معیارهای عمومی مورد نیاز برای تشخیص OCD عبارتنداز:
• بیمار باید وسواس یا جبر و یا هر‌دو را داشته باشد.
• ممکن‌است تشخیص دهد که افکار و رفتارش بیش‌از‌حد غیرمنطقی هست یا نیست.
• افکار و اعمال بیمار به میزان قابل‌توجهی وقت‌گیر بوده و با کارهای روزانه‌ی وی تداخل ایجاد می‌کند.
وسواس بیمار ممکن‌است معیارهای زیر را تحقق بخشد:
• افکار، انگیزه‌ها و یا تجسم‌های مکرر و مداوم و ناخواسته، تهاجمی بوده و باعث پریشانی می‌شوند.
• بیمار سعی‌کند این افکار، تجسم‌ها یا انگیزه‌ها را نادیده گرفته یا آنها را با رفتارهای جبری سرکوب‌کند.
جبر باید این معیارها را تحقق‌بخشد:
• رفتار تکراری که بیمار احساس می‌کند مجبور به انجامشان هست، مانند شستن دست و یا اعمال روانی تکراری مانند شمارش در سکوت.
• بیمار سعی در خنثی‌کردن وسواس یا افکار وسواسی با عمل باشد.
• این رفتارها یا اعمال ذهنی به‌معنای پیشگیری یا کاهش اضطراب هستند اما آنها بیش‌از‌حد بوده و به‌صورت واقع‌بینانه به مشکلی که می‌خواهند حل‌کنند مربوط نیستند.
چالش‌های تشخیصی:
گاهی اوقات تشخیصOCD دشوار است زیرا ممکن‌است نشانه‌های آن شبیه به نشانه‌های اختلال شخصیتی وسواس‌ـ اجباری، اختلالات اضطرابی، افسردگی، اسکیزوفرنی و یا دیگر بیماری‌های روانی باشد. فردی‌که دارای افکار و اعمال جبری حقیقی است، OCD واقعی دارد. اگرچه این امکان وجود دارد که هر‌دو بیماریOCD و اختلال شخصیتی وسواس‌ـ اجباری را داشته باشد. بیمار باید مطمئن شود که تحت روند تشخیصی درستی قراردارد تا تشخیص و درمان صحیح را بپذیرد.
اختلال وسواس‌ـ اجباری ممکن‌است درمان نشود، اما درمان می‌تواند نشانه‌های بیماری را کنترل کند به‌طوری‌که این نشانه‌ها زندگی روزانه بیمار را مختل نکند. برخی‌از افراد نیاز به درمان برای بقیـه‌ی طول زندگی خود دارند.
دو روش درمان اصلی برای OCD عبارتنداز: روان‌درمانی و دارودرمانی. اغلب، درمان با ترکیبی از این دو مؤثر است.
روان‌درمانی:
نوعی درمان بـه‌نام مواجهه‌سازی و پیـــشگیـــری‌از پاســخ (Exposure and Response Prevention (ERP مؤثرترین روش درمانی است. این نوع درمان شامل مواجهه‌سازی تدریجی در‌برابر جسم یا وسواسی است که بیمار از آن هراس دارد، مانند کثیفی و یاد دادن روش‌های سالم برای مقابله با اضطراب. درمان مواجهه‌سازی نیازمند تلاش و تمرین است، اما چنانچه این افکار و اعمال را کنترل کند به کیفیت زندگی بهتری دست خواهد یافت.
روان‌درمانی ممکن‌است در جلسات فردی، خانوادگی و یا گروهی انجام شود.
دارو درمانی:
داروهای روانپزشکی خاصی می‌توانند به کنترل افکار و اعمال وسواسی OCD کمک کنند. اغلب، در ابتدا از داروهای ضدافسردگی استفاده می‌شود.
داروهای ضدافسردگی که توسط (FDA) برای درمانOCD تأیید شده‌است عبارتنداز:
• کلومیپرامین (Tranauax,Anafranil)
• فلووکسامین (Faverin,Luvox)
• فلوکستین (Fontex,Prozac)
• پاروکستین (Paxil،Pexeva)
• سرترالین (Asentra,Zoloft)
• ونلافکسین (Trevilorx Effexor)
با‌این‌حال از دیگر داروهای ضدافسردگی و داروهای روانپزشکی که در شرایط دیگر استفاده می‌شوند نیز ممکن‌است بدون برچسب برای درمان OCD تجویز شوند.
انتخاب دارو:
در ارتباط با OCD، امتحان‌کردن چند دارو قبل از یافتن داروی مناسب که نتیجه‌ی خوبی برای کنترل نشانه‌ها را درپی داشته باشد، غیرمعمول نیست. ممکن‌است هفته‌ها تا ماه‌ها بعد‌از شروع مصرف دارو، نشانه‌های بهبودی مشاهده شود. پزشک ممکن است ترکیبی از داروها؛ مانند داروهای ضدافسردگی و ضد‌جنون و سایر داروهای روانپزشکی را تجویز کند که در کنترل نشانه‌ها مؤثرتر باشند.
بیمار حتی اگر احساس بهبودی داشت داروی خود را بدون مشورت با پزشک خود قطع نکند، زیرا ممکن‌است نشانه‌های OCD در بیمار عودکند. داروهای ضدافسردگی اعتیاد‌آور نیستند اما گاهی اوقات وابستگی جسمی (که متفاوت از اعتیاد است) ممکن‌است رخ‌دهد. بنابراین قطع درمان به‌طور ناگهانی (withdrawal) و یا رعایت‌نکردن دوز آنها ممکن‌است نشانه‌هایی از قطع را درپی داشته باشد که سندرم قطع (discontinuation syndrome) نامیده می‌شود.
عوارض جانبی دارو و خطرات:
به‌طور‌کلی هدف از درمان OCD با داروها؛ کنترل مؤثر نشانه‌ها با کمترین دوز و در کمترین زمان ممکن است. برخی‌از موارد را که در اینجا می‌توان در‌نظرگرفت عبارتنداز:
• عوارض‌جانبی داروها: همه‌ی داروهای روانپزشکی عوارض‌جانبی بالقوه‌ای دارند که ممکن‌است شامل ناراحتی گوارشی، اختلال‌خواب، عرق‌کردن و کاهش علاقه به فعالیت‌جنسی باشد. بیمار باید درمورد عوارض‌جانبی احتمالی ناشی‌از مصرف داروهای روانپزشکی، با پزشک خود مشورت نماید.
• خطر اقدام به خودکشی: بیشتر داروهای ضدافسردگی به‌طور‌کلی ایمن هستند اما در برخی‌از موارد، افکار یا رفتار خودکشی در کودکان، نوجوانان و جوانان زیر 25سال ممکن‌است افزایش یابد. یعنی زمانی که داروهای ضدافسردگی مصرف می‌کنند، به‌ویژه در چند هفته‌ی اول پس‌از شروع و یا وقتی که دوز داروها تغییر می‌کند. اگر هنگام مصرف داروی ضدافسردگی افکار خودکشی رخ دهد، بلافاصله بیمار باید با پزشک خود تماس بگیرد.
• تداخل با سایرداروها: برخی‌از داروها ممکن‌است تداخل خطرناکی با داروهای دیگر، موادخوراکی، الکل و یا دیگر مواد داشته باشند. بیمار باید پزشک خود را در جریان تمام داروها و مواد مصرفی خود که ممکن‌است با داروها تداخل ایجادکنند، از‌جمله ویتامین‌ها، مواد‌معدنی و مکمل‌های گیاهی بگذارد.
روش‌های درمانی دیگر:
گاهی اوقات، داروها و روان‌درمانی به‌اندازه‌ی‌کافی برای کنترل نشانه‌هایOCD کافی نیستند. تحقیقات در‌مـورد اثربخشی بالقوه‌ی تحریـک عمیــق مغـــزی (Deep Brain Stimulation (DBS برای درمانOCD که به روش‌های درمانی رایج پاسخ نمی‌دهند ادامه دارد.
از آنجا که DBS به‌طور‌کامل و فراگیر برای استفاده در درمان OCD آزمایش نشده است، بیمار باید از تمام جوانب مثبت و منفی وبروز خطرات سلامتی احتمالی در این روش درمانی آگاه باشد.
ثبت نظر