جزئیات برنامه دانشگاه علوم پزشکی تهران برای پذیرش پزشکی از لیسانس

دکتر امیرعلی سهراب پور در گفتگو با خبرنگار مهر درباره ارزیابی تجربه ۱۰ ساله دانشگاه علوم پزشکی تهران در پذیرش دانشجوی پزشکی از لیسانس گفت: موضوع پذیرش دانشجوی پزشکی از دوره لیسانس سابقه بیش از ۱۰ سال در دانشگاه علوم پزشکی تهران دارد که اصل این پروژه با یک فکر ایجاد شد که چگونه راهی برای بهترین ها در پزشکی باز شود.

معاون آموزشی دانشگاه علوم پزشکی تهران افزود:  در ایران فرهنگ درس خواندن غالب است. از بین کسانی که می خواهند درس بخوانند تعداد بسیار زیادی می خواهند پزشکی بخوانند و این گرایش در سال های اخیر سیر صعودی فزاینده ای به خود گرفته و متقاضیان ورود به پزشکی به طور عجیب و غریبی افزایش پیدا کرده است. دارندگان مدال های طلا المپیادهای کشوری که بدون کنکور می توانند انتخاب رشته کنند بدون استثناء پزشکی را انتخاب می کنند.

از ۱۶ المپیادی ۱۵ نفر رشته پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران را انتخاب کردند

وی گفت: از ۱۶ نفری که بهترین های المپیاد بودند و دانشگاه علوم پزشکی تهران را انتخاب کردند ۱۵ نفر رشته پزشکی و تنها یک نفر داروسازی را انتخاب کرد که آن هم البته مایه تعجب است.

سهراب پور یادآور شد: هر ساله تعداد زیادی از متقاضیان از ورودی بسیار کوچکی به نام کنکور سراسری عبور می کنند. توجه کنید که در روز کنکور اینکه فرد شب قبل درست خوابیده باشد یا نه، استرس، تپش قلب، ترافیک، تصادف داشته یا نه و حتی هوا و رنگ دیوار محل امتحان چگونه باشد، می تواند روی فرد تاثیر بگذارد و سرنوشت وی را تغییر دهد و ممکن است یک بچه بسیار باهوش به جای پزشکی، در دوره لیسانس علوم پزشکی قبول شود.

معاون دانشگاه علوم پزشکی تهران اظهار داشت: همکارانم در دانشگاه علوم پزشکی تهران که ۱۰ سال پیش پروژه پذیرش دانشجوی پزشکی از لیسانس را آغاز کردند، به این موضوع فکر کردند که راهی باز کنند تا افرادی که خیلی خوب بودند و تنها به دلیل چند تست ممکن است پزشکی قبول نشده باشند در یک فرصت دوباره، وارد رشته پزشکی شوند.

تجربه سایر نقاط دنیا در پذیرش دانشجوی پزشکی

وی گفت: در کنار این موضوع به نکات دیگری هم فکر شد. تجربه دانشگاه ها در آمریکا نشان می دهد ورود به دانشکده پزشکی به صورت مستقیم نیست. ابتدا فرد چهار سال یک لیسانس در بیوشیمی یا بیولوژی می گیرد اما ممکن است در برخی دانشکده ها، فرد با لیسانس ادبیات و حقوق و هنر هم بتواند وارد پزشکی شود.

سهراب پور تاکید کرد: این موضوع که افراد با پایه های گوناگون تحصیلی وارد پزشکی شوند برکات بسیاری دارد چرا که دنیای آنها با هم متفاوت است و با یکدیگر در گروه پزشکی هم افزایی پیدا می کنند. برنامه پذیرش دانشجوی پزشکی از دوره لیسانس این موضوع تفاوت در پایه های ورودی را نیز به عنوان یک استراتژی مد نظر قرار داده بود.

وزارت بهداشت آیین پذیرش پزشکی از لیسانس را تایید کرد

وی با اشاره به روند ارزیابی این برنامه آموزشی از سوی وزارت بهداشت خاطرنشان کرد: این برنامه آموزشی از ابتدا قرار بود به صورت محدود و تنها در یک دانشگاه اجرا شود که پس از ۱۰ سال آیین نامه پذیرش دانشجو به این شیوه در وزارت بهداشت ارزیابی شد. وزارت بهداشت تجربه دانشگاه علوم پزشکی تهران را مثبت ارزیابی کرد و در نهایت در خرداد ۹۶ و در شصت و ششمین دوره شورای عالی برنامه ریزی علوم پزشکی که مهمترین مرجع تصویب برنامه های آموزشی وزارت بهداشت است، آیین نامه دانشگاه علوم پزشکی تهران مصوب شد.

معاون آموزشی دانشگاه علوم پزشکی تهران اظهار داشت: اکنون دانشگاه برای پذیرش دانشجوی پزشکی از لیسانس بر اساس مصوبه شورای عالی برنامه ریزی علوم پزشکی وزارت بهداشت عمل می کند.

تغییرات در مواد امتحانی آزمون کتبی پذیرش پزشکی از لیسانس

وی گفت: در دوره پذیرش پزشکی از لیسانس، یک سری شروط گذاشته شد که مهمترین آن شرط سنی است. معتقدیم افراد مسن نباید وارد این دوره بشوند زیرا امکان ادامه تحصیل در کنار جوانان آماده و با انگیزه را ندارند و به اصطلاح نمی کشند. اکنون تعداد زیادی متقاضی از میان کسانی وجود دارد که ۱۰ سال پیش لیسانس علوم پزشکی گرفته اند اما به آنها گفتیم که معذوریم.

سهراب پور افزود: نکته دیگر معدل است. حتما باید معدل افراد در دیپلم از ۱۸ به بالا و معدل مقطع کارشناسی از ۱۶ به بالا باشد. اینجا کار جدی است و ما به پایه قوی نیاز داریم.

وی یادآور شد: همه متقاضیانی که واجد شرایط اولیه هستند، در یک آزمون کتبی شرکت می کنند تا قبل از مصوبه وزارت بهداشت، مواد امتحانی آزمون کتبی مواد درسی علوم پایه پزشکی بود که بعد از مصوبه وزارت بهداشت تغییراتی را اعمال کردیم.

دانشگاه علوم پزشکی تهران موافق پزشکی خواندن لیسانس های غیر از علوم پزشکی است

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت: دلیل این تغییر این بود که در سال هایی که امتحان علوم پزشکی گرفته می شد بیشتر ورودی ها را بچه های پرستاری و مامایی تشکیل می دادند چون از این رشته ها سر در می آوردند. در سال ۹۶ در وزارت بهداشت بحث شد که آیا می توان از لیسانس های ادبیات و برق و صنایع هم برای ورود به پزشکی دانشجو گرفت؟ دانشگاه علوم پزشکی تهران موافق این است که لیسانس های غیر از علوم پزشکی هم بیایند و پزشکی بخوانند.

وی افزود: در نهایت پس از مصوبه مقرر شد که آزمون کتبی ورودی به پزشکی از دوره لیسانس شبیه آزمون بین المللی MCAT  (Medical College Admission Test) طراحی شود. این آزمون یک آزمون استاندارد و ابزاری برای سنجش ورودی به پزشکی است. در این آزمون کمی بیولوژی و کمی هم شیمی، فیزیک و ریاضی دارد، به این ترتیب فرصتی ایجاد می شود که لیسانسه های غیر از علوم پزشکی در این آزمون شرکت کنند.

سهراب پور اضافه کرد: امسال دومین سالی بود که دوره را با فرمت جدید برگزار کردیم اما همچنان از لیسانس های غیر علوم پزشکی چندان در این آزمون موفق نشده اند. البته پیش بینی می کنیم اگر همین روند را ادامه دهیم شاید افرادی وارد شوند.

وی خاطرنشان کرد: در ادامه روند پذیرش، پس از آزمون کتبی، دو برابر افراد مورد پذیرش وارد مصاحبه می شوند که در این بخش علاوه بر توانایی در زبان انگلیسی، ویژگی های شخصیتی متقاضی مورد بررسی قرار می گیرد. انگیزه فرد را برای درس خواندن می فهمیم و مطمئن می شویم که این فرد واقعا به درد این رشته می خورد. ۵۰ درصد آزمون کتبی و ۵۰ درصد مرحله فراشناختی در ورود فرد تاثیرگذار است.

فعلا ظرفیت پذیرش پزشکی از لیسانس را افزایش نمی دهیم

معاون آموزشی دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت: هر ساله ما ۱۰ تا ۱۱ نفر بیشتر پذیرش نمی کنیم. از ابتدا مقرر شده است که تنها ۱۰ نفر پذیرفته شوند اما در صورت همسان بودن یک نمره برای نفر یازدهم هم امکان ورود قائل می شویم. رقابت فوق العاده سنگینی در این نوع پذیرش وجود دارد. تجربه ۱۰ ساله دانشگاه علوم پزشکی تهران بسیار در این زمینه خوب است و علاوه بر اینکه به بچه هایی که دست شان در کنکور سراسری خط خورده، فرصت دادیم، از طرف دیگر می بینیم که این افراد بسیار با انگیزه هستند و قدر جایی که آمده اند را می دانند.

وی گفت: به طور نمونه فردی که لیسانس پرستاری گرفته در دوره پرستاری درس هایی را خوانده که بچه های پزشکی نخوانده اند. این افراد مدیریت، حرف زدن با بیمار و خونگیری از بیماری دردمند خوانده اند. یا کسی که علوم آزمایشگاهی خوانده نحوه آزمایش های پایه را بلد است و نکته مهم اینجاست که بچه های پزشکی هیچ کدام این کارها را فرا نمی گیرند. از همین رو این افراد به دلیل دوره هایی که در لیسانس گذرانده اند به پزشکان خوب و با انگیزه ای بدل شده اند.

سهراب پور با اشاره به وضعیت ارزیابی دانشجویان دوره پزشکی از لیسانس با سایر دانشجویان پزشکی گفت: ارزیابی ما نشان داد این دانشجویان در امتحانات سراسری جامع علوم پایه و پیش کارورزی اصلا عقب تر از دیگر دانشجویان نیست.

وی درباره اینکه چرا ظرفیت دانشگاه علوم پزشکی تهران در دوره پذیرش پزشکی از لیسانس افزایش نمی یابد، گفت: این موضوع همیشه مورد بحث بوده که آیا نیازی نیست که ظرفیت پذیرش افزایش پیدا کند یا خیر. ما هم کنکور را دوست نداریم و آرزو می کنیم کاش کنکور نباشد اما حالا که وجود دارد برای دانشگاهی مانند دانشگاه علوم پزشکی تهران مفید است زیرا با این قیف باریک بهترین ها را وارد دانشگاه ما می کند.

صلاح نیست که ظرفیت ورودی از کنکور را کاهش دهیم

معاون دانشگاه علوم پزشکی تهران تاکید کرد: با توجه به شرایط موجود و گرایش شدیدی که به پزشکی وجود دارد صلاح نیست که ظرفیت ورودی از کنکور را کاهش دهیم و به پذیرش از لیسانس اضافه کنیم. به همین دلیل سعی نکردیم که در ۱۰ سال گذشته این تعداد را ناگهان زیاد کنیم.

پیشنهاد به وزارت بهداشت برای اجرای پایلوت در سایر دانشگاه ها

وی گفت: پذیرش از لیسانس نسخه دانشگاه علوم پزشکی تهران است و ممکن است این نسخه در دانشگاه دیگری از کشور به گونه ای دیگر باشد. آیا کسی که لیسانس پرستاری اش را از یک دانشگاه برتر می گیرد می تواند با رتبه هایی که قابل مقایسه نیستند در کنار یکدیگر تحصیل کنند؟ شاید باید به سمتی برویم که ۳۰ تا ۵۰ درصد از ظرفیت دانشگاه های برگزیده را به پذیرش از لیسانس اختصاص دهیم البته باید به صورت پایلوت انجام شود و در دو تا سه دانشگاه در یک دوره ۵ ساله اجرا شود.

سهراب پور اضافه کرد: معتقدم آمدن لیسانس های ادبیات و حقوق و برق و صنایع به شرطی که بتوانند از آزمون ورودی گذر کنند می تواند منشاء اثر باشد. دنیای دانشجویی پزشکی با درس خواندن در رشته های دیگر مانند مهندسی و علوم انسانی متفاوت است.

وی گفت: مدل تفکر در پزشکی با دیگر رشته ها متفاوت است ممکن است یک فرد محصل ریاضی همه چیز را در متر و معیار ببیند اما در پزشکی از ابتدا با احتمال و شاید آموزش می بیند و هیچ چیز را مطلق نمی بیند. لیسانس برق شریف وقتی می خواهد کنار بچه های علوم پزشکی بنشیند با دنیای متفاوتی مواجه می شود و در یک ماه خودش را باید وفق بدهد. بنابراین یک چالش برای فرد محسوب می شود. ما در دانشگاه علاقمندیم که این افراد در پزشکی وارد شوند و معتقدیم می توانند خودشان را در این مدت برسانند.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران اضافه کرد: این بحث هم مورد چالش است که آیا اگر راه را باز کنیم پذیرش از لیسانس برای پزشکی مفید است یا خیر. این موارد همگی در دست مطالعه است.

جذابیت رشته های علوم پزشکی غیر از دکتری حرفه ای پزشکی

وی با اشاره به جذابیت رشته های علوم پزشکی غیر از دکتری حرفه ای پزشکی و لزوم هدایت تحصیلی مناسب دانش آموزان گفت: رشته هایی غیر از پزشکی بالینی نیز جذابیت های لازم را دارند و باید دانش آموزان قبل از ورود به دانشگاه ها با آنها آشنا شوند. به عنوان معاون آموزشی دانشگاه وقتی مقاله ها و اختراعات دانشجویان فیزیوتراپی و بینایی سنجی و شنوایی سنجی و در مجموع گروه توانبخشی را می بینم متوجه جذابیت های قابل توجه این رشته ها می شوم.

سهراب پور گفت: این فرهنگ باید در جامعه جا بیافتد که همه چیز در پزشکی خلاصه نمی شود، منتها همه چیز با آموزش هم حل نمی شود و در کنار آن سیاستگذار باید به سویه های دیگر موضوع هم توجه کند. وقتی ۶۰۰ هزار نفر متقاضی گروه پزشکی هستند علت اول آن شأن اجتماعی و شغل تضمین شده آن و درآمد افراد است.

وی خاطرنشان کرد: نکته جالب این است که در درون دانشگاه های علوم پزشکی نیز مشکلات اختلاف درآمد میان گروه پزشکی نیز مطرح است. در یک دانشکده پزشکی اختلاف درآمد شدید بین هیئت علمی گروه بالینی با هیئت علمی گروه علوم پایه وجود دارد که دانشگاه را آزار می دهد.

معاون آموزشی دانشگاه علوم پزشکی تهران ابراز امیدواری کرد در جلسات کارشناسی سطح وزارت بهداشت نیز موضوع پذیرش دانشجوی پزشکی از دوره لیسانس بیشتر مورد توجه واقع شود و این ارزیابی مثبت می تواند به گسترش آن در کشور با توجه به ملاحظاتی که گفته شد، کمک کند.

وی تاکید کرد: جامعه علمی و دانشگاهی کشور به دور از هیاهو و هیجان باید به دنبال بیان شواهد و استنادات باشد و مسئولیت اجتماعی دانشگاه این است که به قانونگذار کمک کند تا در نهایت قانونی که تصویب می شود همه جامعه تابع آن باشد.