شماره ۱۱۱۰

عوارض خونروی‌دهنده اکتسابی در سالمندان

دکتر داود منادی‌زاده - هماتولوژیست

چهارشنبه 17 شهریور 1395

 

تعادل هموستاتیک با افزایش‌ سن افراد تغییر‌می‌کند که ممکن‌است مربوط به عواملی چون فعالیت پلاکتی، افزایش فاکتور انعقادی خاص، کندشدن سیستم فیبرینولیتیک، تغییر در اندوتلیوم عروق و کاهش سرعت خون باشد. اصولاً و اغلب این تغییرات در افراد مسن، آنها را مستعد به ترومبوز تا خونروی می‌نماید.

به‌این‌دلیل در‌این‌افراد مصرف داروهای ضدپلاکتی و یا آنتی‌کواگولان بیشتر تجویز‌می‌شود و این ممکن‌است مشکلات خونروی را در‌این‌افراد ایجاد نماید. مضاف بر‌این تغییر عمل کلیه، کاهش تنظیم‌کننده‌های ایمنی و انبوهی از پیشرفت در سایر بیماری‌ها می‌تواند خونروی‌های اکتسابی را در این افراد افزایش‌دهد.

درمان خونروی ممکن‌است با چالش افزایش خطر ترومبوز در‌این‌افراد همراه شود. مصرف آنتی‌کواگولان و داروهای NSAID افراد مسن را مستعد به عارضه‌ی خونروی‌دهنده می‌نماید. زمانی‌که قرار‌است این داروها تجویزشوند، بسیار مهم است که منفعت و ضرر آنها به‌دقت سنجیده‌ شود. علاوه‌بر‌این باید دانست که خونروی اکتسابی نادری وجود دارد که افراد پیر و مسن را تهدید‌می‌کند. یکی از آنها هموفیلی اکتسابی است که یک عارضه‌ی اتوایمیون می‌باشد که در‌اثر ایجاد آنتی‌بادی در‌مقابل فاکتورVIIIپیش‌می‌آید.

درمان با مواد هموستاتیک چون مصرف فاکتور‌VII در‌این‌افراد مستعد به ترومبوز، چالش بزرگی است. عامل دیگری که امروز توجه زیاد به آن می‌شود، سندرم Von- willebrand اکتسابی است که در آن انبوهی از مکانیسم‌های اتیولوژیک دخالت دارند.

فهم و درک پاتوفیزیولوژی زیربنایی این عوارض، اصل مسلم در تصمیم درمانی در‌این‌مورد می‌باشد.

خونروی اکتسابی در افراد سالمند قابل‌توجه است زیرا به‌راحتی تشخیص داده نمی‌شود. اینکه خونروی را در افراد مسن نادیده می‌گیرند، به‌این‌علت است که بیشتر این افراد مواجه با ترمبوز می‌شوند تا خونروی.

پزشکان نشانه‌ی اولیه‌ی عوارض خونروی در سالمندان مثل اکیموز را اغلب بی‌اهمیت دانسته و آن‌را به‌عنوان ‌‌Senile Purpura یا عارضه‌ی طبیعی و یا مربوط به داروهای ضدپلاکتی و آنتی‌کواگولان سالمندان می‌پندارند. به‌طوری‌که ذکر‌شد، تغییر در هموستاز نتیجه‌ی تغییر در فاکتورهای انعقادی؛ Thrombin Generation,Platelet function وPlatelet Activation و اغلب فاکتورهای انعقادی (فیبرینوژن، فاکتورهایV XII,XI, IX, VII, VII) در‌افراد سالمند می‌باشد.

بررسی‌های متعددی نشان‌داده است که این تغییرات تولید ترومبین را افزایش‌می‌دهند. در‌عین‌حال فعالیت فیبرینولیتیک در افراد سالمند کند می‌شود. مضافاً اینکه تغییر در آندوتلیوم، کاهش جریان‌خون و تخریب عمل کلیه، همگی موجب ایجاد لخته‌می‌شوند. از‌نظربالینی خطر ترومبوز شریانی و وریدی با بالا‌رفتن سن افزایش می‌یابد.

در آمریکا ۷۰درصد از افراد بیش‌از ۶۰سال و بیش‌از ۸۰درصد از آنهایی که سن بیش‌از ۸۰سال دارند دچار افزایش فشارخون، Dyslipidemia و انواع دیگر Coronary artery disease می‌باشند. همچنین بیماری‌های بدخیم که در آن افراد مسن با‌خطر ترومبوز مواجه هستند.

تروسو (Trousseau) در‌سال۱۸۶۰ هیپرکواگولوپاتی را در سرطان‌های لوکال منتشر کرد و بعداً معلوم شد که بیشتر سلول‌های تومورال دارایTissue Factor و سایر فاکتورهای انعقادی می‌باشند.

ایجاد خونروی اکتسابی در افراد سالمند به‌علت خطر ترومبوز و داشتن سایر بیماری‌های همزمان (‌Comorbidities) چالش‌بر‌انگیز است.

ایجاد خونروی زیرجلدی و یا مخاطی ممکن‌است اولین نشانه‌ی بیماری زیربنایی باشد. این عارضه ممکن‌است به‌علت‌ITP و یا‌DIC به‌علت ‌Malignancy و یا سپتی‌سمی باشد.

عارضه‌ی لنفوپرولیفراتیو می‌تواند توأم با عارضه‌ی خونروی چون‌ITP، هموفیلی اکتسابی و یا ون‌ویلبراند اکتسابی باشد. کمتر  از اینها ترومباستنی، کاهش اکتسابی فاکتورهای ‌X,XI,V,XIII و پروترمبین قادرند تا خونروی ایجاد  نمایند.

 

تعداد بازدید : 1141

ثبت نظر

ارسال