از چارلز داروین تا توانایی‌ها و خشنودی (۲)

پس‌از چاپ ۲مقاله‌ی اخیر و گزارش سندرم جدید اکتودرمال دیسپلازی، برآن شدیم تا دراین‌مقاله انواع اکتودرمال دیسپلازی و جدیدترین یافته‌ها درمورد تشخیص، طبقه‌بندی و درمان آن را مرور کنیم.

طبقه‌بندی اکتودرمال دیسپلازی:

این طبقه‌بندی بسیار پیچیده است. سیستم طبقه‌بندی انواع اکتودرمال دیسپلازی براساس یافته‌های‌کلینیکی و ژنتیکی موجود  شکل‌گرفته است.

جدیدترین یافته‌های بیومولکولار، تشخیص موتاسیون‌های مسبب را ممکن‌ساخته و به ما امکان توجیه سندرم‌ها و فنوتیپ‌های بالینی مختلف حاصل از جهش دریک ژن را داده‌است. با استفاده ازاین مکانیسم‌ها، درسال۲۰۰۹، Priolo یک طبقه‌بندی کلینیکی و عملکردی بنانهاد که پایه‌ی این بازنگری را شکل‌داده ‌است. او براین‌اساس ۲گروه از بیماری‌ها را پیشنهاد کرده‌است.

گروه۱:

گروه۱ مربوط به آن دسته از بیماری‌ها است که با اثرهای ناقص متقابل بین اکتودرم و مزانشیم آشکار می‌شوند. ۲مکانیسم پاتوفیزیولوژی تشخیص داده شده:

1ـ تغییر در سیگنالهایی که فعالیت فاکتور هسته‌ای(NFKB)  را تعدیل می‌کند.

2ـ تغییرات تنطیمی در رونویــسی و یا بیان ژنها مثـل P63-DLX3-MSX1-EVC2  و EVC.

آپلازی یا هیپوپلازی ساختارهای مشتق‌شده از اکتودرم، باعث ایجاد فنوتیپ‌های کلینیکی متفاوت می‌شود. توسعه و تمایز این ساختارها به‌دلیل فقدان سیگنال‌های خاص دوجانبه بین اکتودرم و مزودرم،  با شکست روبرو شده‌است(شکل مندرج در مقاله).

تغییر در سیگنال‌هایی که فعالیت ‌NFKB را تعدیل می‌کند:

اکتودیسپلاسین/EDAR/ مسیر EDARADD:

EDA شامل۱۹۱ اسیدآمینه و یک پروتئین داخل غشایی نوع۲ وابسته به خانواده‌ی‌TNF بود که ایزوفرم‌های بیولوژیکی مهم EDA،EDA-A1 وEDA-A2 هستند.EDA1 به رسپتور (EDA(EDAR متصل می‌شود.درحالی‌که EDA2 به لیگاند EDAR-A2 وابسته بهX متصل می‌شود. EDAR یک پروتئین داخل‌غشایی نوع یک است که شامل448 اسیدآمینه و وابسته به رسپتورTNF است که شامل یک منطقه‌ی خارج سلولی، منطقه‌ی داخل‌غشایی و یک قلمروی مرگ در منطقه‌ی داخل‌سلولی باشد. قلمروی مرگ یک واحد پروتئینی است که با قلمروی مرگ دیگر پروتئین‌ها اثر متقابل دارد و به‌موجب آن آبشار متابولیکی راه‌اندازی می‌شود که شامل تنظیم آپوپتوز و التهاب ازطریق آبشارNFKB می‌باشد.

قلمروی خارج‌سلولی EDAR برای اتصال به EDA-A1 ضروری است در‌حالی‌که قلمروی مرگ در داخل‌سلول نقش مهمی را در آغازکردن سیگنال‌های آپوپتوتیک دارامی‌باشد.قلمروی مرگ EDAR یک پروتئین وابسته به قلمروی مرگ دارد (EDAR-ADD) که حاوی۲۰۸ اسیدآمینه است. عملکرد دقیق و درست قلمروی مرگ از هردو پروتئین برای اثرهای متقابلشان و تنظیم مورفوژنز جنینی ضروری است. بنابراین راه‌های سیگنالی وابسته به EDA برای توسعه و تکامل مناسب ارگان‌ها و ساختارهای مشتق شده از اکتودرم مثل مو، ناخن، غده‌ی هیپوفیز، غددپستانی و عرق، بینی، چشم‌ها و مینای دندان‌ها ضروری‌است.

ژن EDAR که ۱۲ اکسون دارد، روی کروموزوم۲ قراردارد (2q11-q13) و رسپتور‌(EDA-A1/EDAR) را رمزگشایی می‌کند. امروزه حداقل ۴۱موتاسیون EDAR توصیف شده‌است. بیشتر آنها اکسون۱۲ را گرفتار‌می‌کنند که منطقه‌یC ترمینال را کد‌می‌کند؛ جایی‌که قلمروی مرگ قرارگرفته است. بعضی ازاین موتاسیون‌ها در بیماران اسپانیایی گزارش شده‌است. ژن EDARADD روی کروموزوم1 قرارگرفته 1q-42-q43) ،EDARADD) را رمز می‌کند که در ایجاد چندین بیماری با وراثت غالب و مغلوب دخیل است.

نشان ‌داده‌شده که موتاسیون در ژن WNT10A، (که محصولاتش جزو راه‌های سیگنالیWnt است و در توسعه‌ی جنینی و تمایز سلولی وهمچنین در فرایندهای فیزیولوژیک در بزرگسالان و سرطان‌های خاص دخالت دارند)، چندین شکل از اکتودرمال دیسپلازی ED با توارث اتوزومی را ایجاد می‌کند. مثلHED یا دیسپلازی دندانی، ناخنی و پوستی.