شماره ۹۶۴

فرآیند طراحی برنامه مدیریت بحران بیمارستانی

سیدمحمدعلی صادقی تکیه - کارشناس مشاوره مدیریت

مقدمه:
الف. فرایند طراحی برنامه‌ی مدیریت بحران بیمارستان کم و بیش‌از فرآیندهای استاندارد کلی برنامه‌ریزی(فصل‌اول)تبعیت می‌کند. دراین فصل سعی خواهدشد به‌نکات اختصاصی این فرآیند در طراحی برنامه‌ی مدیریت بحران بیمارستانی اشاره شود.
ب. در برنامه‌ریزی مراکز بهداشتی ـ درمانی هرجامعه باید به قوانین و دستورالعمل‌های موجود در زمینه‌ی ‌استانداردهای فضاهای درمانی و راهنماهای تهیه‌ی برنامه‌ی مدیریت بحران بیمارستانی که از سوی مراجع رسمی ارائه می‌شوند توجه خاص نمود و الزامات آنها را درتهیـه‌ی برنامه لحاظ نمود.
ج. مراکز بهداشتی‌ـ درمانی برای پیاده کردن فرآیند برنامه‌ریزی در زمینه‌ی مدیریت بحران نیازمند حمایت مالی و علمی مراجع مسوول هستند. برنامه‌ریزی نیازمند صرف وقت وانرژی است. بدون در نظر گرفتن منابع مالی و پرسنل مورد نیاز و نیز حمایت‌های علمی و اجرایی متخصصان و افراد مسوول، بیمارستان‌ها قادر نخواهند بود با وجود مسائل ومشکلات روزمره به چاره‌اندیشی برای مسائلی چون مدیریت بحران بپردازند.
د. بیمارستان‌ها جزئی از سیستم خدمات بهداشتی ـ درمانی درجریان سوانح هستند. ازاین رو فرآیند برنامه‌ریزی دربیمارستان‌ها باید درهمگونی ‌و هماهنگی با دیگر بخش‌های فعال دراین زمینه باشد. به عبارتی برنامه‌‌ریزی درپشت در‌های بسته‌ی بیمارستان در نهایت موجب حل مشکلات درهم تنیده‌ی شبکه‌ی خدمات بهداشتی ـ درمانی جامعه درجریان سوانح نخواهد شد. دوراه‌کار برای حل این مشکل به نظرمی‌رسد:
* تلاش بیمارستان‌ها برای برقراری ارتباط با بخش‌های دخیل درمدیریت بحران. دراین راستا دعوت از نمایندگان این سازمان‌ها جهت شرکت در جلسات برنامه‌ریزی و نیز تشکیل جلسات هم‌اندیشی ممکن‌است شروع این ارتباط باشد.
* تلاش مراجع مسوول و ذیصلاح جهت وضع قوانین ملی و دستورالعمل‌های مشخص برای ارتقای همکاری‌های بین‌بخشی. این مسأله  موجب به ثمر رسیدن تلاش‌های موضعی بیمارستان‌‌ها در برقراری این ارتباط و همکاری می‌شود.
هـ . تکیه بر روش کارگروهی در طراحی و تهیه‌ی برنامه‌ی مدیریت بحران حائز اهمیت است. این روش نه تنها نتایج کاربرنامه‌ریزی را بهبود می‌بخشد بلکه همکاری و هماهنگی نیروها را به هنگام اجرای برنامه‌نیز افزایش می‌دهد.
تشکیل کمیته مدیریت بحران بیمارستانی:
الف. این کمیته با هدف ساماندهی فعالیت‌های مرتبط با چهار مرحله‌ی پیشگیری/کاهش اثرات، آمادگی، مقابله و بازسازی در بیمارستان تشکیل می‌شود.
ب. تهیه، توزیع، استقرار و نگهداری از برنامه‌ی مدیریت بحران بیمارستانی  که درواقع سند علمی و عملیاتی دستیابی به هدف فوق می‌باشد، مهمترین مأموریت این کمیته است.
ج. ترکیب اعضای این کمیته با توجه به نوع بیمارستان و شرایط خاص آن تغییر می‌کند ولی حضور این افراد درکمیته توصیه می‌شود:
1ـ رئیس یا قائم مقام وی
2ـ مدیر بیمارستان
3ـ سوپروایزرهای بیمارستان
4ـ‌ روسای بخش‌های بیمارستان
5ـ رئیس و پزشکان بخش اورژانس
6ـ پرستاران ارشد بیمارستان
7ـ نماینده‌ی حراست
8ـ نماینده‌ی بخش خدمات
9ـ نماینده‌ی بخش‌های پاراکلینیک
۱۰ـ نماینده‌ی تدارکات
11ـ نماینده‌ی ترابری ونقلیه
12ـ نماینده‌ی تأسیسات
13ـ نماینده‌ی مددکاری
14ـ نماینده‌ی بخش اسناد پزشکی
15ـ نماینده‌ی از سازمان‌های خارج بیمارستان (اورژانس، پلیس، آتش‌نشانی، رسانه‌ها، مطبوعـات، هلال احمر و ...)
د. جلسات کمیته‌ی مدیریت بحران به طور ماهانه یا با فواصل کمتر برگزار می‌گردد.
هـ . برحسب نوع بــرنامه و فعالیت مورد بحث در جلسات نمایندگانی ازسازمان‌های خارج بیمارستان جهت استفاده ازنظرات کارشناسی آنها به کمیته دعوت می‌شوند.
ارزیابی خطرپذیری:
1ـ ارزیابی مخاطرات/ برآورد آسیب پذیری
الف ـ شناسایی مخاطرات:
این مرحله شامل شناسایی مخاطرات طبیعی و بشر ساخته‌یی است که بیمارستان را تهدید می‌کند. برای این منظور می‌توان از مکتوبات و مستندات موجود دربیمارستان، مندرجات روزنامه‌ها، مشاوره‌ی سازمان‌های خارج از بیمارستان و مشـــاوره‌ی اشخــاص متخصـص بهــره گـرفت.
ب ـ تعیین احتمال وقوع هریک از مخاطرات دریک دوره‌ی زمانی معین
ج ـ تعیین میزان تأثیر‌یا آسیب ناشی از مخاطرات دربیمارستان
2ـ تعیین خطرپذیری بیمارستان برای هر یک از مخاطرات:
هر بیمارستان ممکن است تحت‌تأثیر سه نوع آسیب مخرب قرارگیرد که محاسبه‌ی خطرپذیری بیمارستان دراین سه حوزه به تعیین راهکارهای کاهش اثرات توسط کمیته کمک بسیار می‌کند.
این سه حوزه عبارتند از:
ـ آسیب‌های سازه‌یی
ـ آسیب‌های غیر‌سازه‌یی
ـ آسیب‌های عملکردی
3ـ بیمارستان جهت تعیین خطرپذیری خود درحوزه‌های فوق به مشاوره‌ی افراد متخصص نیازمند است که باید ازطریق کمیته‌ی مدیریت بحران این افراد یا سازمان‌ها شناسایی و ازآنها درخواست کمک شود.
4ـ هدف کلی از اجرای این مرحله‌ی رسیدن به اولویت‌های برنامه ‌مدیریت بحران بیمارستان ‌است. این اولویت‌ها ممکن‌است از طرف مراجع قانونی و رسمی تعیین و به بیمارستان‌ها ابلاغ شوند. این مسأله با وجود کاستن ازبار کاری بیمارستان‌ها درانجام ارزیابی خطرپذیری نیاز به انجام این مرحله‌ی حیاتی از برنامه‌ریزی را مرتفع نمی‌کند.

 

تعداد بازدید : 2144

ثبت نظر

ارسال