شماره ۹۷۷
دکترماندانا پرتوی - دندانپزشک ـ اندودنتیست
گوتاپرکا به رغم بسیاری از مزایایی که داراست (غیرسمی، زیستسازگار، ترموپلاستیک و قابل خارج کردن ازکانال ریشه retreatable) دارای یک محدودیت است؛ گوتاپرکا قادر به جلوگیری از ریزنشت تاجی نمیباشد.
همین مسأله کل درمان کانال ریشه را درمعرض پوسیدگیهای راجعه یا ریزنشتهای بعدی قرار میدهد در صورتیکه بیمار دندان را به موقع ترمیم نکند یا ترمیم/پروتز دندان مناسب نباشد.
گوتاپرکا همراه یا بدون سیلر سد ضعیف یا درواقع هیچگونه سدی ازجهت ممانعت از مهاجرت تاجی به آپیکال باکتریها بعد ازپرکردن کانال ریشه نمیدهد، زیرا گوتاپرکا قابلیت باندواتصال به دیوارههای کانال ریشه را ندارد و فقط با دیوارهها تطابق مییابد. روی هم رفته سیل کورونال یک شاخص اصلی درزمینهی موفقیت یا شکست درمان کانال ریشه جدا از کیفیت درمان است. تابه حال گوتاپرکا فقط یک پرکننده (filler) فضای سیستم کانال ریشه بوده و تا به امروز به رغم نقص آن، ازآن برای پرکردن کانال ریشه استـفاده شـدهاسـت.
امروزه ترکیب تکنولوژی باندینگadhesion باپرکردن کانال ریشه obturation به صورت یک واقعیت درآمده. اخیــراً تحقیـقات (Resilon Research LLC(Madison,CT کـنهای پـرکردگی Resilon (رزین نرم) وسیلر رزینی را وارد بازار کرده که در ترکیب با پرایمر self-etch بعداز حذف لایهی اسمیر امکان تولید یک نوع پرکردگی تحتعنوان moinoblock یکقطعه یا (RMS(Resilon Monoblock System را میدهد. (از لحاظ تعریفی نام دقیقتر آن secondary monoblock است زیرا دارای دو سطح تماس مدور میباشد. یکی بین سمان و عاج و دیگری بین سمان و مادهی پرکنندهی اصلی (material-core) سیستمی که درآن ازیک سمت سیلر رزینی به صورت resin tag داخل توبولهای عاجی تمیز شده و عاج قرار گرفته و ازطرف دیگر به مادهی اصلی داخل کانال filler به صورت یکنواختی باند میشود. این نوع پرکردگی کل آناتومی کانال ریشه را به ویژه اگر از روش پرکردن گرم استفاده شود در برمیگیرد و مانع از ریزنشت تاجی ازطریق ایجاد باندینگ با توبولهای عاجی تمیز شده میشود. از آنجایی که به دنبال درمان کانال ریشه مقادیری ازعاج حذف میشود؛ لذا احتمال تضعیف ریشه و شکستن آن وجود دارد ولی دیده شـده Real Seal توانایی تقویت ریشه را دارد و این برخلاف گوتاپرکا است که فاقد ویژگی تقویت ریشه است.
دو نوع رایج از محصولات resilon دربازار عبارت از (شکل1):
ـ (Real Seal (SybronEndo, Orange, CA
_(Epiphany(Sybron Endo, Orange, CA
(Pentron, Wallingford, CT)
Real Seal ماده رزینی سنتتیک ترموپلاستیک (polycaprolactone) است و براساس پلیمرهای پلیاستر ایجاد شده و حاوی رزین متاکریلات، فیلر که 65٪ آن را تشکیل میدهد، bismuth oxychloride, barium sulphate و bioactive glass است.
سیلر Real Seal یک سیلر dual cure است که حاوی رزینهای UDMA,PEGDMA, EBPADMA و silane treated barium, BisGMA, borosilicate glasses, barium sulfate, silica ,calcium hydroxide, bismuth oxychloride, amines, peroxide photo initiator, stabilizers و پیگمان میباشد.
پرایمرReal Seal مونومر با انتهای اسید سولفونیک، آبHEMA وinitiator برای پلیمریزاسیون است. Real Seal غیرسمی و غیرموتاژن است و مورد تأیید FDA قرارگرفته. بهعلت وجود فیلر رادیواپاک، Real Seal مادهیی رادیواپاک است و قابل جذب میباشد. غیراز خاصیت ترموپلاستیک، در کلروفرم حلشده و امکان تجدید درمان retreatment آن وجود دارد.
یک ویژگی خوب درمورد Real Seal این است که دارای ویژگیهای گوتاپرکا ازلحاظ استعمال ولمس است. به عبارتی به صورت تمام اشکال گوتاپرکا موجود در بازار برای پرکردن کانال ریشه به کار میرود (تراکم عمودی، تراکم جانبی، ترکیب تراکم جانبی/عمودی) و نیازی به آموزش خاصی ندارد. لذا دندانپزشک فقط باید دومرحلهی اضافی دیگر را برای پرکردن کانال ریشه به کار ببرد؛ یعنی تمیــزکردن کانال ریشه از لایــهی اسمیر و کاربرد پـرایمر self etch (شــکل2). کـنهای Real Seal درتقاربهای 2٪،4٪،6٪ با اندازههای مختلف همراه با کنهای فرعی از x-fine تا large ارائه میشود. کنها انعطافپذیر بوده و رولهای Pellet آن برای کاربرد با سیستم (تزریقی) Obtura موجود است واخیراً کنهایRealseal همراه با carrier نیز تولیدشده که قابلاستفاده با تکنیک warm carrier based obturation است.
روش کـار:
آماده سازی کانال ریشه مطابق آنچه از پیش انجام میشده و لزومی برای تغییر روش شکلدهی کانال ریشه نمیباشـد.
حذف لایه اسمیر: درطول مراحل آمادهسازی کانال ریشه cleaning and shaping شستشوی متناوب با EDTA 17٪ وهیپوکلریت سدیم برای حذف لایهی اسمیر توصیه میشود. ازهیپوکلریت سدیم به عنوان آخرین محلول برای شستشو استفاده نکنید زیرا باعث به هم خوردن باند سیلر میشود. لذا کلرهگزیدین2٪ و یا EDTA 17٪به عنوان آخرین محلول شستشو دهنده به کار میرود.
قراردادن پرایمر: بعداز خشککردن کانال با کن کاغذی، به کمک فرچهی کوچکی که توسط تولیدکننده مهیا میشود، پرایـمر self etch را وارد یک سوم کورونال کانال کرده و توسط کن کاغذی آغشته به adhesive، دیوارههای کانال را به طول کارکرد با آن آغشته نمایید و اضافات پرایمر را توسط کن کاغذی خشک خارج کنید. زمان30 ثانیه برای تأثیر آن کافی است. (نوعی ازترکیب تحتعنوان Real Sea1 یا Epiphany جدیداً وارد بازار شده که فــاقد پـرایمر بوده و دارای self-etch resin-based sealer است؛ لذا همانطور که از نام آن مشخص است فاقد مرحلهی پرایمر میباشد).
مخلوطکردن سیلر رزینی و قراردادن آن داخل کانال و پرکردن کانال ریشه مطابق با تکینکمطلوب دندانپزشک ازنظر انتخاب سیستم پرکردن کانال ریشه است و حتماً از تراکم عمودی گرم درانتهای پرکردن کانال ریشه استفاده نمایید تاحداکثر Resilon وحداقل سیلر را داشته باشید بهویژه درصورت نیاز به خالی کردن کانال ریشه. وجود لایهی ضخیم ازسیلر رزینی باعث انقباض بیشتر آن درمقایسه با باندینگ موجود بین سیلر و مادهی پرکردگی اصلی میشود.
قبل ازکاربرد کن Real Seal آنها را به مدت60 ثانیه درکلرهگزیدین 2٪ قرار دهید و از هیپوکلریت سدیم برای استریل کردن آن استفاده نکنید.
بعداز اتمام پرکردگی، کف اتاقک پالپ را توسط الکل تمیز کنید وازکلروفرم استفاده نکنید و بهتر است کف اتاقک پالپ را توسط کمپوزیت پرکنید.
برای تهیهی فضای پست ابتدا کانال را تا دهانهی آن orifice پرکنید تا در صورت وجود کانال فرعی، ضمن متراکم کردن ماده پرکننده، پرشود و سپس توسط دستگاه light cure چند میلیمتر (1تا2میلیمتر) کورونال کانال ریشه حاوی مادهی پرکننده را بهمدت40ثانیه کیور کرده و مابقی طی 45 دقیقه تا یک ساعت بهصورت self cure سفت میشود (درفضای مطب بهعبارتی درحضور اکسیژن 7 روزست شدن آن طول میکشد). برای خالی کردن کانال میتوانید از مقدار مختصری کلروفرم و یا حرارت استفاده کنید.
هدف ازاین مقاله معرفی سیستم جدید پرکردن کانال ریشه براساس اصول باندینگ است و هنوز تحقیقات روی اینگونه ترکیبات بهرغم کاربرد بالینی آنها درحال انجام است و بهعنوان جانشین قطعی گوتاپرکا مطرح نشدهاند.
ثبت نظر