شماره ۱۰۵۰

آلودگی هوا و بروز سکته‌مغزی

پزشکی امروز

آلودگی هوا و بروز سکته‌مغزی

تحقیقات درباره‌ی موضوع ارتباط بین سلامت روانی و کیفیت‌هوا موجب شده‌است که بین میزان اضطراب و ریز‌ ذرات آلـوده‌کننده‌ی هـوا (fine particulate air pollution) همبستگی ایجاد شود. مقاله‌ی موجود درمجله‌یBMJ به موضوع مهم ارتباط آلودگی هوا با سکته مغزی نیز می‌پردازد.

با استفاده از مقادیر زیاد اطلاعات جمع‌آوری شده در بررسی سلامت پرستاران در‌سال‌2004 محققان ارتباط بین اضطراب و قرارگرفتن در‌معرض آلودگی‌هوا را در‌میان ۷۱۲۷۱ زن جستجو کردند.

پس‌از مدل‌سازی، نزدیکی محل سکونت به جاده‌ی اصلی و میانگین مواجهه‌ی قبلی فرد با ذرات ریز و درشت آلودگی هوا، مشخص‌شد که این نزدیکی به خیابان‌های شلوغ و جاده‌ی اصلی با افزایش نشانه‌های اضطراب، همبستگی کامل داشتند.

در میان پرستارانی که به پرسشنامه پاسخ دادند ۱۵درصد میزان زیادی از علایم زیر را تجربه کرده‌بودند:

• احساس ترس بدون علت

• علاقه برای طفره‌رفتن

• گرایش به نگران‌بودن

این میزان شبیه به میزان موجود در جمعیت عمومی‌(G.P) است که توسط محققان ذکر شده‌است: «اضطراب شایع‌ترین اختلال روانی است و در سطح جهان حدود 16درصد از مردم را درهرلحظه از زندگی تحت‌تأثیر قرار‌می‌دهد.»

نتایج بررسی‌های انجام شده توسط دکتر ملیندا پاور و محققان همکار, افزایش معنی‌داری در احتمال افزایش اضطراب در زنانی‌که مواجهه‌ی بالاتری با آلودگی هوا به‌ویژه با نوع ریز‌ذرات داشتند، یافتند.

با‌این‌حال این ارتباط بین آلودگی درشت ذرات هوا و اضطراب مشاهده نشد. (مطالعه دو سطح ذرات را مورد بررسی قرار داد؛ ذرات ریز کمتر از ۲/۵ میکرون از لحاظ اندازه (PM < 2.5 μm)  و یا ذرات درشت (PM >2.5 μm -10.0) زنانی‌که در فواصل بین‌50تا200 متر از جاده‌ی اصلی زندگی می‌کردند نسبت به زنانی که با فاصله‌ی بیشتری از جاده‌ی اصلی زندگی می‌کردند، به میزان بیشتری علایم اضطراب را داشتند. همبستگی اضطراب برای مسافت‌های بیش‌از 200‌متر برای زنانی که در این فاصله از جاده‌های اصلی زندگی می‌کردند، یافت نشد.

همبستگی اضطراب به زمان درمعرض بودن نیز وابسته بود و اگر در معرض آلودگی هوا بودن به‌تازگی رخ داده باشد، قوی تر خواهد بود.

همبستگی اضطراب با ذرات هوا در ماه قبل از سنجش، نمرات اضطراب قوی‌تری بود؛ در‌مقایسه با سنجش در‌معرض‌بودن دراز‌مدت به‌طور مثال 3 ماه، 6 ماه، 1‌سال و 15 سال  که همبستگی ضعیف‌تری نشان می‌داد.

در مقاله‌ی دوم که به‌دنبال مطالعه‌ی اضطراب و آلودگی هوا منتشرشده، محققان درمورد ارتباط سکته‌ی‌مغزی با آلودگی هوا نظرات خود را ارائه نموده‌اند و به‌تفسیر بیولوژیکی احتمالی در ارتباط با سلامت‌روان نیز اشاره کرده‌اند. پروفسور مایکل ‌بروئر از‌ دانشکده بهداشت عمومی دانشگاه بریتیش کلمبیا در ونکوورکانادا می‌نویسد: «به‌دلیل اینکه آلودگی هوا باعث التهاب سیستمیک می‌گردد، ورود محققان به‌عرصه‌ی سلامت‌روان که باتوجه به عدم وجود نسبی عوامل خطر قابل تغییر شناخته شـده و بار بالا و در حال رشد ایـن بیماری‌ها (اختلال‌ سلامت‌روان) اولویت اصلی برای پژوهـش آنــان است، معقولانه‌ می‌بـاشـد».

محرک سکته مغزی:

محققان در مقاله‌ی دوم به‌دنبال میدان دید بهتر و تثبیت‌شده‌تری از پژوهش در پیرامون اثرات مخرب آلودگی‌هوا بر سلامت بودند. نویسندگان در یک بررسی سیستماتیک و متاآنالیز روی بیش از 100 مطالعه مشاهده‌ای و پوشش 28 کشور در سراسر جهان موفق به یافتن ارتباطی ما بین قرارگرفتن در معرض آلودگی هوا به مدت کوتاه و بستری شدن در بیمارستان به علت سکته مغزی و مرگ‌و‌میر ناشی از آن شدند.

پروفسور براور می‌گوید:

«نقش آلودگی هوا به‌عنوان یک محرک احتمالی برای سکته مغزی دارای پیامدهای مهمی برای این بیماری است، به‌خصوص در چین که در آن خطرآلودگی هوا و بروز سکته‌ی مغزی (به‌خصوص خونروی مغزی) بالا می‌باشد.»

محققان دانشگاه ادینبورگ در بریتانیا مروری برتمامی مطالعات داشته و مقایسه عوامل خطر بستری‌شدن یا مرگ در اثر سکته‌ی مغزی را با میزان آلاینده‌های گازی مانند مونوکسید کربن، دی اکسید گوگرد، دی‌اکسید نیتروژن و اُزُن و ذرات معلق آلاینده‌‌ی هوا که هردوذرات ریز کمتر از ۲/۵‌میکرون و ذرات درشت کمتر از 10 میکرون بودند.
آنها دریافتند میزان سکته‌ی مغزی برای هر‌دو (PM2.5)و (PM10) افزایش یافته‌است که میزان افزایش خطر برای هر10میکروگرم در هر متر‌مکعب هوا برای گروه یک ۱/۱درصد و برای گروه دوم ۰/۳درصد بود.

برای آلاینده‌های گازی، خطر سکته مغزی با عوامل زیر مرتبط بود:

• مونوکسید کربن ـ خطر ابتلا را  به میزان ۱/۵درصد برای هر یک ذره در میلیون (ppm) افزایش داد.

• دی‌اکسید گوگرد ـ خطر را به میزان ۱/۹درصد در هر ده  ذره در میلیارد (ppb) افزایش داد.

• دی اکسید نیتروژن ـ خطر را به میزان ۱/۴درصد در‌هر ده ذره در میلیارد (ppb) افزایش داد.

محققان نتیجه‌گیری نمودند که کشورهای با درآمد کم تا متوسط در مقایسه با کشورهای با درآمد بالا حداکثر همبستگی را در مقابل آلاینده‌ها دارند و نتایج نشان دهنده نیاز به تغییر سیاست‌ها به منظور به حداقل رساندن در معرض آلاینده‌ها قرار گرفتن در مناطق بسیار آلوده جهان مانند چین است.

پروفسور براور نظر خود را در مقاله‌ای این گونه بیان می‌کند: «اثربخشی قرارگرفتن مزمن در معرض آلودگی هوا در توسعه آترواسکلروز  کاروتید (پیش در آمد سکته مغزی) هنوز نامشخص است. هرچند که در اینجا این تجزیه و تحلیل پوشش داده نمی‌شود ولی شواهد مرتبط در این زمینه در حال افزایش است.»

 

تعداد بازدید : 1335

ثبت نظر

ارسال