شماره ۱۰۶۱

لکنت زبان

دکتر سیدرضا جمالیان - عفونی

لکنت‌زبان یک اختلال دهانی، حرکتی است که برای توجیه چگونگی پیدایش آن نظریات محتمل متعددی مطرح شده‌است. برای درمان این بیماری یا مشکل، روش‌های کلام درمانی یا گفتاردرمانی متعددی پیشنهاد‌شده که هیپنوتیزم‌درمانی یکی‌از آنهاست و حتی در برخی‌از موارد با موفقیت همراه بوده است. مِی رز گزارش‌کرده که بیشترین میزان موفقیت در روش‌های مختلف گفتار‌درمانی زمانی مشاهده‌شده که اختلال در صحبت با عصبانیت خودش را نشان‌می‌دهد. او برای درمان لکنت زبان، یک تکنیک ریلاکس‌شده را به‌این‌صورت به‌کار می‌برد:

«خودت را کاملاً رها کن. بگذار تا تمام قسمت‌های بدن تو در شرایط آرامش کامل و گسترده‌ای قرار‌بگیرند.

تمام عضلات و عصب‌های بدن تو در شرایط رهایی، آرامی و استراحت قرار‌دارند. لغات به‌راحتی و آرامی از دهان تو خارج می‌شوند. آرام، راحت و با اعتماد‌به‌نفس کامل».

چیک و لکرون موفق به درمان  مواردی از لکنت‌زبان شدند. برای انجام این کار آنها در شرایط سیر قهقرایی در زمان، بیماران مبتلا به لکنت زبان را به سالهای گذشته‌ی زندگی و به زمانی بردند که در آن یک حادثه‌ی مهم و وحشتناک روی داده و پس از آن به‌صورت واضح، لکنت‌زبان شروع‌شده بود. درمان این ناراحتی از‌طریق تخلیه‌ی هیجانی ادامه پیدا‌ می‌کرد.

این موضوع به طور مکرر نشان‌داده شده که حتی در اولین جلسه‌ی هیپنوتیزم درمانی، پس‌از رسیدن بیمار به شرایط آرامش، در‌این وضعیت به‌خوبی شروع به صحبت‌کردن می‌کند ولی پس‌از اینکه خلسه‌ی هیپنوتیزمی خاتمه داده می‌شود، دوباره لکنت‌زبان بیمار عود می‌کند.کروجر بر‌این باور بود که نشانه‌های لکنت‌زبان میزان زیادی از احساس‌های سرکوب شده و خصمانه‌ی بیمار را می‌پوشاند. او در زمان خلسه‌ی هیپنوتیزمی بیمار که او در‌این شرایط می‌تواند به‌خوبی صحبت کند، نوار صوتی را از نحوه‌ی صحبت‌کردن بیمار تهیه می‌کرد و بعد آن را برای بیمار پخش می‌نمود و این روش را در درمان لکنت‌زبان کاملاً مفید می‌یافت. کروجر سال‌ها بعد در کتاب مشترکش با فزبر، به روش جدیدی اشاره‌کرده که در شرایط خلسه‌ی هیپنوتیزمی، بیمار یک متن طولانی را بخواند و ضبط کند و پس‌از خروج از خلسه‌ی هیپنوتیزمی، در زمانی که نوار صوتی پخش می‌شود، بیمار هم تمام یا قسمتهایی از این متن را همراه و هماهنگ با صدای ضبط شده، بازگویی یا بیان‌کند. اشپیگل پدر و اشپیگل پسر، روش جدیدی را برای درمان لکنت زبان با کمک هیپنوتیزم ارائه داده‌اند. به باور آنها، اگر افراد با آهنگ و ریتم یکنواختی صحبت کنند، هرگز به لکنت‌زبان دچار نمی‌شوند. برای اثبات این نظریه و درمان بیماران مبتلا به لکنت‌زبان، می‌توان از مترونومی استفاده‌کرد که ۶۵‌ تا‌ ۷۰‌ ضربه در دقیقه می‌زند و در‌این‌شرایط می‌توان از بیمار لکنت‌زبانی درخواست کرد که هماهنگ و باسرعت ضربانات مترونوم صحبت کند. این (هم‌صدایی) باید در آغاز در شرایط خلسه‌ی هیپنوتیزمی صورت بگیرد.

راجینسکی به معرفی یک مورد جالبی از لکنت‌زبان می‌پردازد که در‌طی آن مردی  به مرکز درمانی آنها به‌عنوان لکنت‌زبان معرفی‌شد، ولی آنها در مصاحبه با بیمار نشانه‌هایی از لکنت‌زبان را پیدا نکردند. پس‌از دقت بیشتر مشخص گردید که این فرد «به‌صورت مخفی» دارای لکنت‌زبان است، ولی با کوشش فراوان و به قیمت پیدایش اضطراب و صرف مقدار زیادی انرژی، او خود را به‌صورت ظاهری و کلامی سالم نشان‌می‌دهد. راجینسکی در شرایط خلسه‌ی هیپنوتیزمی تلقین‌کرد که بیمار با لکنت‌زبان صحبت کند، به این امید که وی پس‌از پایان خلسه‌ی هیپنوتیزمی مثل سایر بیماران لکنت‌زبانی عادی بوده باشد. پس‌از آن، بیمار با سیر قهقرائی در زمان به اولین مرحله‌ برگشت داده شد و پس‌از کشف این مضمون و انجام اقدامات روانکاوانه و تخلیه‌ی هیجانی، ناراحتی بیمار هم خاتمه پیدا کرد. آمبرور معتقد است که برای درمان لکنت‌زبان خیلی مهم است که به بیمار تلقین کنیم که او در‌مورد این ناراحتی خود خیلی نگرانی نداشته باشد. او پیشنهاد می‌کند در شرایطی که لکنت‌زبان کودک بر‌اثر اختلال رفتاری با والدین به‌ویژه مادر پدید آمده، تلقینات هیپنوتیزمی باید با مشاوره با وی هم همراه باشد. در‌این‌مورد، برای استمرار درمان، خانواده درمانی ممکن‌است لازم بوده باشد.

کرازیل نک و هال معتقدند که لکنت‌زبان ممکن‌است تحت تأثیر دو تمایل متضاد وهمزمان ناخودآگاهانه صورت‌ بگیرد: (۱) آرزو و علاقه به صحبت‌کردن(۲) ترس‌ همزمان از عوارض و عواقب محتویات آن. به باور آنها، در شرایطی که لکنت زبان پس‌از یک ضربه‌ی هیجانی مشخصی صورت گرفته باشد، درمان آن لازم است و هیپنوتیزم درمانی، اغلب موجبات درمان را فراهم می‌سازد. کرازیل نک و هال به تمرین صحبت‌کردن بیمار مبتلا به لکنت‌زبان در‌برابر  آئینه اصرار دارند. از‌سوی دیگر، این بزرگان  اعتقاد دارند که صحبت‌کردن با آهنگ و ریتم یکنواخت چه در شرایط خلسه‌ی هیپنوتیزمی و چه در شرایط عادی، به بهبودی لکنت زبان کمک می‌کند.

اریکسون و هرشمس، به نقش تقویت ایگو تأکید می‌کنند و صحبت کردن با بیمار را در شرایط خلسه‌ی هیپنوتیزمی بسیار مفید می‌دانند، حتی اگر این خلسه سبک بوده باشد. در این مذاکرات روی این موضوع می‌توان بحث کرد که در جریان صحبت کردن، چه حرکات بدنی از سوی بیمار لازم هستند. به او گفته می‌شود که وی می‌تواند و اجازه دارد تا هر زمانی که بخواهد،  در صحبت کردن لکنت داشته باشد و در شرایطی که خودش نمی‌خواهد، لکنت‌زبان نداشته باشد.

بیشتر هیپنوتیزم درمانگران بر این باورند که در جریان درمان لکنت‌زبان، هیپنوتیزم درمانی نباید جانشین سایر روش‌های گفتاردرمانی بشود. البته هرچند درمان لکنت‌زبان از طریق هیپنوتیزم درمانی نتایج درمانی زیادی به همراه دارد، ولی در صورت کاربرد با هر یک از روشهای دیگر گفتار‌درمانی، موجبات سهولت و سرعت بیشتری را در مسیر درمان فراهم می‌سازد.


تعداد بازدید : 1387

ثبت نظر

ارسال