خطر تشخیص اشتباه ADHD در کودکان کم‌سن و سال

پژوهشگران کالج دانشگاهی لندن با بررسی بیش‌از ۱۴میلیون کودک درسراسرجهان، دریافتند کودکانی که ازسایر هم‌کلاسی‌های خود کم‌سن‌وسال‌تر هستند، بیش‌از سایرین درمعرض تشخیصADHD قراردارند.

باتوجه به این موضوع، این‌گونه می‌توان این مبحث را مورد بررسی قرارداد که عوامل محیطی ازجمله فشار بیش‌ازحد برکودکان درجهت برآورده‌نمودن توقع والدین و آموزگار، کم‌سن و سال‌تر‌بودن آنها درمیان هم‌دوره‌ای‌های خود و سایر شرایط این‌چنینی، در فراهم‌آمدن زمینۀADHD بسیارمؤثر‌می‌باشند. اما متخصصان معتقدند که اغلب این‌گروه از کودکان قربانی تشخیص نادرست این اختلال، فقط به‌دلیل کم‌سن‌وسال‌بودن آنها و توانایی کمتر آنها در تمرکز نسبت به هم‌دوره‌ای‌های خود می‌باشند.

تشخیصADHD دربیشتر موارد مطابق با گزارش آموزگاران از رفتار شاگردان صورت‌می‌پذیرد. در واقع هیچ‌گونه نشانگر زیستی(Biological Marker) یا آزمایش‌های فیزیکی برای تشخیص صورت نمی‌پذیرد و باتوجه به اینکه کودکان بیشتر اوقات خود را در مدرسه و با آموزگار خود می‌گذرانند، معلمان شاید نخستین افرادی باشند که در رفتارهای این کودکان نشانه‌های ناپختگی و نابالغی را درمقایسه با سایر کودکان بزرگسال‌تر مشاهده‌نمایند.

این موضوع در کشور ما نیز کم‌و‌‌بیش رخ‌می‌دهد و والدین با تغییرماه و حتی سال‌تولد اصرار به مدرسه‌رفتن پیش‌از موعد فرزندان خود دارند، اما باید به‌این‌نکته توجه‌داشته‌باشند که کودکان کم‌سن‌و‌سال‌تر، در تمرکز و یادگیری نسبت‌به همکلاسی‌های بزرگتر‌از خود با مشکل مواجه خواهندشد. این کودکان به‌طور‌قطع به دانش‌آموزان زبده و زرنگ بدل خواهندشد، اما پیش‌از‌این اتفاق و با نشان‌دادن نشانه‌های‌ADHD خطر تشخیص اشتباه این اختلال بیش‌ازپیش افزایش خواهدیافت.

لذا از متخصصان و پزشکان این رشته انتظار‌می‌رود تا والدین را از‌این موضوع آگاه‌ساخته و درصورتی‌که اصرار بر‌این‌امر (به مدرسه فرستادن زودهنگام فرزندانشان) داشته باشند، با آگاه سازی آنان و حتی مشاوره با آموزگاران این کودکان آنها را آگاه‌سازند .اظهارنظر پیرامون این اختلال باید با درنظرگرفتن تمامی جوانب و با دقت بیشتری صورت‌پذیرد.

از مشکلات عدیده‌ای که پیرامون بحث این اختلال وجود دارد، رفتارهای نابالغانه‌ای است که به اقتضای سن‌وسال کودک صورت‌می‌پذیرد و یا حتی ممکن‌است کودک از محرومیت خواب(Sleep Deprivation) رنج‌ببرد، یا مورد تعرض قرارگرفته و یا مورد تمسخر و اذیت و آزار سایرین واقع‌شده باشد. تمام این موارد دربیشتر مواقع با ADHD اشتباه گرفته می‌شود و نتیجۀ آن، تجویز نادرست داروهای زیان‌بار و مستورماندن دلیل اصلی این رفتارهای کودک است.

پس در وهلۀ اول، تشخیص صحیح در اینگونه اختلالات از مهمترین اقدامات می‌باشد. در ادامه و گام‌دوم، روان‌درمانی و عدم‌تجویز دارو تا حدممکن پیشنهادمی‌گردد. درنهایت توصیه ما به والدینی که از مقایسه فرزندانشان با کودکان بزرگسال‌تر، به تشخیص وجود این عارضه در کودک خود رسیده‌اند، تغییر دیدگاه و رویه نادرست خود در داوری و تربیت کودکانشان می‌باشد.