با وجود اینکه محققان موفق به شناسایی مجموعه‌ای از تنوع‌های ژنتیکی (Genetic variants) شدند که روی شدت بیماری‌کرون و گروهی از بیماری‌های التهابی‌روده (IBD) تأثیر‌می‌گذارند اما در کمال تعجب مشاهده‌گردید که هیچکدام از‌این تنوع‌های ژنتیکی در ابتدای امر، باخطر فردی (Individual risk) ابتلا به این‌گونه بیماری مرتبط نیستند.
بیماری کرون از آن دسته بیماری‌های مزمن و پیچیده‌ای است که تحت‌تأثیر ژن واحدی قرار‌ندارد. درواقع تا امروزحدود ۱۷۰تنوع ژنی شایع شناسایی شد‌ه‌اند که هریک عامل افزایش خطر ابتلای فرد به این بیماری می‌باشند.
اگر فردی به‌حدکافی دارای این ژن‌های خاص مربوط به بیماری باشد، با احتمال زیادی به این بیماری مبتلا گشته و هرچه وی ناقل تنوع‌های ژنتیکی بیشتری باشد، شدت بیماری وخیم‌تر خواهد‌شد.
گروهی‌از محققان دانشگاه کمبریج نشان‌داده‌اند که تنوع‌های ژنتیکی که روی پیشرفت بیماری و یا پیشآگهی آن اثر‌می‌گذارند، مستقل‌از آنهایی هستند که احتمال ابتلا به بیماری را در وهله اول رقم می‌زنند.
بررسی‌های ژنتیک در شناسایی عوامل خطرزای ژنتیک برای بیماری کرون، بسیار موفق‌بوده‌اند اما هیچگاه برای این پرسش پاسخی نیافته‌اند که چرا این بیماری در برخی بسیار خفیف و در برخی دیگر به‌قدری شدید است که به عمل‌جراحی برای بهبود شرایط خود نیازدارند؟ می‌دانیم که اعضاء یک خانواده به‌طور‌معمول روند پیشرفت مشابهی را در ابتلا به بیماری تجربه‌می‌کنند که این موضوع نقش وجود عوامل ژنتیک را در پیش‌بینی این بیماری پررنگ‌تر می‌کند.
محققان با بررسی ژنوم‌های بیش‌از ۲۷۰۰بیمار که یا از حالت خفیف بیماری‌کرون رنج‌می‌بردند و یا مبتلا به نوع پیش‌رونده و شدید این بیماری بودند، با مقایسهDNA این بیماران، موفق به کشف ۴ژن تأثیرگذار بر وخامت بیماری شدند. اما در کمال‌تعجب دریافتند که هیچکدام از این ژن‌ها روی خطر توسعه بیماری تأثیرگذار نبوده‌اند. سپس به بررسی تمامی تنوع‌های ژنتیکی شناخته‌شده بیماری‌کرون پرداختند و دریافتند که هیچکدام از آنها تأثیری بر وخامت بیماری ندارند.
این دستاورد به ما نشان‌می‌دهد که ساختار ژنتیکی پیامد بیماری با خطر ابتلا به آن کاملاً متفاوت است. به‌عبارت‌دیگر، عوامل بیولوژیکی که منجر به پیشرفت بیماری می‌شوند، ممکن‌است با آنهایی که آغاز بیماری را رقم‌می‌زنند، متفاوت باشند. بررسی‌های پیشین روی کشف ژن‌هایی متمرکز بودند که شروع ابتلا به بیماری را مشخص‌می‌کردند اما این پژوهش نشان‌می‌دهد، زمانی‌که بیمار به پزشک مراجعه‌می‌کند، شاید دیگر این تلاش‌ها (بررسی‌ها) بیهوده باشند و باید درمان‌هایی جدید با رویکردی بسیار متفاوت اتخاذ‌کرد تا بتوان بیمار مبتلا به کرون را درمان‌نمود.
یکی‌از تنوع‌های ژنتیکی که توسط محققان کشف‌گردید، ژنی به‌نامFOXO3 بود. این ژن در کنترل سایتوکین TNFα دخیل است (سایتوکین، پروتئین‌هایی هستند که در زمان واکنش به عفونت و یا زمانی‌که فرد دارای بیماری‌های پیش‌رونده است، [مانند بیماری‌کرون که طی آن بدن به‌طور شدید به‌خود حمله‌می‌کند] توسط سلول‌های ایمنی در خون آزاد می‌شوند). همچنین تأثیر مسیر FOXO3-TNFα روی شدت رماتیسم مفصلی که یکی دیگراز بیماری‌های خود التهابی می‌باشد، اثبات شده‌است.
دیگر تنوع ژنی به‌دست‌آمده در‌این بررسی، IGFBP1 است. این ژن نقش مهمی در سیستم ایمنی باز‌می‌کند. این منطقه ژنتیکی نیز تا پیش‌از‌این به رماتیسم مفصلی مرتبط بوده است. در بررسی که روی حضور نوعی آنتی‌بادی خاص در بیماران تمرکز داشت، وجود این آنتی‌بادی با شدت بیماری در ارتباط بود.
سومین ژن در منطقهMHC کشف‌شد که عامل تعیین چگونگی واکنش سلول‌های ایمنی به ارگانیسم‌های مهاجم است. این منطقه در چند بیماری خود‌‌ایمنی بدن، منجمله کرون دارای اهمیت است اما ژنی که خطر ابتلا به این بیماری را تغییر‌می‌دهد، در‌مقایسه با ژنی که در پیشآگهی بیماری دخیل است، متفاوت می‌باشد. ژنی که گروه تحقیقاتی موفق به کشف آن شدند و با انواع خفیف‌تر بیماری‌کرون در ارتباط است، روی چندین ژن در‌این‌منطقه اثر می‌گذارد و موجب وضعیتی می‌شود که واکنش‌های ضعیف‌تر سیستم‌ایمنی را در‌بردارد.
آخرین تنوع ژنی به‌دست‌آمده در‌این‌بررسی XACT بود که اطلاعات کمی از‌آن در‌دست است. با وجود این مشاهده شده‌است که این ژن در بزرگسالان بیشترین فعالیت خودرا در سلول‌های روده (عضوی که بیماری کرون روی آن بیشترین تأثیر را می‌گذارد) متمرکز می‌نماید.
این کشف، دروازه جدیدی را به‌سوی این بیماری گشوده‌است و گزینه‌های درمانی نوینی را پیش‌روی دانشمندان می‌گذارد. همچنین شواهدی مبنی‌بر مشترک‌بودن برخی‌از ژن‌های پیش‌بینی‌کننده این بیماری با بیماری‌های دیگر یافت‌شده که این رویکرد می‌تواند در پیشرفت درمان بیماری‌های دیگر مؤثر باشد.
این پژوهش، افق‌های وسیع‌تری را در‌خصوص دلیل تجربه نشانه‌های وخیم‌تر توسط بیماران مبتلا به بیماری التهابی روده ترسیم می‌کند که تاکنون مغفول مانده بود.
علاوه‌بر دستاوردی که این بررسی برای درمان بیماری‌کرون و دیگر بیماری‌های مشابه به ارمغان آورده‌است، محققان آن بیان‌می‌کنند که پژوهش اخیر، موجب بازتعریف تحقیقات ژنتیک پیشین شده‌است. حدود یک‌سوم از ژنوم‌های بیماران مبتلا به کرون که در‌این پژوهش مورد تجزیه‌و‌تحلیل قرارگرفته‌اند، از بررسی در‌سال۲۰۰۷ گرفته‌شده بودند. با دسته‌بندی بیماران بر‌اساس شدت بیماری که از داده‌های قبلی به‌دست‌آمده بود، محققان با پرسش‌های جدیدتری مواجه‌گردیده و بینش وسیع‌تری یافته‌اند.
Ref
Nature Genetics Journal
برچسب ها
ثبت نظر