داروهای افزاینده‌ پرفورمانس (۲) (بخش پایانی)

خطرات:

عوارض‌جانبی آندروژن‌ها در مردان عبارتنداز:

• آکنه

• کاهش تولید اسپرم

• چروک برداشتن بیضه‌ها

• بزرگ‌شدن پستان‌ها

درخانم‌ها، عوارض‌جانبی عبارتند‌از:

• آکنه

• شبیـه مـردان شـدن مانند کلفـت‌شـدن صـدا و طاسـی بـا الگوی مردانه

درآقایان و خانم‌ها مصرف آندروژن سبب کاهش کلسترل HDL شده و فرد را درمعرض خطر بیشتر حمله‌ی قلب و استروک قرارمی‌دهد.

هورمون رشد انسان:

هورمون رشد انسانhuman growth hormone که گنادوتروپین gonadotropin هم نامیده می‌شود، gonadotropin یک هورمون آنابولیک است. ورزشکاران ازاین هورمون برای بهبود جرم ماهیچه‌ و پرفورمانس استفاده می‌کنند. اما به‌صورت قطعی ثابت نشده است که مصرف این هورمون سبب تقویت قدرت یا مقاومت می‌گردد. این دارو در ایالات‌متحده، فقط با نسخه‌‌ی پزشک، قابل تهـیه است و فقـط هم به‌صـورت تـزریقی وجود دارد.

خطرات:

آثار ناگوار مرتبط با مصرف هورمون رشد انسان ازنظر وخامت متـنوع وشامل موارد زیراست:

• درد مفصل

• ضعف عضله

• احتباس مایع

• سندرم تونل کارپال

• اختلال تنظیم گلوکز

• کاردیومیوپاتی

• هیپرلیپیدمی

اریتروپوئیتین:

اریتروپوئیتین یک نوع هورمون است و در درمان کم خونی افراد مبتلا به بیماری شدید کلیه مصرف می‌شود. مصرف اریتروپوئیتین سبب افزایش تولید گویچه‌های سرخ وهموگلوبین شده و به بهبود حرکت اکسیژن به سمت ماهیچه‌ها می‌انجامد. اپوئتین epoetin، شکل صناعی اریتروپوئیتین است و بیشتر توسط ورزشکاران مقاومتی مورد استفاده است.

خطرات:

مصرف اریتروپوئیتین در دوچرخه‌سواران رقابتی در دهه‌ی 1990 رایج بود و درمجموع به حداقل 18 مرگ انجامیده است. مصرف نامناسب اریتروپوئیتین سبب افزایش احتمال رویدادهای ترومبوتیک ازجمله استروک، حمله‌ی قلب‌وخیز ریه می‌گردد.

داروهای مدر:

دیورتیک‌ها diuretic داروهایی هستند که تعادل مایعات و نمک(الکترولیت) را دربدن تغییر می‌دهند و به بی‌آبی dehydration منتهی می‌شوند. این از دست دادن آب سبب کاهش وزن ورزشکار می‌شود و به وی کمک می‌کند در دسته بالاتری ازنظر وزنی رقابت کند که از مسایل ترجیحی بسیاری از قهرمانان است. مصرف دیورتیک به ورزشکار کمک می‌کند با رقیق شدن ادرار آزمایش‌های دوپینگ را به سلامت بگذراند و به‌این‌جهت به این داروها عوامل مخفی کننده اطلاق می‌کنند.

خطرات:

داروهای مدر با هر مقدار وحتی با مقدار دوز توصیه شده درطب، ورزشکار را مستعد بروزآثار ناگوار می‌نماید مانند:

• بی‌آبی

• کرامپ‌های عضله

• درماندگی شدید

• سرگیجه

• کمبود پتاسیم

• آریتمی‌های قلب

• سقوط فشارخون

• گرمازدگی

• مرگ

کرآتین:

بسیاری از ورزشکاران به‌جای داروهای تقویت پرفورمانس و یا افزون بر آنها از مکمل‌های تغدیه‌یی استفاده می‌کنند. این مکمل‌ها به‌صورت پودر یا قرص دربازار وجود دارند.
معروف‌ترین مکمل‌ مورد استفاده ورزشکاران احتمالاً کرآتین منوهیدرات Creatine monohydrate است. کرآتین یک ترکیب طبیعی است که توسط بدن ساخته شده و به آزاد‌شدن انرژی از عضلات کمک می‌کند.

نتایج پژوهش‌‌های علمی حاکی از آن است که کرآتین ازطریق تولید نفع اندک در تکانه‌های کوتاه مدت به افزایش قدرت عضلات کمک می‌کند. به نظرمی‌رسد که کرآتین سبب ساخته‌شدن مقدار بیشتری آدنوزین ‌تری‌فسفات(ATP) می‌شود که انرژی را دریاخته‌ها انتقال داده و ذخیره می‌کند و برای تکانه‌های کوتاه فعالیت مانند وزنه‌برداری یا دوی سرعت به‌کار گرفته می‌شود. اما در‌این‌مورد که مصرف کرآتین سبب تقویت پرفورمانس ورزش هوازی یا مقاومتی می‌شود مدرکی دردست نیست.

کبد حدود 2 گرم کرآتین در روز تولید می‌کند. با مصرف گوشت نیز کرآتین وارد بدن می‌شود. کرآتین درماهیچه‌ها ذخیره می‌گردد و میزان آن نسبتاً به آسانی حفظ می‌شود. از آنجا که کلیه‌ها مقدار اضافی کرآتین را دفع می‌کنند، بنابراین مصرف این مکمل برای شخصی که ازپیش دارای مقدار  کافی کرآتین عضلات است، مورد سوال می‌باشد.
عوارض جانبی احتمالی کرآتین که سبب کاهش پرفورمانس ورزشکار می‌شود عبارتنداز:

• کرامپ‌های معده

• کرامپ‌های عضله

• تهوع

• اسهال

• افزایش وزن

با استفاده از این مکمل ‌افزایش وزن حاصل می‌شود اما با مصرف طولانی، احتمالاً افزایش وزن بیشتر ازآنکه ناشی‌از افزایش توده‌ی عضلانی باشد حاصل احتباس آب است. آب از بخش‌های دیگر بدن به درون بافت عضله کشیده می‌شود این حالت شخصی را درمعرض خطر بی‌آبی قرارمی‌دهد.

مصرف کرآتین با مقدار خوراک بالا بالقوه سبب آسیب اندام‌های زیر می‌گردد.

• کلیه‌ها

• کبد

به‌نظرمی‌رسد استفاده از کرآتین به‌مقدار خوراک توصیه‌شده توسط کارخانه در بزرگسالان مطمئن باشد. اما معلوم نیست استفاده‌ی درازمدت از کراتین به‌ویژه در نوجوانان و کـودکان چه تأثیـــراتی بـر جـای می‌گذارد.

داروهــای محــرک چگونه داروهایی هستند؟

بعضی ورزشکاران داروهای محرک را با هدف تحریک سیستم عصبی مرکزی وافزایش ضربان قلب و بالا بردن فشارخــون استفاده می‌نمایند.

داروهای محرک می‌توانند باعث:

ـ افزایش پایداری و تحمل فرد

ـ کاهش ضعف و خستگی‌پذیری

ـ سرکوب اشتها

ـ افزایش هوشیاری وقدرت عملکرد شوند

محرک‌های رایج حاوی کافئین و آمفتامین‌می‌باشند.

داروهایی که برای تسکین علائم سرماخوردگی به کار می‌روند حاوی محرک‌هایی مثل افدرین وپسودوافدرین می‌باشند. داروهای مخدر رایج مثل کوکائین، مت‌آمفتامین نیز جزء محرک‌ها محسوب می‌گردند.

خطرات:

محرک‌ها درمقابل با اثراتی چون افزایش کارآیی فیزیکی و تقویت قدرت تهاجمی فرد درزمینه‌ی مورد نظر، با عوارض خود باعث کاهش توانایی فیزیکی فرد دردراز مدت می‌گردند ازجمله:

• بروز بیقراری و تحریک‌پذیری زیاد که باعث اختلال درتمرکز مورد نـیاز ورزشکار درزمان مسابقه می‌گردد.

• بروز بیخوابی که مانع از خواب کافی مورد نیاز فرد ورزشکار می‌شود.

• کم شدن آب بدن به خاطر افزایش نیاز بدن به آب دراثر مصرف این داروها

• گرمازدگی

• وابستگی‌ روانی و بروز تحمل تدریجی نسبت به داروهای محرک باعث افزایش مقدار مصرف آنها برای به‌دست‌آوردن اثرات دلخواه اولیه می‌گردد و بالنتیجه باعـث فراتــر رفتن از مقدار قابل قبول پزشکی این داروها می‌گردد.

عوارض داروهای محرک:

• تپش قلب

• بی‌نظمی‌های ریتم قلب

• کاهش وزن

• لرزش

• افزایش فشارخون ملایم

• بروز توهم

• تشنج

• سکته‌ مغزی

• حملات قلبی و اختلالات گردش خون

 درنهایت و نکته آخر:

آیا داروهای محرک باعث افزایش توان و تــحرک کارآیی فرد می‌شوند؟

برخی ورزشکاران از این افزایش توان خود رضایت کامل دارند اما به چه بهایی؟

اثرات مصرف درازمدت داروهای محرک هنوز بادقت کامل مورد بررسی قرارنگرفته و باید توجه داشت که منافع کوتاه مدت مصرف این داروها باخطرات بسیار مصرف آنها در درازمدت همراه می‌باشد.

به‌کاربردن داروهای محرک (دوپینگ)توسط تمامی سازمان‌های ورزشی در جهان منع شده و باعث محرومیت ورزشکاران می‌گردد. صرف نظر از اینکه نگاه شما به مسأله چگونه است، مصرف داروهای محرک یک کسب‌ وکار پرخطر است.