جداسازی اضافه کار پرستاران از کارانه/کمبود پرستار جدی است

به گزارش خبرگزاری مهر، مریم حضرتی، ظهر شنبه در نشست خبری که به مناسبت هفته دولت برگزار شد، به تشریح اقدامات و برنامه های معاونت پرستاری وزارت بهداشت پرداخت.

معاون پرستاری وزارت بهداشت گفت: تدوین آیین ‌نامه جذب و نگهداری پرستار در نقاط محروم، یکی از اقداماتی است که با جدیت دنبال می شود. چراکه در نقاط محروم تجهیزات کافی در دسترس بوده، اما نیروی پرستاری به تعداد کافی وجود نداشت.

حضرتی با تاکید بر لزوم تقویت خدمات مراقبتی پرستاری در منزل، خاطرنشان کرد: در سال ۲۰۵۰ برای اولین بار در ایران جمعیت سالمندان بسیار بیشتر از کودکان زیر ۵ سال خواهد بود و از آنجا که هزینه درمان بیماری‌ های غیر واگیر بالا است، جامعه باید به سمتی سوق پیدا کند که نگرش مراقبتی ما تنها به بیمارستان‌ها نباشد.

لزوم تقویت خدمات پرستاری در منزل

وی با بیان اینکه در برنامه ششم توسعه در ماده ۷۴ و بند سوم آن، دولت وزارت بهداشت را به جامعه ‌نگر شدن نظام سلامت و پرستاری مکلف کرده است؛ به نحوی که ارائه خدمات در جامعه و خدمات مراقبت در منزل باید با برنامه‌ریزی دقیق انجام شود، به تشریح اقدامات انجام شده در معاونت پرستاری وزارت بهداشت، پرداخت و گفت: از آنجایی که جمعیت کشور رو به سالمندی می ‌رود، باید خدمات مراقبتی پرستاری در منزل را تقویت کنیم. در سال ۲۰۵۰ برای اولین بار در ایران جمعیت سالمندان بسیار بیشتر از کودکان زیر ۵ سال خواهد بود. از آنجایی که هزینه درمان بیماری ‌های غیر واگیر بالا است و همچنین، درمان این بیماری‌ ها، بیمار را دچار مشکلات زیادی می ‌کند، جامعه باید به سمتی سوق پیدا کند که نگرش مراقبتی ما تنها به بیمارستان‌ها ختم نشود.

حضرتی با بیان اینکه یکی از مهمترین اقدامات مهم معاونت پرستاری، ابلاغ تعرفه های مراکز مشاوره و مراقبت در منزل در سال ۹۶ بود، افزود: با پیگییر هایی که انجام شد، این ابلاغیه در سال ۹۷ با ۱۰ درصد افزایش تعرفه همراه بود، البته این افزایش تعرفه نیز همچنان برای کادر پرستاری قابل توجه نیست.

معاون پرستاری وزارت بهداشت ادامه داد: همچنین، ابلاغ و تدوین فرم های نظارت خدمات پرستاری در منزل و تشکیل اتحادیه مراکز مشاوره و مراقبت در منزل نیز از جمله اقداماتیست که انجام شده است. این اتحادیه می تواند در حوزه نظارت از مراکز مراقبت در منزل و کنترل این بخش از خدمات کمک شایانی کند.

وی ادامه داد: از دیگر اقدامات می توان به تصویب آزمایشی پوشش بیمه ای خدمات مراقبت در منزل که به صورت آزمایشی در شورای عالی بیمه برای ۵ بیماری تصویب شده، اشاره کرد. این مصوبه زودی ابلاغ خواهد شد و ۵ گروه از بیماران مانند نارسایی های مزمن قلبی، سکته های مغزی یا بیماران بدحال و تحت مراقبت های ویژه، با کمک پوشش بیمه ای می توانند خدمات مراقبت در منزل را دریافت کنند.

راه اندازی ۸۱۶ مرکز مشاوره مراقبت در منزل

حضرتی با بیان اینکه تاکنون ۸۱۶ مرکز مشاوره مراقبت در منزل راه ‌اندازی شده است، عنوان کرد: در حال حاضر نیز ۵۹۱ مرکز مشاوره مراقبت در منزل مجوز تاسیس خود را اخذ کرده و در حال گرفتن پروانه برای ایجاد این مراکز هستند.

وی گفت: یکی از اقدامات بسیار مهم دیگر، اجرای طرح آزمایشی غربالگری فشارخون و تناسب بدنی ایرانیان بالای ۳۰ سال بود، این طرح که در دی ماه سال ۹۷ و در هفته پرستار اجرا شد، به عنوان طرح آزمایشی برای اجرای بسیج ملی کنترل فشارخون درنظر گرفته شد. جامعه پرستاری کشور در طرح بزرگ بسیج ملی کنترل فشارخون، مشارکت بسیار ارزشمند و فعالی داشتند که جا دارد، از تمام تلاش های آنان قدردانی و تشکر کنم.

حضرتی بیان کرد: تعدادی از بیماران هستند که نمی ‌توان به طور کامل در منزل از آنها مراقبت کرد، این بیماران نیاز به مراقبتی بین منزل و بیمارستان دارند که در کشورهای دنیا از آن تحت عنوان LTC ( مراکز مراقبت های طولانی مدت) یاد می ‌شود. خوشبختانه آیین ‌نامه مراکز مراقبت های طولانی مدت در کشور ما نیز نوشته شده و به کمیته تنظیم مقررات ارسال شده است و به زودی ابلاغ خواهد شد. با ابلاغ این طرح، تحول بزرگ دیگری در نظام سلامت روی خواهد داد.

پرستاران در پیشگیری و کنترل بیماری‌های غیرواگیر توانمند می ‌شوند

وی افزود: تدوین برنامه عملیاتی کارگروه آموزش، پیشگیری و کنترل بیماری ‌های غیرواگیر که یکی از معضلات جامعه ما است، آغاز شده و معاونت پرستاری با توانمندسازی پرستاران به دنبال اجرایی کردن این آیین ‌نامه است. در این زمینه، ۱۸ برنامه کوتاه مدت تدوین کرده ایم که ۵۰ درصد از این تعداد مصوب شده و در دوره‌ های آموزشی ضمن خدمت پرستاران گنجانده می‌ شود.

آموزش سلامت به بیمار و خانواده ها

حضرتی افزود: همچنین، تدوین شیوه نامه تشکیل ساختار آموزش سلامت به بیمار، مددجو و خانواده نیز از دیگر اقداماتی است که در معاونت پرستاری انجام شده است؛ چراکه بیمار نباید پس از مرخص شدن از بیمارستان به حال خود رها شود؛ او باید نسبت به مراقبت‌ های درمانی از خود در منزل آگاه باشد.

وی، توسعه انجمن‌های علمی پرستاری را از دیگر اقدامات مهم این معاونت خواند و اظهار کرد: در گذشته تنها دو انجمن علمی پرستاری داشتیم که در سال گذشته چهار انجمن علمی دیگر آغاز به کار کردند و در حال حاضر شش انجمن علمی در این حوزه فعالیت می‌ کنند. پس از تشکیل این انجمن‌ ها، تشکیل شبکه ملی مراکز تحقیقات مراقبت های پرستاری نیز کمک شایانی به رشد این حرفه خواهد کرد.

جداسازی اضافه‌ کار از کارانه پرستاران

معاون پرستاری وزارت بهداشت جدا شدن اضافه کار از کارانه را درخواست جدی پرستاران خواند و افزود: تاکنون میزان اضافه کار و کارانه پرستاران با هم بود و مشخص نبود که هر کدام از این مبالغ بطور دقیق چقدر است. با ابلاغ آیین ‌نامه‌ ای از سوی معاونت درمان، کار جداسازی کارانه و اضافه کار در برخی دانشگاه ها آغاز شده است؛ اما همچنان در برخی دانشگاه ها سروسامان نگرفته است.

وی افزود: ما توانستیم فرم ارزیابی اولیه منسجمی به بیمارستان‌ ها ابلاغ کنیم. پیش از ابلاغ این فرم ارزیابی‌های اولیه به شکل منسجم انجام نمی‌ شدند.

حضرتی یادآور شد: پیاده سازی ثبت الکترونیک گزارش‌های مدیریتی پرستاری از اقداماتیست که در این دوره آغاز شده است. براین اساس، در سامانه ‌ای که به شکل پایلوت در استان کرمانشاه تعریف شده بود، مدیران پرستاری، مترون ها و سوپروایزرها برای نظارت های مدیریتی خود می ‌توانستند توسط یک سامانه بر روی دستگاه تلفن همراه خود سنجه‌ ها را به شکل الکترونیک نظارت کرده و آمار کافی را دریافت کنند. آغاز این طرح توانست به کم کردن کاغذ بازی‌ ها و بالا رفتن دقت نظارتی کمک کند.

آیین ‌نامه جذب و نگهداری پرستار در نقاط محروم

معاون پرستاری وزارت بهداشت افزود: تدوین آیین ‌نامه جذب و نگهداری پرستار در نقاط محروم، یکی از اقداماتی است که با جدیت دنبال می شود. چراکه در نقاط محروم تجهیزات کافی وجود داشت، اما نیروی پرستاری به تعداد کافی وجود نداشت. در این راستا، ایجاد پانسیون پرستاری و مامایی در مناطق محروم در دستور کار قرار گرفته و درصدد هستیم با کمک خیرین، ۴۰ پانسیون برای نیروهای پرستاری و مامایی در نقاط محروم تاسیس کنیم.

وی از ابلاغ بخشنامه شرایط انتخاب مدیران پرستاری صف و ستاد برای انتخاب مدیران شایسته و شایسته سالاری در پرستاری، خبر داد و گفت: شایسته سالاری در پرستاری می‌ تواند با انتخاب مدیر شایسته اتفاق افتد، بنابراین این بخنشامه به دانشگاه ها نیز ابلاغ شده است. درحال حاضر، حدود ۱۴ هزار مدیر پرستار داریم و بیش از ۳۰۰۰ نیروی کمک پرستار در دانشگاه‌ها و نیز تعداد زیادی در بخش خصوصی جذب شده اند. این نیروهای کمک پرستار دوره‌ های یکساله آموزشی دیده‌ اند و می ‌توانند کارهای اولیه و غیر حرفه ‌ای را انجام دهند که این موضوع می‌ تواند فشارکاری پرستاران را کاهش دهد.

صدور ۳۰ هزار پروانه صلاحیت حرفه‌ ای برای پرستاران

حضرتی افزود: یکی از اقداماتی که در معاونت پرستاری انجام شده است، صدور ۳۰ هزار پروانه صلاحیت حرفه‌ ای برای پرستاران است که از سال ۹۸، صدور صلاحیت حرفه‌ ای پرستاران به صورت امتحان گزینشی از سوی سازمان سنجش به پرستاران داده می ‌شود.

وی گفت: پس از زلزله کرمانشاه مشاهده کردیم، پرستارانی که دوره‌ های مدیریت بحران را گذرانده بودند، توانستند بسیار موفق‌ تر عمل کنند. به همین دلیل، ۱۰۰ پرستار از نقاط مختلف کشور انتخاب کرده و با برگزاری سه دوره آموزشی، مدیریت بحران را به آنها آموزش دادیم که شاهد بودیم، در حادثه سیل نوروز سال جاری، این پرستاران بسیار موفق عمل کردند.

وی، برگزاری دوره آموزشی جانشین پروری مدیریت را از دیگر اقدامات موثر معاونت پرستاری خواند و ادامه داد: باید مدیران آینده حوزه پرستاری را تربیت کنیم تا اگر مدیری بازنشسته و یا برکنار شد، با مشکل مواجه نشویم. این دوره با مشارکت دانشگاه های علوم پزشکی و مرکزیت دانشگاه علوم پزشکی همدان آغاز شده است.

وی افزود: در حال حاضر، سامانه ملی ثبت اطلاعات پرستاری آغاز به کار کرد و ما توانستیم اطلاعاتمان از پرستاران شاغل در خیریه‌ها، مراکز تامین اجتماعی، شرکت نفت و سایر مراکز را کامل کنیم.

تاکید بر لزوم تدوین نقشه راه پرستاری در افق ۱۴۰۴

معاون پرستاری وزارت بهداشت با تاکید بر لزوم تدوین نقشه راه پرستاری در افق ۱۴۰۴، افزود: تدوین این نقشه ما را برای رسیدن به اهدافمان یاری می‌ کند.

کمبود نیروی پرستاری در کشور

وی در خصوص کمبود پرستار در کشور اظهار کرد: مانند بسیاری از کشورها، کمبود نیروی پرستاری در کشور ما نیز جدی به نظر می رسد. این یک مشکل جهانی است. چراکه جمعیت جهان به سمت پیر شدن پیش می ‌رود. در حال حاضر، میانگین پرستار به تخت در کشور ما ۹ دهم است که ایده آل این عدد باید ۱.۸ باشد. امیدواریم، تا سال ۱۴۰۴ به این استاندارد دست پیدا کنیم. اما با توجه به اینکه مساله مراقبت در منزل و پرستاری در جامعه را مطرح می کنیم، معیار پرستار به تخت معیار مناسبی نیست و در نطر داریم نسبت پرستار به جمعیت را نیز اصلاح کنیم.

جذب ۹۰۰۰ نیرو در وزارت بهداشت در سال جاری

وی با اشاره به اینکه در سال جاری در وزارت بهداشت ۹۰۰۰ نیرو جذب می‌ شود، خاطرنشان کرد:‌ ۷۵ درصد از این تعداد در حوزه پرستاری جذب خواهند شد. البته به دنبال جذب ۹۰۰۰ نیروی پرستاری دیگر نیز هستیم که با مساعدت سازمان برنامه و بودجه بتوانیم به این خواسته خود جامع عمل بپوشانیم.

حضرتی در پایان گفت: ما سالانه ۱۱ هزار فارغ التحصیل پرستاری در کشور داریم و در حال حاضر ۴۰ هزار دانشجوی پرستاری در کشور در ۲۰۰ دانشکده مشغول به تحصیل هستند. همین اعداد ما را امیدوار می‌کند که اگر بتوانیم سالانه ۹۰۰۰ پرستار جذب کنیم تا سال ۱۴۰۴ به ایده آل خود برسد.