ژنتیک بیماری پارکینسون جوانان

بیماری پارکینسون (PD)، پس‌از بیماری آلزایمر، دومین بیماری شایع انحطاط سلول‌های عصبی neurodegenerative  است.

بسیاری از اختلالات موروثی استحاله‌ای و متابولیک، موجب بیماری پارکینسون می‌شوند، ازجمله بیماری هانتینگتون (گونه‌ی‌وِستــفال) دژنرسانس همــراه، پانـتوتنات‌کیــناز (Pantothenate kinase associated nrurodegeneration(PKAN، سندرم ِرت Rette syndrome، نیمان پیک نوع ‌Niemann Pick ceroidlipofuscinosis type‌C) C) بیماری عصبی نوجوانان، دیستونی ناشی‌‌از دوپا (dopa-responsive dystonia) و سندرم فارFahr.

اکثر موارد بیـماری پـارکینسـون، پراکنـده هستنـد، در اثر جهــش‌های ژنتیــکی ایجاد می‌شوند که این دسـته بیشتر در نـوجوانـان و در آغاز جوانـی دیـده می‌شوند.

PARK1 به‌خاطر جهش در ژن آلفاـ سینوکلئین ایجاد می‌شود. تظاهر بالای ژن آلفا ـ سینوکلئین (alpha-synuclein gene) می‌تواند منجر به بیماری دژنراتیو سلول‌های عصبی با ویـژگی‌هایـی که با PD،DLB وMSA تداخل دارد، ‌شود.

شایع‌ترین علت بیماری اتوزومال مغلوب پارکینسون باشروع جوانی (PARK2(autosomal recessive young onset PD است که به‌علت جهش در ژن پارکین به‌وجود می‌آید. شاخص‌ترین علائم آن، رفتن به‌سمت عقب (retropulsion)، دیستونیِ پا و پارکینسون کلاسیک و پاسخ مناسب به لوودوپا levodopa است، ولی در این بیماری، دیسکنزی ناشی‌از مصرف دوپا (dopa-induced dyskinesia) و افت‌وخیزهای حرکتیmotor fluctuations، نسبتاً زودتر رخ‌می‌دهند.

علل ژنتیک غیرمعمول‌ترPD با شروع جوانی، جهش در ژن‌های DJ1 یا PINK1 است.

DJ1 یا PARK7 با شروع علائم قبل‌از 40‌سالگی با لرزش درحال استراحت rest tremor، لرزش وضعیتی postural tremor، کندحرکتی bradykinesia، ناپایداری وضعیتی postural instability و شروع نامتقارن asymmetric onset، همراه است.

جهش در کیناز القاییPTEN، PINK1) PTEN- induced kinase، یا PARK6)، که به‌صورت اتوزومی مغلوب (autosomal recessive)، انتقال می‌یابد می‌تواند با پارکینسون نوجوانی همراه گردد.

PARK8، براثر جهش در تــکرار کیناز۲ غنــی از لوسیــن، (leucin-rich repeat kinase2)(LRRK2) روی کروموزوم12، به‌وجود ‌آید. معلوم شده است که این جهش به‌طور خاص در بیماران PD شمال آفریقا، فراوان است. این نوع بیماری PD معمولاً با شروع بزرگسالی حضور پیدا می‌کند.

سایر علل ژنتیک PD، PARK9 (سندرم کوفورراکب Kufor Rakeb syndrome، (جهش در ATP13A2، PARK14) (جهش در PLA2G6) و PARK15 (جهش در FBOX7)، هستند.

در این بررسی، علل ژنتیک PD بحث خواهد شد.