دکترابراهیم حشمت

دکترابراهیم حشمت طالقانی (1885-1919م)ملقب به «حشمت الاطباء» و «سردارحشمت» فرزند عباسقلی و اهل روستای طالقان از مشاهیر اطبای گیلان و از سران نهضت جنگل می‌باشد و نامی آشنا برای مردم شرق گیلان است. او شیفته‌ی آزادی و دارای شوق وافر خدمت به مردم ومیهن بود.
تولدوتحصیلات: دکتر ابراهیم حشمت درسال 1304 قمری برابر با 1264شمسی، 1885م و ده سال قبل از قتل ناصرالدین شاه قاجار در روستای شهر اسر طالقان به دنیا آمد. پدرش عباسقلی طالقانی طبیب بود. مادرش سکینه خانم نام داشت. پدر را درسال 1324 قمری و مادر را درسال 1318 شمسی از دست داد که درهمین روستای زادگاهش به خاک سپرده شدند. پدرش درفصل تابستان درزادگاه خود می‌ماند و در سایر فصول به سفرهایی جهت درمان بیماران به تنکابن، لاهیجان، دیلمان ولشت نشاء می‌رفت زمانی که ابراهیم 18ساله شد پدرش او را برای ادامه‌ی تحصیل به تهران فرستاد و نامش را درمدرسه‌ی آلیانس فرانسه نوشت که این زمان مصادف با اوج جنبش آزادی خواهی و مبارزات مشروطه خواهان بود. ابراهیم در کوران حوادث به بلوغ  سیاسی می‌رسد. ابراهیم حشمت جهت تحصیل طب به دارالفنون می‌رود و به مدرسه‌ی سیاسی که توسط مشیرالدوله دایر شده بود نیزراه می‌یابد و دروس آن را با موفقیت به پایان می‌رساند درجریان فتح تهران توسط مشروطه خواهان با میرزا کوچک‌خان آشنا شد.
آغاز مبارزات:
درسال1328 قمری، شاهسون‌ها در اردبیل علیه دولت مشروطه طفیان نمودند. ابراهیم حشمت که اکنون روپوش سفید طبابت به تن داشت و طبیب بود به عنوان پزشک ارتش درنخستین اردوی رزمی خود شرکت جست وجهت مبارزه با طغیانگران عازم مناطق شورش خیز شد. این اولین تجربه‌ی طبی ـ رزمی او به شمار می‌رفت ودرجریان این اردوکشی بود که با فنون(جنگ چریکی) آشنا شد. این‌ سفرچه ازلحاظ طبی وچه از لحاظ آشنایی با فنون رزمی برای او یک فرصت خاص به شمار می‌رفت وبعدها در جریان نهضت جنگل توانست (نظام ملی) را درلاهیجان دایر نماید وخود سرپرستی آن را برعهده بگیرد.
 درطول دوران اقامت هشت ساله در تهران با زبان فرانسه آشنا شد و به تحقیق و مطالعه در کتب فرانسه اهتمام ورزید وحتی به کتابخانه‌ی لاهیجان کتب فرانسه را هدیه کرد.
 روسها، درسال 1329 قمری برابر 1286 شمسی از طریق آستارا به خاک ایران تجاوز نمودند و شهرهای انزلی و رشت مورد حمله قرارگرفتند. در بندر انزلی سه تن از بزرگان و معارف آزادیخواه شهر را اعدام نمودند و دررشت نیز چهار نفر از چهره‌های بی‌گناه و خوش نام شهر را دار زدند و در یک گور دسته جمعی درمحوطه‌ی بیمارستان (پورسینا) دفن کردند. جمعیت اتحاد اسلام که دکتر حشمت نیز  عضو آن بود به مقابله با متجاوزان روس پرداخت و گروههایی را جهت مقابله با اقدامات روسها به نقاط مختلف گیلان اعزام نمودند. گروهی که به سرپرستی جوادخان گلیجانی و دکتر ابراهیم حشمت به لاهیجان اعزام می‌گردند (جوادخان) دربین راه بیمار وپس از اعزام به تهران فوت می‌نماید.
 اقامت درلاهیجان:
 دکتر حشمت پس از ورود به شهر توسط نامه‌ی مویدالدیوان، داماد میرزامحمد‌خان صالحی لاهیجی درمی‌یابد که میرزاکوچک‌خان از تهران ازطریق مسیر کجیر ـ تنکابن به رودسر وسپس به لاهیجان آمده است ودرخانه مویدالدیوان می‌باشد. دکتر حشمت به ملاقات میرزاکوچک‌خان می‌رود و درملاقات میان ایشان مصوب می‌گردد که مرکز عملیات مبارزه با روسها به جنگلهای گیلان انتقال یابد وبه این ترتیب زمینه‌های مبارزه‌ی انقلابی با روسهای متجاوز منعقد می‌شود. دکتر حشمت علاوه بر طبابت دارای اندیشه‌های مترقیانه جهت اصلاح آلام مردم مظلوم و محروم نیز بود. درلاهیجان تشکیل نظام (ارتش) ملی شرق گیلان را می‌دهد وخود سرپرستی تعلیمات آن را برعهده می‌گیرد و درایام خشکسالی به احداث کانال آبی به طول40 کیلومتر مبادرت که بعدها (حشمت رود) نام گرفت که بین رودخانه‌های سپید رود و شمیررود است و به کمک اهالی منطقه احداث می‌گردد. پنج‌هزار کارگر درمدت 6 ماه این کانال را حفر می‌کنندو جهت آبیاری اراضی منطقه بسیار مفید واقع می‌شود.
دکتر حشمت شخصیتی نجیب و صبور و فداکار داشت و این امر در افزایش محبوبیت او  درشرق گیلان و لاهیجان مؤثر بود. درنهضت جنگل بعد از شخصیت میرزا کوچک خان نفر دوم بود.
دکتر حشمت و میرزاکوچک‌خان به همراه سید محمدخان و شیخ‌عبدالاسلام به رشت می‌رود و نخستین جلسه‌ی محرمانه در شهریور1293 شمسی برابر ۱۹۱۴ میلادی را در قلمستان رشت تشکیل می‌دهند و جنگل‌های (تولم) به عنوان مرکز عملیات چریکی انتخاب می‌گردد وهسته‌ی اولیه‌ی (اتحاد اسلام)را با اهداف زیر تشکیل می‌دهند:
1ـ اخراج نیروهای بیگانه از کشور
2ـ برقراری امنیت درمنطقه
3ـ رفع بی‌عدالتی ومبارزه با خودکامگی و استبداد داخلی و عناصر وابسته به آن.
دکتر حشمت از جمله اعضای اصلی هسته‌ی مرکزی اتحاداسلام بود.
 این پزشک فداکار علاوه برطبابت که آن  را در دارالفنون آموخته بود به فنون رزمی نیز آشنا بود و درناحیه(تولمات گیلان) گروه مبارزه چریکی به نام گروه مرگ را تشکیل می دهد که ازجمله اقدامات آن ساختن وسایل رزمی چون نارنجک دستی جهت مبارزه با دشمنان بود. دراین زمان ریاست شورای نظامی درگوراب زرمیخ گیلان با میرزاکوچک‌خان و ریاست آن درلاهیجان با دکتر حشمت بود. در این زمان نهضت جنگل درسه جبهه درگیر بود. یک جبهه‌ی نبرد با قزاقان روس و جبهه‌ی دوم ایادی داخلی آنان و جبهه‌ی سوم مبارزه با قوای انگلستان بود.
 درغرب گیلان قوای انگلستان دست به حمله می‌زند و در شرق ان امیر اسعد تنکابنی به قصد تصرف لاهیجان حرکت می‌کند که با مقاومت دکتر حشمت و قوایش روبرو می‌شود و شکست می‌خورد. دراین ایام دکترحشمت علاوه بر حضور جبهه‌های جنگ به امر طبابت نیز مشغول بود ودر عمران و آبادانی شرق گیلان اهتمام داشت. ایجاد راههای ارتباطی و کمک به تهی‌دستان از جمله‌ی این موارد می باشد. راه ارتباطی لاهیجان به سیاهکل نیز از ابتکارات اوست.
 او با روشنفکران لنگرود و رودسر نیز ارتباط داشت.
 یکی از اقدامات جالب دکتر حشمت جلوگیری ازاختلافات دینی بود. او دریافته بود که دامن‌زدن به اختلافات دینی وقومی درآن ایام حساس توسط ایادی استعمار انگلیس صورت می‌گیرد که جهت ایجاد تفرقه وضربه به نهضت جنگل می‌باشد. زمانی که آوارگان ترک و  ارامنه از باکو به ایران گریختند و قصد پیاده شدن دربندر انزلی را داشتند، قوای انگلیس از این اقدام جلوگیری می‌کند. به ناچار پناهندگان در بندر حسن کیاده که در تحت حفاظت دکتر حشمت بود پیاده می‌شوند و دکتر حشمت شخصاً به بندر می‌رود و وسایل آسایش پناه‌جویان را فراهم می‌کند و آنان را در خانه‌های کارگران و ماهیگیران محلی جا می‌دهد.