بابونه آلمانی
طبقه‌بندی علمی
سلسله: گیاهی
طبقه‌بندی نشده: نهان‌دانگان
طبقه‌بندی نشده: دولپه‌ای حقیقی
طبقه‌بندی نشده: آستریدها Asterids
رده: آسترال‌ها Asterale
تیره: آستراسه Asteraceae
عشیره: آنتمیده Anthemideae
جنس: ماتریکاریا Matricaria
نوع: M.irecutita
نامهای مترادف لاتین:
- Chamomilla chamomina(L.)Rydb
- Chamomilla recutita (L.)
Rauschert
- Matricaria chamomilla L.
- Matricaria soveolens L.(1,2)
- Chamomilla vulgavis Gray
-Chamomilla officinalis C.Koch
نامهای فارسی: بابونه، بابونه صغیر، اقحوان صغیر، (در کتب طب سنتی) و در بازار به نامهای گل بابونه و بابونه رسمی و در بعضی کتب به نام « بهار» ((۳
نامهای فرانسه:
- fleur de camomille
- matricaire camomille
- petite camomille
- camomille d’ allemagne
نامهای انگلیسی:
- german c (h) amomille
- wild c (h) amomille
- pinheads
- hungarian chamomille
- pineapple- weed
- scented mayweed
پیش از شروع مبحث لازم به ذکر است که در فارسی، بابونه به طور کلی به تعدادی از گیاهان تیره‌ی مرکبان (compositae کاسنی با نام جدید آستراسه (از تیره‌ی فرعی شعاعیان radiate گفته می شود که دارای جنس‌ها و گونه های مختلف و متفاوت هستند و از نظر شکل ظاهری تا حدودی به هم شبیه بوده ولی دارای اختلافاتی می‌باشند. جنس‌های مختلف آنها عبارتند از:
Anthemis
Matricaria
Chrysanthemum
Pyrethrum )٤و ٥(
با توجه به مطلب فوق، این چهار جنس بابونه را به طور کلی تحت نام بابونه رومی یا بابونه با نام علمی Anthemis nobilis و دیگری را بابونه رسمی یا بابونه صغیر با نام علمیMatricaria chamomille می‌نامند. در اروپا و آمریکا نیز نوع نخست را بابونه‌ی رومی یا انگلیسی و نوع دوم را بابونه‌ی آلمانی یا هنگری Hongri (مجاری (می‌نامند (٦). نام پذیرفته شده در فلور اروپا Flora Europaea همان ماتریکاریا رکوتیتا است.
مشخصات ظاهری
بابونه آلمانی گیاهی علفی، با ساقه ای قائم و صاف است که بلندی آن به نیم متر می‌رسد (٥١ تا٠٦سانتی‌متر). برگ‌های گیاه دراز و باریک بوده و دو یا سه برگچه دارند. گل‌های گیاه ساده و به رنگ زرد و سفید و شبیه گل مینا است. گل‌ها از گل‌های لوله‌ای زردرنگ توخالی تشکیل شده که اطراف آن راحدود ٥١ گلبرگ زبانه‌ای سفید احاطه کرده‌اند که به عقب خم شده‌اند. نهنج گل متورم و فاقد پولک است و همین صفت موجب تشخیص این نوع بابونه از نوع بابونه شاخی Corn chamomile با نام علمی Anthemis arvensis می‌شود که دارای نهنج پوسته دار است. گل آذین بابونه از نوع کاپیتول خوشه‌ای افشانpanniculate capitule است. گل‌ها از اوایل تا اواسط تابستان شکوفه می‌کنند و دارای بوی شیرین معطر قوی شبیه سیب می‌باشند. نام کامومیل نیز ریشه‌ی یونانی دارد و به معنای سیب زمین (خاک) است.
بابونه‌ی آلمانی به طور طبیعی در مزارع ذرت به صورت علف هرز(٧) و به صورت گسترده در اماکن متروک و مزارع متروک اروپا به ویژه کرواسی و مجارستان می‌روید(٨). در تمام اروپا و بخش معتدل آسیا، نزدیک مناطق مسکونی می‌روید. این گیاه را در مناطق معتدل آمریکای شمالی و استرالیا نیز کاشته اند. انواع مختلفی از این گیاه در حال حاضر کشت می‌شود. در ایران این گیاه در لرستان (بین خرم آباد و دورود، حسینیه در شمال غربی اندیمشک)، خوزستان (صالح آباد، هفت گل، شوشتر، رامهرمز)، اطراف تهران و دماوند می‌روید (٩) دانه‌ی بابونه برای زنده ماندن به خاک باز نیاز دارد و ازینرو غالبا نزدیک جاده‌ها، اطراف محل دفن زباله و در مزارع کشت شده به صورت علف هرز می‌روید. بخش مورداستفاده گیاه، سرگل‌های خشک شده واسانس آن است. گل‌های گیاه را در تابستان وقتی گیاه خشک است گردآوری کرده و با دقت در درجه حرارت پائین خشک می‌کنند(٠١)بابونه در مزارع کشاورزی، گیاهی مهاجم تلقی می‌شود و کشت کاران غالبا برای به دست آوردن محصول بیشتر، از انتشار بابونه جلوگیری کنند. اما گاهی بابونه را به‌نام åپزشک گیاهان» نیز می‌خوانند زیرا تصور بر آن است که به رشد و سلامت بسیاری از گیاهان دیگر به ویژه آنهایی که اسانس دارند کمک می‌کند. تصور می‌شود بابونه سبب افزایش تولید اسانس گیاهانی شبیه نعناع از نظر رایحه و طعم می‌گردد. از جمله‌ی این گیاهان می‌توان نعناع شمشیری، مریم گلی، مرزنجوش و ریحان را نام برد.
اسانس بابونه آلمانی وقتی تازه است به رنگ جوهر آبی ولزج است و دارای بویی شیرین و علفی است(١١). عصاره‌ی بابونه‌ای که با جریان فشار سرد به دست می‌آید زردرنگ و به روش تقطیر بخار به صورت اسانس فراّر آبی رنگ است.
ثبت نظر