روند بیست‌ساله تشخیص ADHD در کودکان و بزرگسالان

اهمیت:

اختلال کم‌توجهی/‌بیش‌فعالی (ADHD) در کودکان‌و‌نوجوانان ‌آمریکایی، عمومیت یافته‌است. آگاهی از میزان بروز گستردۀ اخیرADHD و بررسی روند اقدامات انجام‌شده درطی دهه‌های‌گذشته، اهمیت‌دارد.

هدف:

هدف از ارائه این مقاله، ارزیابی میزان بروز تشخیصADHD و بررسی‌ روندهای۲۰ساله از‌سال ۱۹۹۷تا ۲۰۱۶ در کودکان و نوجوانان با استفاده‌از داده‌های نمونه‌ای ملی در آمریکا‌(‌‌NRD)‌‌ می‌باشد.

مقدمه:

اختلال کم‌توجهی‌/‌ بیش‌فعالی(ADHD)، اختلالی‌عصبی‌‌/‌‌ روانی (Neuropsychiatric) است که در کودکی آغازشده و مشخصه آن عدم‌توجه و بی‌اعتنایی، بیش‌فعالی و افزایش نابهنجار فعالیت(Hyperactivity) مداوم و مخرب است. نشانه‌هایADHD اغلب تا بزرگسالی ادامه‌می‌یابد. چندابتلایی(Comorbidity) اولیه که همزمان باADHD رخ‌می‌دهد، شامل اختلال‌تیک، اختلال‌اضطراب، اختلال‌اوتیسم، اختلالات‌ارتباطی و اختلالات ویژه یادگیری یا اختلالات‌حرکتی (مانند: ناتوانی‌در‌خواندن، اختلال هماهنگی‌رشد) و ناتوانی‌فکری می‌باشد. تحقیقات مداوم و ‌‌درازمدت در دوران‌کودکی تا بزرگسالی نشان‌داد که کودکان مبتلا‌به ADHD درمقایسه با کودکانی که دچار این اختلال نبودند، در عملکرد روانی‌‌/اجتماعی، آموزشی و عصبی‌/روانی آسیب بیشتری‌دیدند و همانند بزرگسالان، خطرهای بالاتر ناشی‌از اختلالات ضداجتماعی، افسردگی‌شدید و اختلالات اضطراب آنها را تهدید‌می‌کرد.

به گزارش انجمن روانپزشکان آمریکا(APA) و براساس ارزیابی سال‌های اولیه، ۵درصد‌از کودکان درآمریکا مبتلا‌به ADHD هستند. میزان بروز ADHD در آمریکا با درصد بسیار بالاتری نسبت‌به کشورهای اروپایی بوده و میزان ابتلا درکشورهای گوناگون متفاوت است. میزان بروز ADHD باگذشت‌زمان نیز تغییر کرده‌است. تحقیقات متعدد پیشین درطی سال‌های‌گذشته در‌آمریکا، روند افزایشی را درمیزان بروز ADHD نشـان‌می‌دهــد. برای نمونـه، بــررسی همه‌پـرسی سلامت‌ملی (National Health Interview Survey:NHIS) افزایش ۳۳درصدی میزان بروز ADHD را از ۵/۷ درصد درسال‌های1997تا‌1999به(۷/۶درصد) درسال‌های۲۰۰۶ ‌تا‌  ۲۰۰۸ در کودکان‌و‌نوجوانان ۳تا ۱۷ساله نشان‌می‌دهد. بررسی ملی ‌سلامت کودکان (National Survey of Children’s Health) نیز درسال‌های ۲۰۰۳‌تا۲۰۱۱، افزایش ۴۲درصدی میزان بروز‌ADHD را درکودکان و نوجوانان۴‌تا‌۱۷سال نشان‌می‌دهد.

اطلاعات میزان بروز کنونی‌ADHD و روندهای درازمدتِ دهه‌های گذشته، لازمة آگاهی جهت تحقیقات آتی، مراقبت بالینی و سیاست‌گذاری و تصمیم‌گیری در‌موردADHD است. بنابراین، داده‌های نمونه‌ای با دیدگاهی ملی تحلیل‌می‌شوند تا بیشترین میزان بروزADHD اخیر در کودکان و نوجوانان آمریکایی و روندهای20ساله از‌سال‌1997‌تا‌2016 ارزیابی‌گردند.

بحث و بررسی:

در جمعیت آماری نمونه‌ای ملی سال۲۰۱۶، میزان بروز تشخیصADHD در کودکان و نوجوانان آمریکایی ۱۰/۲درصد تخمین زده‌شد. میزان بروز این اختلال به نسبت سن، جنس، نژاد/ قومیت، درآمد خانوادگی و منطقة جغرافیایی بسیارمتفاوت است. تحقیقات مختلف‌پیشین نیز همانند تحقیقات انجام‌شدة جدید، تفاوت‌های نژادی/ قومی را در میزان بروز ADHD نشان‌می‌دهد.

درفاصله زمانی۲۰ساله از ۱۹۹۷تا ۲۰۱۶، روند افزایشی مهمی در میزان بروز تشخیصADHD ازسال۱۹۹۷تا۱۹۹۸‌و ۲۰۱۵تا۲۰۱۶ پدیدارشد. روندی با رشد مداوم در زیرمجموعه‌های سن، جنس، نژاد/ قومیت، درآمد خانوادگی و مناطق جغرافیایی به‌دست‌آمد. روندهای موقتی دراین تحقیق با روندهای گزارش‌شده پیشین درمیزان بروزADHD درکودکان و نوجوانان درسال‌های اولیه مطابقت داشت. به‌طورکلی این یافته‌ها نشان‌دهنده افزایش پی‌درپی میزان بروز تشخیصADHD درکودکان و نوجوانان‌است. تحقیقات پیشین انجام‌شده در انگلستان نیز روند افزایشی مهمی را درمیزان بروز ADHD نشان‌داده‌است، با‌این‌وجود، میزان بروز این اختلال بسیارکمتر‌از آمریکا بود.

عواملی‌که مربوط به علل بیماری‌ها نیستند می‌توانند روند افزایشی واضحی در میزان بروز تشخیصADHD را حتی به‌طور جزئی در‌این تحقیق شرح‌دهند؛ درطی20سال گذشته، تلاش‌های‌آموزشی گسترده و مداومی که در آموزش پزشکان جهت درمانADHD انجام‌شده، حساسیت پزشکان را درتشخیصADHD افزایش‌داده‌است. همچنین، تغییر در معیارهای تشخیصی در افزایش تشخیص کودکان مبتلابهADHD، مؤثر بوده است. به‌طـورخاص با تغییــرات معیارهای راهنمای‌تشخیصی و آماری (Diagnostic &Statistical Criteria) اختلال‌های‌روانی، رشد غیر‌دلسوزانه در تشخیص‌ADHD ایجادگشته و منجر‌به افزایش تشخیص این اختلال در دختران شده‌است که اغلب از بروز نشانه‌های بیش‌فعالی خودداری‌می‌کنند. به‌علاوه، افزایش آگاهی‌عمومی، پیشرفت دسترسی به سرویس سلامت و اقدامات پیشرفته از مراقبت اولیه تا ارتباط با سرویس‌های تخصّصی سلامت‌روحی، احتمال بازنمایی و تشخیصADHD را افزایش‌می‌دهد. میزان افزایش تشخیص‌ADHD در میان جوانان سیاه‌پوست وآمریکای لاتین‌تبارها، نیاز به مراقبت بیشتر داشته و قبیح ‌ندانستن بروز نشانه‌هایADHD درافراد مبتلا در جامعه را منعکس‌می‌کند. همچنین، اجرای مراقبت مقرون‌به‌صرفه، منجر‌به مراقبت بیشتر در وضعیت اجتماعی/اقتصادی پایین‌تر و اقلیت‌های نژادی می‌شود. بینش‌عمومی حاکی ازآن است که تشخیص ابتلا‌به ADHD درآمریکا از میزان بالایی برخوردار است، اما شواهد علمی مبنی‌‌بر بررسی‌ها، میزان بروز و تحقیق در فرآیند تشخیصی، این بینش را اثبات‌نمی‌کند.

باتوجه‌به‌اینکهADHD دارای اساسی ژنتیکی با وراثت تخمینی۷۰درصد تا ۸۰درصد است، باید درنظر داشت که تا چه میزان افزایش واضح و مشاهده‌شده در تشخیصADHD به عوامل سبب‌شناسی بستگی دارد. علاوه‌بر عوامل خطر ژنتیکی، به‌نظر‌می‌رسد که عوامل خطرمحیطی در پیشرفت ADHD مؤثر باشند. عوامل خطر در پیش‌و پس‌از‌تولد از‌قبیل تولد زودرس، وزن‌کم در هنگام تولد، سیگارکشیدن و استفاده‌از داروهای‌خاص یا موادمخدر در دوران بارداری، با خطر ابتلا‌به ADHD ارتباط دارد. عوامل اضطرابِ وابستگی(Attachment-Related Factors) از بدو‌ تولد تا دوسالگی، بهADHD دوران‌کودکی ارتباط دارد. قرارگرفتن درمعرض آلودگی‌محیطی مانند سرب، آفت‌کش‌های ارگانوفسفره، بیفنیل‌های‌پلی‌کلره‌شده در دوران بارداری و یا پس‌از زایمان، عامل احتمالی ابتلابه ADHD است. به‌علاوه، کمبود موادغذایی (مانند: روی، منیزیم و اسیدهای‌چرب اشباع‌نشده) نیز ممکن‌است در پیشرفتADHD مؤثر باشند. یک عامل خطر غیرژنتیکی و ژنتیکی، هم به‌صورت جداگانه و هم به‌صورت ترکیبی، به‌عنوان منشأ سبب‌شناسی ADHD بررسی بیشتری را می‌طلبد.

نتایج:

از‌سال ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۶، میزان بروز تشخیص ADHD در کودکان و نوجوانان ۴ تا ۱۷سال،۱۰/۲درصد تخمین زده‌شد که نشان‌دهنده روند افزایشی مهمی درمیزان بروز آن از سال۱۹۹۷ تا۱۹۹۸ است. این روند فزاینده و پیوسته درتشخیصADHD درکودکان و نوجوانان، بیانگر لزوم درک بهتری از تعدیل احتمالی عوامل خطر محیطی و همچنین ارائه منابع کافی برای تشخیص و درمان افراد مبتلا در‌آینده می‌باشد.