مقدمه:
صنایع‌پزشکی در‌کنار صنایع نظامی و غذایی، از‌جمله صنایعی هستند که همواره در‌طول تاریخ از شرایط خاصی نسبت به سایر صنایع برخوردار بوده‌اند. غذا به‌عنوان یکی‌از ارکان اصلی زندگی و زنده‌ماندن، مسائل نظامی به جهت ایجاد امنیت و مقوله‌ی پزشکی در راستای سلامت، هرسه همواره مورد توجه دولت‌ها بوده است.
به‌همین جهت و در کل می‌توان گفت که این صنایع همواره با رشد مواجه بوده و به‌دلیل اهمیت خاص، پیشرفت فن‌آوری و گسترش بازار به‌خوبی در آنها دیده می‌شود.
در‌این مقاله با تمرکز بر صنایع پزشکی سعی شده‌است تا با تحلیل وضعیت آن در کشور و ارتباط این صنعت با اقتصاد در شرایط حال، با نگاه آنتولوژیکال و رویکرد عملگرایی و تجربه، افق‌های پیش‌رو درداخل و حتی خارج از کشور را بررسی‌کرده و در‌نهایت چشم اندازهایی به‌عنوان نقشه‌ی راهی در راستای استفاده از فرصت‌ها و گذر از تهدیدها به‌عنوان خروجی مقاله مطرح گردد.
چشم اندازها:
و اما مهمترین بخش‌از این بحث که فلسفه‌ی اصلی مقاله را شامل می‌شود بحث اصالت‌داشتن، تمرکز بر حال، عملگرایی و حصول تجربه، در بطن بازار‌بودن، رویکرد حل مسائل و فعالیت‌های بازار رقابتی و غیر رقابتی و ورود به افق‌ها و یا چشم‌اندازهای پیش‌رو و نزدیک می‌باشد.
دیدن افق‌های نزدیک و وارد عمل‌شدن که زمینه‌ی اصلی آن جابه‌جایی پارادایم‌ها بارویکرد حل‌مسائل، باز‌شدن زوایای دید و دیدن شفاف شرایط و فرصت پیش‌رو، بخصوص در شرایط فعلی پس از تحریم‌ها می‌باشد.
با در‌نظر‌گرفتن حوزه‌ی فعالیت‌های موضوع مقاله به‌نظر می‌رسد که در شرایط کنونی چشم‌اندازهای ذکر شده در زیر، فراروی حرکت سازمان‌ها قرار‌دارد که باید خیلی سریع وارد عمل‌شد.
۱ـ تولید محصولات سبک با قیمت مناسب:
روند حرکتی بازار به‌گونه‌ای است که وضعیت خروج از بحران تقاضا، افزایش قدرت خرید و رونق بازار طی یکسال آتی به‌کندی انجام می‌شود. لذا با‌توجه به این شرایط، فرصت باقی‌مانده برای فروش بالای این قبیل محصولات در همین زمان خواهد‌بود و باید حداکثر بهره‌برداری با‌توجه به پتانسیل خوب بازار، امکان تولید، سرمایه‌گذاری کم و تولید سریع، در برنامه‌ی کار قرارگیرد چرا‌که شاید در سال آتی با بهبود شرایط اقتصادی تقاضا برای این قبیل محصولات کم و رویکردها به‌سمت محصولات با کیفیت بالاتر و گرانتر سوق پیدا‌کنند؛ پس چشم‌انداز فعلی پیش‌رو با تحلیل بازار انجام شده، حکایت از ورود سریع به این عرصه را می‌کند.
۲ـ عقد قــرارداد‌های جدیــد خارجی با شرکت‌هایی که از کیفیت و اعتبار بالاتری برخوردار هستند:
شرایط جدید پس‌از تحریم‌ها و آنچه که از رفتار شرکتهای خارجی دیده می‌شود، تمایل ایشان به حضور در بازارهای ایران را نشان‌می‌دهد. با‌توجه به آیتم۱ که احتمالاً طی یکسال آینده تحقق می‌یابد، مورد مهم بعدی مذاکره و عقد قرارداد با شرکتهای جدید و استارت گام‌به‌گام با ایشان که در راستای تحقق مورد قبل، آمادگی کامل برای قدم‌های بعدی با بهبود روند رشد و توسعه‌ی اقتصادی و بالارفتن قدرت خرید با این محصولات جدید فراهم گردد.
۳ـ انتقال تکنولوژی و دانش فنی:
یکی‌از مقولات مهم دیگر انتقال دانش فنی و فن‌آوری برای واحدهای تولیدی است. آنچه که مسلم است، شرایط تحریمی تاحدودی باعث افزایش توان فنی و عملی این قبیل واحدها به‌دلیل محدودیت‌ها گردیده و این امر زمینه‌ی خوبی برای جذب و به‌کارگیری دانش فنی و فن‌آوری را فراهم آورده. لذا در‌این راستا، چشم‌انداز بعدی که بعضاً طرف‌های خارجی هم برای ورود به بازار به آن علاقه نشان‌می‌دهند، قراردادهای انتقال فن‌آوری و تولیدات در کشور می باشد.
۴ـ صادرات:
صادرات نیز یکی دیگر از چشم‌اندازهای مهم پیش‌رو است. روند احتمالی افزایش قیمت ارز، شرایط منطقه، کاهش قیمت کالا در دنیا و ظرفیت‌های موجود اگر با امکان تولید و صادرات همراه باشد، ممکن‌است شرایط مساعدی را فراهم نماید.
به‌این‌منظور و با‌توجه به سوابق قبلی، تحلیل‌های به‌عمل‌آمده و شرایط روز، بازار عراق به‌عنوان یک پتانسیل بسیار خوب دیده شده‌است. در کل بحث صادرات در منطقه و فروش ارزی به‌عنوان یک چشم‌انداز روشن دیده شده‌است.
۵ـ سرمایه‌گذاری شرکتهای خارجی:
شرایط جدید سیاسی ـ اقتصادی این زمینه را به‌وجود‌می‌آورد که با ثبات احتمالی ایجاد‌شده، امکان ترغیب شرکت‌ها برای سرمایه‌گذاری مشترک، عرضه در داخل و صادرات فراهم‌گردد؛ لذا این چشم‌انداز قابل‌تأمل می‌تواند در زاویه‌ی دید قرار‌گرفته و مذاکرات جهت انجام پروژه‌های مشترک در احداث کارخانه، سرمایه‌گذاری، انتقال دانش فنی، تولید و صادرات در‌نظر قرارگیرد.
این بُعد از فعالیت، در دل خود چند آیتم مهم دیگر را به‌همراه می‌آورد: انتقال دانش فنی، کیفیت، امکان صادرات منطقه‌ای، اشتغال‌زایی، تعهد بیشتر طرف‌های خارجی، آشنایی با علم و تکنیک‌های روز، دسترسی به منابع، ساختارها و زیر‌ساختارهای خارجی و وارد‌شدن به فضای کسب‌و‌کار بین‌المللی که در‌این مقاطع زمانی، امکان دسترسی به چنین قراردادهایی وجود دارد.
۶ـ استفاده از اعتبارات دولتی:
اخیراً و با‌توجه به شرایط جدید حاکم بر کشور، لاین‌های اعتباری خوبی برای شرکتهای دانش‌بنیان ایجاد شده‌است. به اینکه فرآیند جاری در سیاست‌گذاری‌های مربوطه در راستای نوآوری و رشد و توسعه‌ی تولید در‌این ارتباط درست است یا غلط، کاری نداریم ولی آنچه مهم است می‌توان آن‌را به‌عنوان یک فرصت و افق پیش‌رو در راستای استفاده از تسهیلات با بهره‌ی کم و باز‌پرداخت طولانی تلقی‌کرد که می‌توان از آن در‌جهت پیاده‌سازی طرح‌های نوآورانه و قابل ارائه در بازار، استفاده‌کرد.
این افق با‌توجه به رشد احتمالی تورم، افزایش قیمت ارز و به‌همراه آن افزایش قیمت کالا، در‌صورتی‌که در‌جهت تولید و عرضه در بازار، بخصوص صادرات مورد استفاده قرارگیرد، می‌تواند شرایط بسیار مطلوبی را از‌نظر اقتصادی برای شرکت ایجاد نماید.
۷ـ بازار عراق:
در بخش افق‌های صادرات، اهمیت درآمدهای ارزی و فروش‌های ارزی به‌عنوان یک افق نزدیک مطرح گردید.
دلیل مطرح‌شدن بازار عراق به‌طور جداگانه، توافقات اخیر دولت با دولت عراق که اخیراً اتفاق افتاد می‌باشد. این توافق در حوزه‌ی تجهیزات‌پزشکی و دارو که با امضاء توافقنامه‌ای با وزارت‌بهداشت به انجام رسید شرایط صادرات دارو، تجهیزات، ملزومات و محصولات پزشکی مختلف را به کشور عراق بسیار آسان می‌کند.
با‌توجه به این قرارداد، تأییدیه‌ی وزارت‌بهداشت ایران برای صادرات به عراق کفایت‌کرده و نیاز به تأییدیه‌های بین‌المللی نیست.
همانطور که می‌دانیم یکی‌از مشکلات تولید‌کننده‌های داخلی، اخذ گواهی‌های بین‌المللی با‌توجه به هزینه‌ی زیاد آن می‌باشد و این شرایط کمک زیادی به تولیدکنندگان داخلی جهت صادرات به عراق خواهد داشت و یک فرصت استثنایی می‌باشد.
۸ـ تغییر تفکرها:
یکی‌از افق‌های جالب در پیش‌رو، تغییر تفکر در سیستم و برخی مسئولان است (آنچه که در‌حوزه‌ی کاری وزارت‌بهداشت دیده می‌شود، فعال‌شدن بخش بازرگانی بین‌الملل، جدی گرفتن تولید، تسهیل شرایط، اعطای اعتبار جهت طرح‌های دانش‌بنیان و...است).
با‌توجه به اشکالات زیر‌بنایی در اقتصاد کشور که نیاز به یک شیفت‌کردن تفکرات اساسی دارد و در سطح کلان مقوله‌ای بسیار پیچیده می‌باشد، لذا با هوشیاری، دنبال‌کردن اخبار، به‌دست‌آوردن اطلاعات و روشن‌کردن نورافکن‌ها می‌توان این فرصت‌ها را پیداکرد و چه‌بسا که هر‌کدام از این شرایط با استفاده‌ی سریع و وارد عمل‌شدن، تحولی جدی در سازمان ایجاد نماید.
جمع‌بندی:
آنچه که مرور شد، افق‌های نزدیک از صدها چشم‌انداز پیش‌رو در بخشی‌از صنایع‌پزشکی است که قابل‌تعمیم و بررسی در بسیاری‌از صنایع و کسب و کارهای دیگر نیز می‌باشد. شراط لازم جهت بهره‌مند‌شدن از این فضا و فرصت‌ها، نگاه عمیق و تصمیم‌گیری سریع می‌باشد که در قالب آیتم‌های زیر خلاصه می‌گردد:
ـ هوشمندی
ـ کسب اطلاعات
ـ دنبال‌کردن دقیق اخبار و اتفاقات
ـ کمی نگاه فلسفی به مسائل داشتن و برقراری ارتباط بین موضوعات
ـ خط بطلان کشیدن بر گذشته و آن‌را به‌عنوان یک تجربه تلقی‌کردن
ـ اعتقاد داشتن به اصالت‌‌بودن و در‌حال زندگی‌کردن
ـ حاکم‌کردن تفکر عمل‌گرا و وارد تجربه‌شدن
ـ کشف موقعیت‌ها و فرصت‌ها
ـ روشن‌کردن نورافکن‌ها برای دیدن دقیق شرایط و فضا‌ها
ـ برنامه‌ریزی و اجرایی نمودن سریع پروژه‌ها
ـ دنبال‌کردن تحولات جهانی و منطقه‌ای
ـ حاکم‌کردن این قبیل تفکرات در سازمان و همسویی نیرو‌ها
ـ پیدا‌کردن فضاهای بدون رقیب و یا کم رقابت
ـ رویکرد حل مسأله
ـ بازکردن زوایای دید
ـ آگاهی از پتانسیل‌های موجود و کشف توانمندی‌ها.
همواره پیاده‌سازی تفکرات و روش‌های جدید، متأثر از مجموعه‌ی عوامل درونی و بیرونی می‌باشد ولی واقعیت را باید در زمان حال و خواستن جستجو‌کرد چرا‌که شرایط دینامیک و ارگانیک اقتصاد به گونه‌ای است که با تصمیمات اساسی در یک اطاق فکر نمونه‌ی متحول (Shifting Paradigm) و سپس وارد گود شدن و در متن بازار قرار‌گرفتن می‌توان به موفقیت‌های چشمگیری دست پیداکرد.
ثبت نظر