وقتی دیابت وجود دارد، بالابودن قندخون درواقع به تمام بدن ازجمله دندان‌ها و لثه ضربه می‌زند. دراین مورد، بهترین راه، انجام اقدامات پیشگیری است.
حفره‌های دندان و بیماری لثه:
چه دیـابـت نـوع1 وجود داشته بـاشـد و چــه دیــابـت نـــوع 2، کلید کار تدبیر وکنترل قند خون است.
هرچه قند خون بالاتر باشد، خطر بروز موارد زیربیشتر است:
پوسیدگی دندان (حفره). در دهان به‌طور طبیعی انواع بسیاری از باکتری‌ها وجود دارند. وقتی نشاسته و قند‌های موجود در غذا روی باکتری موجود در دهان تأثیر متقابل می‌کنند، یک ورقه‌ی چسبنده به نام پلاک روی دندان‌ها شکل می‌گیرد. اسیدهای موجود در پلاک به سطح سخت و خارجی دندان‌ها (مینا) حمله می‌کنند. نتیجه‌ی این کار پیدایش حفره یا کاویته cavity است. هرچه میزان قندخون بالاتر باشد، مقدار قند و نشاسته‌ی موجود بیشتر و مقدار اسیدی که دندان‌ها را ازبین می‌برد بیشتر است.
بیماری زودرس لثه (التهاب لثه gingivitis). دیابت سبب ضعف توان مقابله با باکتری‌ها میشود. درصورتی‌که پلاک‌های ایجاد شده با مسواک‌کردن منظم و نخ‌کشیدن ازبین نروند، زیر خط لثه، در ماده‌یی موسوم به جرم (tartar یا calculus) سفت و سخت می‌شوند. هرچه پلاک و تارتارطولانی‌تر روی دندان‌ها بمانند بیشتر سبب آغالش آن بخش از لثه می‌گردند که در اطراف قاعده‌ی دندان‌ها وجود دارد. باگذشت زمان لثه‌ها متورم شده و به آسانی خونروی می‌کنند. این حالت را در اصطلاح التهاب لثه یا ژنژیویت می‌نامند.
بیماری پیشرفته لثه (پریودونتیت). درصورت عدم درمان، ژنژیویت به عفونت وخیم‌تری موسوم به پریودونتیت periodontitis منتهی میشود که بافت نرم و استخوان پشتیبان دندان‌ها را تخریب می‌کند. درنهایت، پریودونتیت سبب جداشدن لثه ازدندان‌ها شده، دندان‌ها شل می‌شوند و حتی می‌افتند. پریودونتیت در افراد مبتلا به دیابت وخیم‌تر است زیرا دیابت، قدرت مقاومت در برابر عفونت را کم می‌کند و سرعت ترمیم را کاهش می‌دهد. عفونتی مانند پریودونتیت نیز سبب افزایش قندخون میشود و به‌این‌ترتیب کنترل قند دشوارتر می‌گردد. پیشگیری و درمان پریودونتیت به بهبود کنترل قند خون کمک می‌کند.
برای کمک به پیشگیری از واردآمدن صدمه به دندان‌ها و لثه، مراقبت از دندان و دیابت را باید جدی گرفت:
• مسوولیت تدبیر دیابت. باید مراقب تغییرات قند خون بود و ازنظرات پزشک درحفظ میزان قند خون در حد متعارف پیروی کرد. هرچه بیمار بهتر بتواند قندخون را کنترل کند، احتمال ایجاد ژنژیویت و سایر مشـکلات دندان کمتر خواهد شد.
• مسواک‌کردن دندان‌ها، حداقل 2 بار در روز. دندان‌ها را باید صبح و شب مسواک زد و بهتر است هربار بعداز مصرف غذا و میان وعده این کار انجام شود. برای مسواک زدن باید ازمسواک نرم و خمیر دندان حاوی فلوراید استفاده شود. از مسواک‌کشیدن سفت و شدید باید پرهیز شود زیرا سبب آغالش لثه می‌گردد. درمواردی‌که بیمار دچار التهابات مفصلی است که سبب دشواری مسواک‌کردن میشود می‌توان از مسواک‌های برقی استفاده کرد.
• نخ کشیدن، حداقل یک‌بار در روز. نخ کشیدن به کنده‌شدن پلاک میان دندان‌ها و زیر خط لثه کمک می‌کند. درصورتی‌که در نخ‌کشیدن میان دندان‌ها اشکالی وجود داشته باشد، می‌توان از انواع مومی نخ استفاده نمود. اگر کارکردن با نخ دشوار باشد می‌توان برای نخ کشیدن ازیک دستگاه نخ‌گیر استفاده کرد.
برنامه‌ریزی منظم پاکسازی دندان. حداقل2بار در سال برای پاکسازی حرفه‌یی باید به دندان پزشک مراجعه نمود.
آگاهی دندانپزشک از دیابت بیمار. هر بار که بیمار به دندان پزشک مراجعه می‌کند باید ابتلا به دیابت را خاطرنشان سازد. باید مطمئن بود که دندان پزشک با پزشک بیمار در تماس مستقیم است.
جستجوی زودرس شناسه‌های بیماری لثه. هرنوع شناسه‌ی بیماری لثه ازجمله قرمزی، ورم و خونروی لثه باید گزارش شود. همچنین هرنوع شناسه و نشانه‌ی دیگر مانند خشکی دهان، دندان‌های شل یا درد دهان به اطلاع دندان پزشک‌رسانده شود.
توقف سیگار. استفاده از سیگار سبب افزایش احتمال بروز عوارض وخیم دیابت ازجمله بیماری لثه میشود. درصورتی‌که بیمار سیگار می‌کشد باید با کمک پزشک سیگار را ترک کند.
تدبیردیابت، تعهد و مسوولیتی است که بیمار باید در سراسر عمر خود برعهده بگیرد که شامل مراقبت شایسته از دندان‌ها میشود. پاداش‌این تلاش، داشتن دندان‌ها و لثه‌ی سالم است.
ثبت نظر