تصاویر سه بعدی کروموزوم

طی مقاله‌ی آنلاینی که درنشریه‌ی Nature انتشار یافته است، پژوهشگران انگلیسی به مدد کامپیوترهای پرقدرت و آخرین رشته‌کننده‌های DNA با تولید هزاران اندازه‌ی ملکولی آنها در یک یاخته توانسته‌اند به صورت سه بعدی کروموزوم‌ها را مشخص نمایند.
دراین تصاویر جدید مشاهده می‌شود که دراکثر اوقات، در ساختمان کروموزوم‌ها پیچیدگی‌ سرشار و زیبایی وجود دارد و نیز نشان می‌دهد چگونه DNA در یاخته‌ها به‌صورت لایه‌لایه وجود دارد.
پژوهشگران می‌گویند آن صورت به‌شکل‌X آشنا در زندگی کروموزوم عمری کوتاه دارد. این تصویرX شکل کروموزوم را همه می‌شناسند ولی این تصویر میکروسکوپیک کروموزوم درواقع ساختاری را نشان می‌دهد که به‌صورت موقت و فقط درزمانی وجود دارد که یاخته‌ درحال تقسیم است.

بسیاری از یاخته‌ها دریک ارگانیسم‌ دارای کروموزوم‌هایی نیستند که به‌شکلX باشد زیرا کار تقسیم تمام شده‌است. کروموزوم دراین یاخته‌ها به‌صورتی کاملاً متفاوت دیده می‌شوند و بنابراین امکان تهیه‌ی تصویر صحیحی از ساختمان‌شان وجود ندارد.
در تصاویر سه‌بُعدی جدید نشان‌داده شده‌است که ساختار کروموزوم‌ها و راه لایه‌لایه ‌قرارگرفتنDNA درون‌شان ارتباط نزدیک با زمان ونحوه‌ی تجلی آنها دارد که دارای تأثیر مستقیم برسلامت، بیماری و جریان پیر‌شدن است. این نخستین‌بار است که ساختمان کروموزوم براساس اندازه‌شان در یاخته‌های تک تولید شده‌است. در بررسی‌های پیشین اندازه‌‌ها براساس میانگین میلیون‌ها یاخته محاسبه شده بود. با این تصاویر جدید امکان تهیه‌ی نقشه‌ی اختصاصی ژن‌ها و فاش‌‌شدن اصول چگونگـی عملکرد کـرومـوزوم‌ها در ژنــوم به‌وجود آمده است.
در اوایل سال جاری، پژوهشگران انستیتویSalk درآمریکا آشکار ساخته بودند که چگونه کروموزوم‌ها ضمن تقسیم یــاخته و با استــفاده از تلـومرها، یعنــی کلاه‌های ملکولــی که انتــهای کــرومــوزوم را به‌عنوان لنگر حفاظت می‌کنند، DNA را سازمان می‌دهند.