شماره ۹۷۷

گیاهان برتر جهان (۲ - ۱۰)

دکتر فرخ سیف بهزاد

احتیـاطات

مصرف فلفل‌کوهی در آماده‌سازی هورمونی تداخل می‌کند‮. ‬در بسیاری از موارد،‮ ‬نویسندگان و خبرگان درمان با گیاه،‮ ‬وقتی استفاده از فلفل‌کوهی را تجویز می‌کنند که بیمار از سایر داروهای هورمونی استفاده نمی‌کند(‮٨٢). ‬اما،‮ ‬بعضی از خبرگان،‮ ‬گیاه را به کسانی تجویز می‌کنند که تحت‌درمان با فرآورده‌های هورمونی هستند و نتایج خوبی هم گزارش کرده‌اند‮.‬
در خانم‌های کمتراز‮٠٢ ‬سال سن به علت از هم گسیختگی آسان محور هیپوتالاموس‮ ـ ‬هیپوفیز ـ ‬تخمدان،‮ ‬تجویز فلفل‌کوهی باید با احتیاط صورت گیرد‮. ‬به این علت،‮ ‬توصیه می‌شود استفاده از این دارو در اوایل فاز فولیکولی چرخه‌ی قاعدگی انجام گیرد‮.‬
در خانم‌هایی که از برنامه‌های‮‬ IVF‮‬ استفاده می‌کنند،‮ ‬مصرف فلفل‌کوهی باید با احتیاط و زیرنظر انجام شود‮.‬
در درصد اندکی از خانم‌ها،‮ ‬مصرف این دارو سبب بروز سردرد می‌شود که با تغییر مقدار خوراک نیز تغییر نمی‌کند‮. ‬در این گونه موارد باید مصرف فلفل‌کوهی قطع شود‮.‬
دربعضی بررسی‌های بالینی،‮ ‬نسبت اندکی از خانم‌ها دچار عوارض جانبی خفیف نوع آلمانی این گیاه‮ ‬‭(‬Agnolyt‭)‬‮ ‬شده به تهوع،‮ ‬آشفتگی معده یا سردرد مبتلا شده‌اند‮. ‬به نظر می‌رسد این عوارض در تعداد اندکی از بیماران به وجود می‌آید و با قطع درمان از بین می‌رود‮.‬
هر چند که این گیاه را قاعده‌آور می‌دانند ولی می‌توان از فلفل‌کوهی در دوران بارداری نیز استفاده کرد(‮٩٢). ‬فلفل‌کوهی دارای آثار اکسی‌توسیک‮ ‬oxytocic‮ ‬یا مسقط‮ (‬سقط‌آور‮ ‬abortifacient‮) ‬نیست و استفاده از اصطلاح قاعده‌آور سبب اشتباه می‌شود زیرا بعضی مصنفان از این اصطلاح برای توجیه تمام گیاهانی استفاده می‌کنند که سبب اختلال در چرخه‌ی قاعدگی می‌شوند‮. ‬به عنوان مثال در یک مقاله قاعده‌آور به این صورت تعریف شده است‮: «... ‬تصور می‌کنیم تمام گیاهان ذکر شده در چرخه‌ی قاعدگی اختلال ایجاد می‌کنند و به استثنای مواردی که اختصاصاً گفته شده مسقط،‮ ‬ecbolic‮ ‬یا اکسی‌توسیک هستنــد،‮ ‬بــاقــی‮  ‬قاعده‌آور می‌بــاشنــد‮» (٠٣).‬
بعضی مصنفان استفاده از فلفل‌کوهی را به علت فقدان اطلاعات مربوط به سم‌شناسی در دوران شیردهی توصیه نکرده‌اند (‮٨٢). ‬اما،‮ ‬طبق تک‌نگاری‌های آلمانی (‮١٣)‬،‮ ‬این گیاه به طور رسمی شیرآور است و گزارش شده است که بدون ترس از بروز عوارض جانبی مضر می‌توان برای حفظ میزان تولید شیر،‮ ‬هفته‌ها یا ماهها این دارو را تجویز نمود(‮٧). ‬کاروران طب التقاطی نیز از تنتور میوه تازه به‌عنوان شیرآور استفاده می‌نموده‌اند(‮١٣).‬
استفاده از فلفل‌کوهی برای نشانه‌های یائسگی مانند تغییرات خلق،‮ ‬بی‌خوابی،‮ ‬میگرن،‮ ‬منوراژی و پلی‌منوره در حوالی یائسگی نافع است‮. ‬اما معمولا مصرف این گیاه را با ختم قاعدگی قطع می‌کنند و در نشانه‌های کلاسیک کمبود استروژن دریائسگی استفاده نمی‌شود‮.‬

موارد عـدم استـفاده

به‌رغم تمام موارد ذکر شده توصیه شده است در دوران بارداری به علت احتمال بروز عوارض از فلفل کوهی استفاده نشود‮ (٧٢‬و‮٢٣).‬

سم‌شناسی

در این مورد اطلاعات کافی در دست نیست ولی در بعضی موارد که تجویز درازمدت فلفل‌کوهی ضروری بوده است،‮ ‬گزارشی وجود ندارد به ویژه آنکه گزارشی از مصرف‌‮٦١‌‬ساله‌ی این گیاه بدون بروز آثار ناراحت‌کننده وجـود دارد (‮٣٣).‬

مقدارمصرف

١ـ‬گیاه‌خشک‮: ٣ ‬تا ‮٦ ‬گرم در روز
‮٢ـ ‬عصاره‮: ٥ ‬تا‮٠٢ ‬میلی‌لیتر در هفته‮ (١ ‬به‮٢) ‬که‮ ‬غالباً ‮٢ ‬تا ‮٣ ‬میلی‌لیتر،‮ ‬صبح‌ها به هنگام برخاستن از خواب و از روز اول چرخه‌ی قاعدگی مصرف می‌شود‮.

منـابع:‬

1.Wikipedia, the free encyclopeia

۲. گیاهان معجزه‌گر، دکترفرخ سیف بهزاد، ص۹۳، چاپ اول۱۳۷۸ مــؤسسه فرهنگــی نگـرش روز
۳. گیاهان داروئی، دکترعلی زرگری، دوره‌ی۵ جلدی، ج۳، ص۶۱۷، چاپ چهارم ۱۳۶۸، انتشارات دانشگاه تهران
۴.گیاهان معجزه‌ساز دکتر فرخ سیف بهزاد، ص۱۱۰، چاپ اول۱۳۸۹، انتشارات تهران
۵. معارف گیاهی، حسین میرحیدر، دوره‌ی ۸جلدی،ج۶، ص۴۴۸ چاپ چهارم ۱۳۸۲، دفتر نشر فرهنگ‌اسلامی

6.Vitex agnus-castus phytotherapies.org
7.Weiss,RF,1988,Herbal Medicine, Beaconsfild Arkana,Beaconsfield,UK
8.Snoe,IM «Vitex agnus-Castus L.»
Theprotocol Journal of Botanical Medicine,Spring,pp 20-23-1996
9.Brown, DJ,» Vitex agnus-castus clinical monograph», Quarterly Review of Natural Medicine, Summer, pp 111-121,1994.
10.Hobbs, C, 1990, Vitex: The Woman’s Herb, Botanica Press, CA, pp 2-7.
11.Healy, JF, 1991 (Translation and notes), Pliny the Elder, Natural History: A Selection, Penguin Books, London England, p 236.
12.Grieve, M, 1931, A Modern Herbal, Penguin, New York, p 188.
13.Felter, HW, Lloyd, JU, 1983 (originally published 1898), King’s American Dispensatory, Eclectic
Medical Publications, Oregon, p 2056
14.Jarry H, Metten M, Wuttke W Comparison of the dopaminergic potency of various commercially available Agnus castus preparations:The Need for biolgical standardization Phytomedicine 2000 Suppl. 2, 7: 10
15. Jarry H, Spengler B, Wuttke W Phytotherapy in gynecology:Pharmacological Rationale for the use of dopaminergic principles Phytomedicine 2000 Suppl. 2, 7: 10
16.Hoberg E, Meier B, Sticher O Quantitative high performance liquid chromatographic analysis of diterpenoids in agni-casti fructus Planta Med 2000 66(4): 352-355
17.Merz, PG; Gorkow C, Schrödter A, Rietbrock S, Sieder C, Loew D, Dericks-Tan JS, Taubert HD (1996). «The effects of a special Agnus castus extract (BP1095E1) on prolactin secretion in healthy male subjects». Exp Clin Endocrinol Diabetes 04 (6): 447-53. PMID 9021345.
18.Webster, D.E.; J. Lu, S.-N. Chen, N.R. Farnsworth and Z. Jim Wang (2006). «Activation of the μopiate receptor by Vitex agnus-castus methanol extracts: Implication for its use in PMS». Journal of Ethnopharmacology 106 (2): 216-221. doi:10.1016/j.jep.2005.
19.Kuttrak, D, «The composition of the essential oil of Vitex agnus-castus», Planta Medica, 1:A681 Supplement, 1992.
20.Zwaving, JH, Bos, R, «Composition of the essential fruit oil of Vitex agnus-castus», Planta Med, 62, p. 83, 1996.
21.Wollenweber, E, Mann, K, «Flavonols from fruits of Vitex agnus castus», Planta Medica, 48, pp 126-7, 1983.
22.Gorler K, Oehlke D, Soicke H Planta Med 1985, 50: 530-531
23.Wuttke, W; Jarry H, Christoffel V, Spengler B, Seidlová-Wuttke D.(May 2003). «Chaste tree (Vitex agnus-castus) --pharmacology and clinical indications». Exp Clin Endocrinol Diabetes 10 (4): 348_57. PMID 12809367.  
24.Schellenberg,R.(20 January 2001). «Treatment for the premenstrual syndrome with agnus castus fruit extract: prospective, randomised, placebo controlled study». British Medical Journal 322 (7279): 134_7.
25.Berger, D; Schaffner W, Schrader E, Meier B, Brattström A (November 2000). «Efficacy of Vitex agnus castus L. extract Ze 440 in patients with premenstrual syndrome (PMS)». Arch Gynecol Obstet. 264 (3): 150_3.
26.Roemheld-Hamm, B. (1 September 2005). «Chasteberry». Am Fam Physician 72 (5): 821_4. PMID 16156340.
27.Mehlhorn, H.; Schmahl,-G; Schmidt,-J (2005). «Extract of the seeds of the plant Vitex agnus castus proven to be highly efficacious as a repellent against ticks, fleas, mosquitoes and biting flies». Parasitol-Res. 95 (5): 363-5.
28.Daniele, C.; Thompson Coon J, Pittler MH, Ernst E. (2005). «Vitex agnus castus: a systematic review of adverse events». Drug Safety 28 (4): 319-32.
29.Newall, C, Anderson, L, Phillipson, JD, 1996, Herbal Medicines: A Guide for Health-Care Professionals, Pharmaceutical Press, London, p 19.
30.Brinker, F, 1997, Herb Contraindications and Drug Interactions, Eclectic Institute Inc, Oregon, p 109.
31.Farnsworth, NR, Bingel, A, Cordell, GA, et al, «Potential value of plants as sources of new antiinfertility agents (I)», J Pharm Sci, 64(4), pp 535-598, 1975.
32.Monograph,  1992, «Agnis casti fructus»  Bundesanzeiger,  No. 90, reportedin Leung, AY, Foster, S,1996, Encyclopedia of Common Natural Ingredients used in Food, Drugs and Cosmetics, 2nd, Edition, John Wiley and Sons,  Inc, New York,p151
33. Amann, W, «[Amenorrhea. Favourable effect of Agnus castus (Agnolyt) on amenorrhea]», Z Allg Med, 58(4): pp 228-31, 1982.
34.«Chaste Tree». Drugs.com.http://www.drugs.com/npp/chaste-tree
35.Dittmar, FW, et al, in Snow, JM, «Vitex agnus-castus L. (Verbenaceae)», Protocol J Bot Med, Spring, pp 20-3, 1996.

 

 

تعداد بازدید : 1715

ثبت نظر

ارسال