درمان سرطان‌مغز با ویروس‌زیکا

 بیماری به‌وسیله دوگونه پشه به‌نام‌های Aedes Aegypti ‌وAedes Albopictus منتقل‌می‌شود و انتقال آن از‌طریق مقاربت نیز مشاهده‌گشته و در خانم‌های باردار موجب‌می‌شود تا نوزادی با سرکوچک‌(میکروسفال) به‌دنیا بیاورند که مغز نوزاد صدمه شدید دیده‌است و کودک بیش‌از یک‌سال عمر نمی‌کند. ثابت شده‌است که ویروس زیکا روی مغز بزرگسالان اثری ندارد و اگر داشته باشد نیز بسیار نادر است. ویروس زیکا برخلاف اغلب عوامل ایجاد بیماری‌های عفونی قادر است از سدخونی‌‌/مغزی (BBB) عبورکرده و خود را به مغز برساند. از این نظر که ویروس زیکا اثر کوچک‌کردن و تخریب روی مغز را دارد و آن نیز فقط در دوران جنینی، محققان به فکرافتاده‌اند تا از این ویژگی در درمان سرطان‌مغز بهره ببرند و آن را به‌جان سلول‌های سرطان‌مغز بیاندازند؛ با این پیش‌فرض که ویروس فقط روی سلول‌های جهش یافته سرطانی اثر می‌کند و به سلول‌های سالم‌مغز کاری ندارد. ویروس زیکا موجب تخریب و مرگ بن‌یاخته‌های‌مغز جنین می‌شود و می‌دانیم که سرطان مغز از جهش (موتاسیون) بن‌یاخته‌های‌مغز ایجاد می‌گردد. درادامه به‌شرح اعمالی‌که در زمینه معالجه سرطان‌مغز با تزریق ویروس زیکا انجام‌شده می‌پردازیم. Jermy Rich از دانشگاه سن‌دیگوی کالیفرنیا و همکارانش در بررسی‌های‌عملی‌خودرویGlioblastoma که سخت‌ترین، شایع‌ترین و کشنده‌ترین نوع سرطان‌مغز است، متمرکز گشتند. این بیماری به درمان‌های رایج پاسخ‌نمی‌دهد و جراحی، رادیوتراپی و سایر درمان‌ها نیز اثر ندارند و بیمار معمولاً یک سال پس‌از تشخیص بیماری، درمی‌گذرد. دکترRich وگروهش در آزمایشگاه روی سلول‌های سرطانی گلیوبلاستوما که روی محیط‌هایی مخصوص کشت سلولی کشت داده بودند کارکردند و ویروس زیکا را به محیط کشت سلولی ذکرشده تزریق نموده و شاهدتخریب و مرگ‌بن‌یاخته‌های سرطانی‌شده بودند. برای اثبات کامل نظر خود، نمونة دیگری از کشت سلول‌های مغزسالم نیز تهیه و ویروس‌زیکا را به آن تزریق نموده و مشاهده کردند که هیچ تخریبی صورت نگرفت و ویروس روی سلول‌های مغز سالم هیچ اثری نشان نداد و ثابت شد که ویروس زیکا روی مغزسالم افراد بالغ اثری ندارد و اگر داشته باشد نیز بسیار نادر است.در ادامه بررسی، گروه Rich ارزیابی روی موش‌ها را آغاز نمودند و به مغز موش‌های مورد آزمایش، سلول‌های سرطانی گلیوبلاستوما را پیوند زدند و به این موش‌ها ویروس زیکا تزریق‌کردند. موش‌های پیوندشده بدون درمان بیش‌از یک ماه زنده‌ ماندند، ولی موش‌های درمان‌شده با ویروس‌زیکا عمربیشتری داشته و حتی چهار موش از ۹موش مورد آزمایش دو ماه زنده ماندند. Rich می‌‌گوید مشخص‌نیست که این تئوری روی انسان چه جوابی داشته باشد زیرا این بیماری در موش و انسان تفاوت‌های بسیاری دارد. دانشمندان توجه دارند که کارکردن با ویروس زیکا حتی دربخش‌های تحقیقاتی بسیار خطرناک است، به‌ویژه درمناطقی که پشه‌های ناقل وجود دارند. به‌علاوه بیماری اگر مردان را آلوده‌کند، با مقاربت موجب آلودگی همسرانشان می‌شود و زن‌ها اگر با آلودگی که در‌آنها نشانة زیادی ندارد از شوهر آلودة خود باردار‌گردند، صاحب نوزادان میکروسفال با مشکل‌مغزی می‌شوند. باتوجه به خطر پراکندگی‌آلودگی به‌علت تحقیقات، محققان کار با ویروس را جایز‌نمی‌دانند و عقیده‌دارند که نخست باید با روش‌های‌ژنتیکی ویروس را ضعیف‌کنند و از خطر آن بکاهند و سپس از‌آن برای درمان سرطان‌مغز در تحقیقات خود استفاده‌کنند. اما Harry Bulstrods از دانشگاه کمبریج انگلستان معتقد است در مناطقی مانند انگلستان که پشه ناقل دیده نشده‌است و اثر ویروس روی زنان غیرباردار و سایر مردم بسیارکم است، می‌توان تحقیقات را ادامه‌داد و از ویروس‌عادی و تغییر داده‌شده استفاده‌نمود. فقط باید توجه‌داشت که به‌ندرت ممکن‌است استفاده‌از ویروس موجب ابتلا به سندرم گیلن‌‌باره شود که یک نوع فلج است و این‌امر مخصوص این ویروس نبوده و با سایر ویروس‌ها نیز موضوع گاهی دیده‌می‌شود، حتی با تزریق واکسن انفلوآنزا نیز یک در میلیون احتمال ابتلای به گیلن‌باره وجود دارد. بولسترود می‌گوید نیاز به درمان این نوع سرطان‌مغز که تاکنون راه‌حل درمانی نداشته، بسیار حیاتی است و ما از مسئله‌ای صحبت‌می‌کنیم که در‌آن جان انسان‌ها مطرح است و چنانچه درمان گلیوبلاستوما و افزایش طول‌عمر مبتلایان نتیجة این بررسی باشد، ارزش ادامه‌دادن را داشته و اگر به‌طور‌کامل نتیجه‌گیری گردد که این درمان طول‌عمر بیمار را بیشتر می‌کند، برای دنیای‌پزشکی موفقیت بسیار ارزنده و بزرگی حاصل‌شده‌است.