درمان هیپرفسفاتمی

هیــپــرفــســــفـــاتــــمی (Hyperphosphatemia) افزایش غیرطبیعی غلظت فسفرپلاسما است که معمولاً به دلیل نارسایی کلیه ایجاد می‌شود و درمان آن برای جلوگیری از هیپرپاراتیروئیدیسم ثانویه Hyper Parathyroidism scondary و استئودیستروفی کلیوی Esteodystro phyrenal دربیماران دچار نارسایی مزمن کلیوی تحت دیالیز لازم است دردرمان هیپرفسفاتمیTreatment of hyperphosphatemia دو هدف عمده وجود دارد که عبارتند از محدود کردن فسفات غــذا و استفـــاده از عوامل باند‌کننده فسفات دردستگاه گوارش Treatment of hyperphosphatemia in  chronic renal failare: http://www.up to date.com/ search/ (calcium acetate)l درهدف اول که عبارت بود از محدود کردن فسفات غذا با محدود کردن مصرف پروتئین‌ها در رژیم‌غذایی و استفاده از سبزی‌ها و مواد گیاهی می‌توان به هدف فوق دست یافت چرا که فسفر موجود در محصولات گیاهی سخت‌تر جذب می‌شود، به این دلیل که درگیاهان آماده، جذب فسفر به فرم فیتات وجود دارد و با آنزیم فیتاز می‌شود و اما در هدف دوم که عبارت بود از استفاده از عوامل بانـــدکنــنده‌ی فسفات، ازبــاینــد رهایی نظیر آلومینیوم هیدروکساید، نمک‌های کلسیم پلیمرهای کاتیونی نظیر sevelamer و لانتونون کربنات  و... استفاده می‌شود. فسفربایندرها هنگامی که پروتئین مصرفی کمتر از یک گرم در روز باشند موثرند و این مواد همچنین باید بلافاصله بعد از غذا مصرف شوند تا بهترین اثررا داشته باشند. به طور کلی دردرمان هیپرفسفاتمی استفاده از باندکننده‌های فسفات نسبت به محدود کردن مصرف پروتئین در رژیم غذایی ارجحیت دارد چرا که رسیدن به محدودیت کافی فسفر در رژیم‌غذایی مشکل است. خصوصاً دربیماران دیالیزی که دریافت پروتئیـن غذایی مناسبی دارنـــد. بــه عـــلاوه ایــنـــکه استــفاده از بانـــدکننــده‌های فـــســفات (فسفربایندرها(phosphat binders)  دربــســــیــاری از بیـماران (End stage Renal Disease(ESRD وکسانی که(Clomerolar Eiltration Rate(GFR کمتر از 25تا30 درصد دارند ضروری است و اما درخصوص فسفر باندر آلومینیوم هیدروکسید به علت عوارض آن باید کمتر استفاده شود چرا که سمیت آلومینیوم جذب شده در استخوان، ماهیچه‌های اسکلتی و CNS منجر به استئومالاسی مقاوم به ویتامیD، آنمی‌میکروسیتیک، درد استخوان و ماهیچه‌ و آلزایمر می‌شود.
درخصوص استفاده از نمک‌های کلسیم به عنوان بایندر فسفات معمولاً کلسیم استات وکلسیم کربنات مورد استفاده قرار می‌گیرند. کلسیم استات باندکننده فسفات مؤثرتری نسبت به کلسیم کربنات است. کلسیم‌کربنات تنها در pH اسیدی حل می‌شود و دربیماران دچار آکلرهیدری و یا کسانی که H2 بلوکر مصرف می‌کنند مناسب نمی‌باشد درحالی که کلسیم استات هم در محیط اسیدی وهم درمحیط قلیایی محلول است. دریک بررسی میزان فسفر باند شده به هرمیلی‌گرم کلسیم جذب شده برای کلسیم استات mg 0/11 ±1/04 و برای کلسیم کربناتmg 0/15± 0/57 بوده است بنابراین کلسیم استات دو برابر بیشتر ازآنچه کلسیم کربنات به فسفر باند می‌شود به آن اتصال می‌یابد ومی‌توان دوزهای کمتری ازکلسیم استات را برای کنترل فسفات سرم به کار برد.
درخصوص استفاده از کلسیم استات برای درمان هیپرفسفاتمی لازم به توضیح است که خانم‌دکتر اکرم اقتصاد درطرح تحقیقاتی شماره 385094 پایان نامه دکترای عمومی داروسازی خود در دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان به راهنمایی‌های دکتر ناصرتوکلی (Ph.D فارماسیوتیکس) و خانم دکتر ژاله ورشوساز(Ph.D فارماسیوتیکس) وآقای دکتر عباس جعفریان دهکردی(Ph.D) یک شکل دارویی آهسته رهایش از کلسیــم استات به فرم جوشان تهیه نمـــوده‌اند که درنـوع خود هم نوآوری است و هم بی‌نـظیر. ایشان قـرص‌های جوشـان کلسیم‌استات mg‌450 حـاوی (Hydroxy Propyl Methyl Cellulose (HPMC را همراه پلیمرهای سنتتیک و طبیعی دیگر به روش گرانولاسیون مرطــوب تهیـــه و درپـایه‌ی جوشان شامل اسیدسیتریک و بی‌کربنات‌سدیم قراردادند. سپس قدرت شناوری (زمان تأخیر شناوری و طول مدت شناوری)، زیست چسبی، آزادسازی دارو و قدرت باندکنندگی فسفر در قرص جوشان کلسیم استات ساخته شده را مورد ارزیابی قرار داده‌اند و به نتایج مطلوب و قابل قبولی ازلحاظ محاسبات فرمولاسیون‌های ساخت یک داروی جدید دست یافتند و به این ترتیب موفق به ساخت قرص‌جوشان کلسیم استات با سیستم خوراکی آهسته رهایش گردیدند. امیدکه کارخانه‌های داروسازی که درحال حاضر انواعی از قرص‌های جوشان را تولید می‌کنند از تحقیقات شبانه‌روزی این محققان جوان جهت ساخت قرص‌های جوشان کلسیم استات با سیستم خوراکی آهسته رهایش جهت تولیدات جدید خود و در نتیجه درمان بهتر و کاملتر بیماران مبتلا به هیپرفسفاتمی استفاده نمایند.