آنتی‌اکسیدان‭ ‬و‭ ‬ضدالتهاب‭ ‬HDL‭ ‬که‭ ‬به‭ ‬کلسترل‭ ‬خوب‭ ‬معروف‭ ‬است،‭ ‬باز‭ ‬هم‭ ‬وجود‭ ‬دارد‭. ‬محققان‭ ‬از‭ ‬رویه‌های‭ ‬آزمایشگاهی‭ ‬تجزیه‌یی‭ ‬اختصاصی‭ ‬استفاده‭ ‬کردند‭ ‬که‭ ‬توسط‭ ‬دکتر‭ ‬محمد‭ ‬نواب‭ ‬یکی‭ ‬از‭ ‬مصنفان‭ ‬این‭ ‬بررسی‭ ‬در‭ ‬UCLA‭ ‬برای‭ ‬ارزیابی‭ ‬این‭ ‬مسأله‭ ‬تهیه‭ ‬شده‭ ‬بود‭ ‬که‭ ‬چگونه‭ ‬HDL‭ ‬خوب‭ ‬به‭ ‬بد‭ ‬تبدیل‭ ‬می‌شود‭.  ‬این‭ ‬گروه‭ ‬دریافت‭ ‬که‭ ‬بسیاری‭ ‬از‭ ‬خواص‭ ‬مثبت‭ ‬HDL‭ ‬بعد‭ ‬از‭ ‬تماس‭ ‬باآلوده‭ ‬کننده‌های‭ ‬هوا‭ ‬به‭ ‬شدت‭ ‬مختل‭ ‬می‌شود‭.‬

به‌عنوان‭ ‬مثال،‭ ‬HDL در‭ ‬موش‌هایی‭ ‬که‭ ‬دو‭ ‬هفته‭ ‬با‭ ‬دود‭ ‬خروجی‭ ‬وسایل‭ ‬نقلیه‭ ‬تماس‭ ‬داشتند‭ ‬وازجمله‭ ‬موش‌هایی‭ ‬که‭ ‬بعد‭ ‬از‭ ‬دوهفته‭ ‬تنفس‭ ‬در‭ ‬هوای‭ ‬آلوده،‭ ‬ازیک‭ ‬هفته‭ ‬هوای‭ ‬تصفیه‭ ‬شده‭ ‬استفاده‭ ‬کرده‭ ‬بودند،‭ ‬قدرت‭ ‬حفاظت‭ ‬دربرابراکسیداسیون‭ ‬و‭ ‬آماس‭ ‬ایجاد‭ ‬شده‭ ‬به‭ ‬علت‭ ‬لیپوپروتئین‭ ‬باچگالی‭ ‬پایین‭ ‬یا‭ ‬کلسترل‭ ‬بد‭ ‬نسبت‭ ‬به‭ ‬موش‌هایی‭ ‬که‭ ‬فقط‭ ‬درمعرض‭ ‬هوای‭ ‬تصفیه‭ ‬شده‭ ‬بودند‭ ‬بسیار‭ ‬کمتر‭ ‬شده‭ ‬بود‭.‬

‭ ‬طبق‭ ‬نظر‭ ‬پژوهشگران،‭ ‬بدون‭ ‬توانHDL درمهارLDLو‭ ‬همراه‭ ‬سایر‭ ‬عوامل،‭ ‬ممکن‭ ‬است‭ ‬جریان‭ ‬اکسیداسیون‭ ‬قابل‭ ‬بررسی‭ ‬نباشد‭. ‬افزون‭ ‬بر‭ ‬این،‭ ‬نه‭ ‬تنها‭ ‬HDL‭ ‬درموش‌هایی‭ ‬که‭ ‬درمعرض‭ ‬دود‭ ‬اگزوزدیزل‭ ‬بوده‌اند‭ ‬قادر‭ ‬به‭ ‬حفاظت‭ ‬دربرابر‭ ‬اکسیداسیون‭ ‬نیست،‭ ‬بلکه‭ ‬درواقع‭ ‬سبب‭ ‬تقویت‭ ‬بیشتر‭ ‬جریان‭ ‬اکسیداتیو‭ ‬وحتی‭ ‬درجهت‭ ‬همراهی‭ ‬با‭ ‬LDL‭ ‬وحتی‭ ‬ایجاد‭ ‬صدمه‌ی‭ ‬اکسیداتیو‭ ‬بیشتر‭ ‬خواهد‭ ‬شد‭.‬

‭ ‬پژوهشگران،‭ ‬همچنین‭ ‬افزایش‭ ‬2تا3‭ ‬برابری‭ ‬فرآورده‌های‭ ‬اضافی‭ ‬اکسیداسیون‭ ‬درخون‭ ‬موش‌های‭ ‬درمعرض‭ ‬دود‭ ‬وسایل‭ ‬نقلیه‭ ‬یافته‌اند‭ ‬و‭ ‬نیز‭ ‬فعال‭ ‬شدن‭ ‬راه‌های‭ ‬اکسیداسیون‭ ‬را‭ ‬درکبد‭ ‬مشخص‭ ‬کرده‌اند‭. ‬شدت‭ ‬سوء‭ ‬کار‭ ‬HDL‭ ‬با‭ ‬میزان‭ ‬این‭ ‬مارکرهای‭ ‬اکسیداسیون‭ ‬ارتباط‭ ‬داشته‭ ‬است‭.‬

‭ ‬مصنفان‭ ‬پیشنهاد‭ ‬کرده‌اند‭ ‬که‭ ‬مردم‭ ‬باید‭ ‬بکوشند‭ ‬تماس‭ ‬با‭ ‬آلوده‭ ‬کننده‌های‭ ‬هوا‭ ‬را‭ ‬محدود‭ ‬کنند‭ ‬زیرا‭ ‬آلوده‌کننده‌ها‭ ‬سبب‭ ‬ایجاد‭ ‬آسیب‭ ‬و‭ ‬صدماتی‭ ‬می‌شوند‭ ‬که‭ ‬درطول‭ ‬تماس‭ ‬آغاز‭ ‬می‌گردد‭ ‬ومدتها‭ ‬پس‭ ‬ازپایان‭ ‬تماس‭ ‬ادامه‭ ‬می‌یابد‭.‬

‭ ‬پژوهش‭ ‬حاضر‭ ‬بر‭ ‬پایه‌ی‭ ‬یافته‌های‭ ‬پیشین‭ ‬این‭ ‬گروه‭ ‬شکل‭ ‬گرفته‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬درآلودگی‭ ‬هوا،‭ ‬ذرات‭ ‬بسیار‭ ‬ظریف‭ ‬محیط‭ ‬که‭ ‬به‭ ‬فراوانی‭ ‬دردود‭ ‬خروجی‭ ‬وسایل‭ ‬نقلیه‭ ‬یافت‭ ‬می‌شود‭ ‬سبب‭ ‬تقویت‭ ‬ساخت‭ ‬صفحات‭ ‬کلسترل‭ ‬درسرخ‭ ‬رگ‌ها‭ ‬می‌شود‭ ‬و‭ ‬HDL‭ ‬درآن‭ ‬نقش‭ ‬دارد‭.‬

‭ ‬این‭ ‬پژوهش‌به‭ ‬تأیید‭ ‬این‭ ‬نکته‭ ‬کمک‭ ‬می‌کند‭ ‬که‭ ‬قابلیت‭ ‬کارکرد‭ ‬HDL‭ ‬ازنظر‭ ‬بررسی‭ ‬میزان‭ ‬آن‭ ‬بسیار‭ ‬با‭ ‬اهمیت‭ ‬است‭.‬


تعداد بازدید : 1076

ثبت نظر

ارسال