روش‌های درمانی منجر‌به نکروز پالپ

درمان کانال‌ریشه بخش اعظم درمان یک مطب دندانپزشکی را شامل‌می‌شود و دندانپزشکان از افزایش نیاز به درمان کانال‌ریشه در بیماران ‌خود گزارش می‌کنند.همان‌طور که می‌دانیم دوره‌های مختلف آموزشی نیز برای دندانپزشکان عمومی از جهت ارائه راه‌های درمان کانال‌ریشه با سرعت بیشتر و اثرگذار با وسایل و مواد مختلف ارائه می‌شود. آنچه مورد سئوال است علت نیاز به درمان کانال‌ریشه یا به‌عبارتی چرا باید دندان‌های زیادی دچار نکروز شوند؟ آیا این مسأله به‌علت تلاش در حفظ‌دندان در دهان  به‌علت افزایش طول‌عمر بیماران است و یا علت مرگ پالپ دندان می‌تواند روش‌ها، وسایل و مواد دندانپزشکی باشد که در نهایت باعث این مشکل می‌شوند. هدف از این مقاله، ارائه روش‌های مختلف‌درمانی دندانپزشکی است که می‌تواند درنهایت منتهی به نکروز پالپ دندان شود.

کامپوزیت‌های رزینی برای ترمیم دندان‌های‌خلفی:

اندودنتیست‌ها یکی‌از شایع‌ترین موارد درمان کانال‌ریشه در مطب خود را دندان‌های خلفی می‌دانند که دارای ترمیم با کامپوزیت بوده‌اند. بدون کاربرد مواد باندینگ عاجی مناسب، ترمیم‌کامپـوزیـت clI وcl II ممکن‌است باعث حساسیت دندان و در نهایت مرگ پالپ شود. این عامل مرگ دندان با کاربرد موادی مانند مایعات حساسیت‌زدا شامل گلوتارآلدئید یا هیدروکسی اتیل‌متاکریلات، لاینر resin modified glass ionomer,self etching primer به‌جای استفاده از ‌total etch primer کاهش‌یافته است. این مواد باعث انسداد کانال‌های عاجی توسط رزین، coagulate یا انسداد فیزیـــکی عــاج می‌شـونــــد. (در self- etching primer از پرایمر اسیدی استفاده‌شده و بدون حذف لایه اسمیر، باعث باند میکرومکانیکی adhesive به ‌لایه‌ی اسمیر و عاج ‌زیرین می‌شود. در total- etch، لایه‌ی‌خارجی عاج ‌دکلسیفیه می‌شود و با حذف لایه‌ی اسمیر توبول‌های عاجی عریان می‌شوند. در این روش از primer و adhesive به‌طور همزمان استفاده می‌شود.

در هر‌حال عده‌ای از دندانپزشکان با آگاهی از توانایی تحریک ‌پالپی‌کامپوزیت‌رزینی، موافق با ترمیم دندان‌های‌خلفی با این ماده نمی‌باشند. ولی از کامپوزیت‌رزینی می‌توان طوری استفاده‌نمود که باعث حساسیت پالپ و در‌نهایت نکروز آن نشود و آن در‌صورتی است که از لاینر‌ها و محلول‌های حساسیت‌زدا استفاده شود.

سمان‌کامپوزیتی‌رزینی برای ترمیم غیرمستقیم:

در سال‌های اخیر دندانپزشکان از حساسیت زیاد پالپی و در مواردی نکروز پالپ به‌دنبال کاربرد سیستم‌های total-etch bond قبل از کاربرد سمان رزینی اظهار ناراحتی کرده و به‌دنبال این مورد بسیاری از تولیدکنندگان ادعا کردند که سیستم‌های باندینگ و سمان‌های‌رزینی آنها فاقد اثرات مضر ذکر شده‌است. در هر‌حال فلسفه total-etch primer قبل از قراردادن سمان رزینی، مسدود کردن توبول های عاجی، قبل از قرار‌دادن روکش را بدون ایجاد حساسیت دندان ایجاد نـکرد و همین مورد دندانپـزشکان را از کاربرد سمان‌رزینـی و تـرمیـم‌های غیرمستقیم  نیازمنـد به‌کاربرد سمان رزینی منـصرف نمود.

Panavia  و اشکال مختلف آن (Kuraray,NY) دارای بطری جداگانه (self –etching primer(ED primer بود که باید قبل از قرارگیری سمان رزینی به‌کار رود. فلسفه Panavia در بازار‌کار رایج موفق بود ولی با تقلید کمپانی‌های دیگر از این طرح کاربرد نامناسب این مواد باعث حساسیت بعد از کار و مواردی مرگ دندان می‌شود.

با ورود ســــمان رزیـــنی self-etch primer مانند:

(Rely X Unicem (3M ESPE,ST.Paul,Minn),Maxcem (Kerr,Orange,Calif), Universal resin cement (Pulpdent, Watertown, Mass مشکل برطرف شد. بنابراین هنگام کاربرد سمان‌های رزینی برای سمان روکش بهتر است از محصولات self-etch resin cement برای حذف حساسیت پالپی و نکروز آن استفاده نمود.