عفونت ناشی‌از ارگانیسم‌های چند‌سلولی که هنگام بلوغ با چشم غیر مسلح دیده شده و در طبقه‌ی کرم‌های انگلی قرار‌می‌گیرند و به هلمینت‌ها معروف هستند، می‌تواند در افزایش استعداد ابتلا به سل در افرادی‌که گونه‌ی پنهان این بیماری را در بدن خود دارند، مؤثر باشد.
پژوهشی که به‌تازگی منتشر‌شده است، پرده از علل این موضوع برداشته و راه تازه‌ای به‌سوی رویکردهای پیشگیرانه‌ی این بیماری باز‌کرده است.
براساس گزارش‌های واصله از سازمان بهداشت جهانی، حدود یک‌سوم از جمعیت جهان مبتلا به‌گونه‌ی پنهان(Latent form) بیماری سل (TB) هستند. (نوع پنهان بیماری: با وجود اینکه افراد به باکتری ایجاد‌کننده‌ی این بیماری‌به‌نامMycobacterium tuberculosis آلوده هستند، نشانه‌های این بیماری هنوز در آنان بروز نکرده است).
با‌وجود اینکه در پژوهش‌های قبلی مشخص‌شده بود که افراد آلوده به نوع پنهان سل به‌احتمال ۱۰درصد در طول عمر خود به این بیماری مبتلا می‌شوند، بررسی‌ها نشان‌می‌دهد که احتمال ابتلا به بیماری هنگامی‌که افراد به کرم‌های انگلی آلوده هستند، بیشتر است.
هلمینت‌ها(Helminths)انگل‌های کرمی شکلی هستند که بیشتر در دستگاه گوارش انسان زندگی می‌کنند.برای مثال کرم‌های شلاقی (Whip worm) و کرم‌های قلاب‌دار (Hook worm) از این دسته هستند. عفونت ناشی‌از هلمینت‌ها بیشتر در کشورهای درحال‌توسعه مشاهده می‌شود؛ این عفونت در مناطقی که خاکش از بهداشت ضعیف رنج می‌برد و اغلب ازطریق تخم‌های موجود در مدفوع انسان انتقال و شیوع پیدا‌می‌کند.
بنابر اذعان سازمان بهداشت جهانی، حدود ۱/۵میلیارد انسان در سراسر جهان آلوده به عفونت‌های هلمینتی منتقل‌شده ازطریق خاک هستند که بسیاری از این عفونت‌ها در مکان‌هایی رخ‌می‌دهند که شیوع سل در آن مناطق رواج دارد. از‌جمله این مناطق می‌توان از مناطق جنوب صحرای بزرگ آفریقا نام برد.
با‌وجود‌اینکه دانشمندان می‌دانند که داشتن توأم این عفونت‌ها (کرم انگلی و سل) منجر به‌آسیب‌پذیری نسبت به نه‌تنها سل بلکه بیماری‌های شدید ریوی دیگر می‌گردد، عوامل و سازوکارهای پشت پرده‌ی این پدیده همچنان در هاله‌ای از ابهام قرار دارند. اگر موفق به درک دلیل عفونت همزمان نگردیم، این امر منجر به افزایش استعداد ابتلا به سل گشته و یافتن راه‌حل برای آن بسیار مشکل خواهد بود.
مولکول‌های تولید شده توسط تخم هلمینت‌ها= افزایش زمینه ابتلا به سل:
محققان فرض می‌کنند که کرم‌های انگلی با وارد‌آوردن خدشه به سیستم ایمنی بدن، منجر به عدم واکنش مناسب آن در‌مقابل گسترش بیماری سل می‌گردند و مولکول‌های تولید‌شده توسط تخم این انگل که arginase-1 نام دارند، دلیل اصلی افزایش زمینه‌ی ابتلا به سل است و خود انگل در‌این فرایند نقشی ندارد.
با آزمایش روی موش‌های آزمایشگاهی، محققان دریافتند که هشدارهای فرستاده‌شده توسط تخم انگل‌ها، منجر به التهاب سلول‌های سیستم ایمنی شده و آنها را وادار به تولید arginase-1 می‌کند و تولید این مولکول نه‌تنها منجر به سرکوب سیستم ایمنی برای جلوگیری از ابتلا به سل می‌شود، بلکه محرکی برای التهاب سیستم ایمنی به‌شمار می‌آید.
در‌این بررسی، علاوه‌بر‌اینکه موش‌ها به هر‌دو عفونت انگلی و سل آلوده شدند، سلول‌های ایمنی آنها طوری دستکاری شد تا نتواند arginase-1 تولید‌کند. طی این آزمایش‌ها هیچگونه واکنش التهابی مشاهده نشد.
هنگامی‌که توانایی تولید این مولکول از سیستم‌های ایمنی گرفته می‌شود، دینامیک کلی بیماری تغییر می‌کنند. بدون arginase-1، سلول‌های‌التهابی ایمنی به‌سمت ریه حرکت نمی‌کنند. به‌عبارت‌دیگر، می‌توان کاری کرد تا سیستم ایمنی به‌گونه‌ای رفتار‌کند که انگار از آغاز انگلی وجود نداشته است.
امیدها برای درمان پیشگیرانه سل:
محققان در ادامه‌ی این بررسی به ارزیابی نمونه‌ی‌خون و رادیوگرافی قفسه‌ی‌‌سینه‌ی افراد مبتلا به هر‌دو نوع عفونت پرداختند. آنان دریافتند بیمارانی‌که دارای سطح بالای فعالیت مولکولarginase-1 در خون خود هستند، آسیب ریوی بیشتری را نسبت به آن دسته که دارای چنین فعالیتی نیستند، متحمل می‌شوند.
محققان خاطرنشان کردند که در موش‌های آلوده به سل و کرم‌های انگلی، ارتباط قابل ملاحظه‌ای میان افزایش صدمات ریوی و میزان باکتری سل موجود در سلول‌ها وجود نداشته است. این موضوع نشان‌می‌دهد که انگل مورد بررسی به‌طور‌مستقل عمل‌کرده و واکنش التهابی مخصوص به خود را در راستای افزایش استعداد ابتلا به سل دارد.
پژوهشگران پیشنهاد می‌کنند که دارو درمانی ازطریق تولید واکسنی ارزان و ضد‌انگل، می‌تواند از شیوع بیماری سل در افرادی‌که هم دارای کرم‌های انگلی و هم نوع پنهان سل هستند، جلوگیری کند و با وجود اینکه واکنش سیستم ایمنی بدن یک فرد به‌شدت بستگی به ژنتیک او دارد، می‌توان به توسعه‌ی یک واکسن جدید برای سل امیدوار بود.
ثبت نظر