شماره ۱۰۳۰

رمینرالیزاسیون دندان(۲)

دکترماندانا پرتوی - دندانپزشک ـ اندودنتیست

NovaMin:

Glaxo Smith Kline, Brentford, UK) NovaMin)  از لحاظ تکنیکی عبارت‌از کلسیم سدیم‌ فسفوسیلیکات‌بی شکل‌معدنی به گروهی از مواد متعلق است که به‌آن «bioactive glass» می‌گویند. NovaMin و سایر مواد CSPS در اوائل‌1970 به‌عنوان مواد رژنراتیو ایجاد‌شده بودند. قبل‌از اختراع bioactive glass تمام مواد biomaterial طوری طراحی می‌شدند که در بدن انسان تا حدامکان خنثی باشند. اختراع biomaterial سنتتیک با توان پیوند شیمیایی با استخوان این نکته را اثبات کرد که طراحی biomaterial می‌تواند طوری باشد که با بدن تعامل کند لذا لازم نبود تا آنها را با حداقل تداخل با بدن ایجاد کرد.حتی تشویق این مواد به تعامل سودمند نیز بود.Bioactive glass رسوب هیدروکسی آپاتیت را هنگامی‌که در معرض مایعات حاوی کلسیم و فسفات قرارمی‌گیرند تسهیل می‌کند.

در برابر آب یا بزاق NovaMin بلافاصله یون‌های سدیم را آزاد می‌کند که باعث افزایشpH موضعی و آغاز آزادشدن یونهای کلسیم و فسفات می‌شود.

نتایج بررسی‌های زیاد نشان‌داده که اجزای NovaMin به‌عنوان منبع کلسیم و فسفات بوده که آن را مدام به محیط آزاد می‌کنند که این کار ممکن‌است روزها دوام یابد. ترکیب کلسیم‌ـ فسفات به‌صورت هیدروکسی آپاتیت کریستالی می‌شود که از لحاظ شیمیایی و ساختمانی مشابه آپاتیت بیولوژیک است. NovaMin در خمیردندان، ژل‌ها و خمیرهای پروفیلاکسی به‌کار می‌رود. روش جدید انتقال NovaMin از‌طریق واحدهای پولیش‌هوایی‌(شکل3) است. روشی برای تمیزکردن همراه با حساسیت‌زدایی و صاف‌کردن سطوح ناهموار دندان. توسط روش (Sylc(OralScience,Montreal,Quebec نفوذپذیری عاجی به‌طور معناداری کاهش می‌یابد و توبولهای عاجی کاملاً مسدود می‌شود.

پودر NovaMin اثرات مثبت رمینرالیزاسیون روی نمونه‌های عاجی دمینرالیزه شده به‌صورت کامل یا ناقص را دارد و ناصافی سطوح را کاهش‌داده و سطوحی صافتر با قابلیت جذب کمتر پلاک و stain را ایجاد می‌کند(شکل4).

TCP:

(TCP(3M,ESPE,London,Ontario فرمولاسیون بیواکتیو از فسفات تری‌کلسیم و ترکیبات ساده‌ی آلی است. همراه با فلوراید عملکرد سینرژیسم در‌جهت ایجاد رمینرالیزاسیون برتر ضایعات سطوح زیرین مینایی است. درمقایسه با کاربرد فلوراید به‌تنهایی کاربرد آن در فرمولاسیون خمیردندان لایه‌ی محافظی اطراف کلسیم ایجاد‌شده و باعث باقی‌ماندن آن همراه با یون‌های فلوراید می‌شود. حین مسواک‌زدنTCP در تماس با بزاق آمده و این حفاظ حل‌شده و فسفات کلسیم و فلوراید آزاد می‌شود. کاربرد TCP در وارنیش NaF 5% مقاومت اسیدی و microhardness مینا را افزایش می‌یابد. بررسی‌هایی در زمینه‌ی نشان‌دادن مزایای بالینی TCP به‌عنوان دهانشویه صورت گرفته است.
درمانهای رمینرالیزاسیون فوق به‌طور مستقیم عمل‌کرده تا غلظت کلسیم، فسفات و فلوراید را افزایش دهند.Xylitol که در زیر توضیح‌داده خواهد شد به‌طور غیرمستقیم عمل‌کرده تا رمینرالیزاسیون را از‌طریق کاهش باکتری‌ها و عملکرد باکتریایی کاهش‌داده و محیطی برای به حداکثر رساندن رمینرالیزاسیون فراهم کند.

Xylitol:

یکی‌از انواع شیرین‌کننده‌های غیرقندی است که مجوز کاربرد غذایی در سطح دنیا را دارد. به‌طور طبیعی در بعضی غذاها موجود است ولی به‌طور اولیه از منابع چوب جنگلی مانند درخت‌ قان و چوب beech به‌دست می‌آید. یک قند الکلی است که دارای اثرات غیرپوسیدگی‌زا و متوقف‌کننده‌ی پوسیدگی می‌باشد.اخیراً  نشان‌داده شده که کاربرد مداوم Xylitol همراه با کاهش شیوع پوسیدگی و افزایش رمینرالیزاسیون دندان می‌باشد.باکتریهای پوسیدگی‌زا Xylitol را به‌طور ضعیفی تجزیه می‌کنند و اسید ناچیز و پلاک بسیار ناچیزی تولید می‌کنند. این امر شیوع پوسیدگی را کاهش می‌دهد و باعث کولونیزه‌شدن گونه‌های با ویرولانس کمتر باکتری که Xylitol را می‌توانند تخمیر‌کنند، می‌شود.

پوسیدگی دندان بیماری عفونی قابل‌انتقال باکتریایی است. غالب کودکان، باکتری که اکثراً استرپتوکوک موتان است را از مادران و پرستاران خود از‌طریق تماس بزاقی طی رویش دندانهای شیری بین سنین 6تا30‌ماه می‌گیرند تــــحت‌عنوان discrete window infectivity. بعد‌از کولونیزه‌‌شدن اولیه S.mutans استقرار موفقیت‌آمیز سایر باکتری‌ها روی سطح دندان پوسیده نشان‌داده شده‌. کاهش S.mutans در بزاق مادران باعث اکتساب تأخیری S.mutans در کودکانشان می‌شود. جویدن همیشگی آدامس حاوی Xylitol توسط مادران ممکن‌است باعث کاهش شیوع پوسیدگی در کودکانشان از‌طریق ممانعت از انتقال S.mutans شود. در واقع جویدن آدامس Xylitol شیوع پوسیدگی را به‌طور معناداری تا حداقل 5‌سال بعد‌از قطع درمان با Xylitol کاهش می‌دهد(شکل5).

کودکانی که آدامس Xylitol می‌جوند پیشرفت پوسیدگی در آنها کمتر و تعداد زیادی از ضایعات پوسیدگی متوقف و رمینرالیزاسیون صورت می‌گیرد. توانایی آب‌نبات‌های Xylitol معادل آدامس Xylitol است. مقالات دندانپزشکی پیشنهاد می‌کنند که حداقل ۵تا۶ گرم و روزی سه‌بار درمعرض Xylitol قرارگرفتن توسط آدامس یا آبنبات برای بروز اثرات بالینی لازم است. روش جدید انتقال یون‌های رمینرالیزه‌کننده (کلسیم و فسفات) همراه با Xylitol به کمک وارنیش NaF صورت‌گرفته (Embrace Varnish,Pulpdent) این وارنیش حاوی نمک‌های کلسیم و فسفات است. دارای پوشش نانو Xylitol می‌باشند. (cXp technology) پوشش Xylitol مانع از واکنش سریع و باعث آزادسازی تدریجی یون‌های رمینرالیزه‌کننده می‌شود. بزاق باعث انحلالXylitol و آزادسازی یون‌های کلسیم و فسفات می‌شود سپس با فلوراید موجود در وارنیش واکنش داده تا فلوروآپاتیت محافظ روی دندان را ایجاد کند (شکل6).


مواد ترمیمی bioactive:

هنگامی‌که مینا و عاج ساختمان کافی برای حفظ ساختار معدنی خود ندارند عمل تخریب‌دندان صورت گرفته و رمینرالیزاسیون درمان مکفی نمی‌باشد. دراین مرحله آماده‌سازی و ترمیم دندان باید انجام شود. از آنجایی‌که غالب مواد پرکردگی باتوجه به نسوج بیولوژیک دندان خنثی می‌باشد، یک دسته هم bioactive می‌باشند.مواد ترمیمی bioactive معمولاً در واکنش نسوج بیولوژیک بوده یا آنها را تحت‌تأثیر قرار می‌دهند. آنها به‌طور موثر با نسوج سخت دندان  در جهت سخت‌کردن و ترمیم آنها در تعامل بوده (جدول2). سه ماده‌ی ترمیمیbioactive در زیر بررسی خواهد شد.

 

تعداد بازدید : 2360

ثبت نظر

ارسال