1ـ ویروسHTLV1 چیست؟ نام کامل این ویروس، ویروس لنفوسیت T انسان و یکی ازاعضای خانوادهی رتروویروسهاست. رتروویروسها خانوادهیی متشکل از تعداد زیادی ویروس در مهرهداران میباشند که ویژگیهای بسیار متفاوتی دارند. عفونتبا بعضی از آنها در کسر بزرگی ازافراد آلوده درسراسر عمر بیماری آشکاری ایجاد نمیکند. مثلاً ویروسی مانند1/HTLV فقط درحدود 1تا5٪ از افراد آلوده آن هم در مدت بسیار طولانی (20تا30 سال) ممکن است بیماریهای وابسته را ایجاد نماید.
2ـ این ویروس توسط چه کسی ودرچه زمانی کشف شده است؟ این ویروس اولین بار درسال 1980 میلادی درآمریکا و آزمایشگاه دکتر گالو (Gallo) توسط برنارد پویز(Bernard Poiesz)کشف شد.
3ـ شیوع جغرافیایی این ویروس درجهان ومنطقه وکشورما چگونه است؟ ویروس1/HTLV گسترش جهانی داشته ودرحال حاضر تعداد افراد آلوده به آن در سراسر جهان بین 15تا20 میلیون نفر برآورد میشود. به رغم اینکه عفونت در برخی مناطق جهان مانند حوزهی دریای کاراییب، جنوب ژاپن، شمال شرق ایران و آفریقای مرکزی اندمیک اعلام شده است ولی میزان آن در این مناطق متفاوت میباشد. برای مثال شیوع در ژاپن10 تا30٪، منطقهی کاراییب6٪، برخی کشورهای آفریقایی 5٪ و در قارهی اقیانوسیه کمتر از 5٪ گزارش شده است. درایران براساس نتایج بررسیهای انجام شده در منطقهی اندمیک درسالهای اخیر میزان آلودگی درجمعیت عمومی 2/1٪ بوده است.
4ـ راههای عمده انتقال این ویروس کدامند؟ویروس1/HTLVدر داخل بدن موجود زنده به صورت آزاد درسرم دیده نمیشود و به صورت داخل سلولی است. لذا انتقال نیز ازطریق ویروس آزاد انجام نمیشود وانتقال فقط از طریق سلول آلوده به ویروس صورت میگیرد. راههای عمده انتقال عبارتند از:
1ـ انتقال ازمادر به فرزند که عمدتاً در دوران شیردهی و با ورود لنفوسیتهای آلوده به شیر مادر رخ میدهد. این انتقال به بار ویروسی مادر و طول مدت شیردهی وابسته است. انتقال دردوران بارداری بسیارکم اتفاق میافتد.
2ـ انتقال از طریق تماس جنسی محافظت نشده : براساس آمار احتمال این نوع انتقال 9٪ در هر100 نفر در سال و خطر انتقال از مردان آلوده به زنان بیشتر ازخطر انتقال از زنان آلوده به مردان است.
3ـ انتقال ازطریق خون و فرآوردههای خونی آلوده که با توجه به غربالگری آزمایشگاهی خون اهداکنندگان ازنظر آنتی بادیHTLV درمناطق آندمیک همراه با مستثنی کردن گروههای پرخطر از اهدای خون احتمال انتقال ازاین طریق به شدت کاهش یافته است. دریافت گلبول قرمز متراکم، خون کامل وپلاکت در مقایسه با فرآوردههای پلاسمایی خطر بیشتری برای انتقال عفونت دارد.به علاوه رابطهی معکوسی بین احتمال انتقال عفونت و مدت زمان نگهداری فرآورده در بانک خون وجود دارد که به دلیل مرگ لنفوسیتهای آلوده با گذشت زمان است.
4ـ استفادهی مشترک از سوزنآلوده درمعتادان تزریقی که احتمال انتقال از این راه نیز اندک میباشد و بیشتر در مورد ویروس 2/HTLV مطرح است.
5ـ سیربیماریزایی و پیشآگهی به این ویروس چیست؟ اغلب مبتلایان به عفونت1/HTLV درتمام عمر خود بدون علامت باقی میمانند(95تا99٪) وتنها درصد کمی از آنها دچار عوارض ناشی از این ویروس میشوند. در واقع بسیاری از افراد آلوده به این ویروس از ابتلای خود اطلاعی ندارند وآلودگی آنان ممکن است به طور اتفاقی مثلاً پس از انجام آزمایش یا اهدای خون مشخص شود. علت اینکه یک فردآلوده به ویروس چگونه یک ناقل بدون علامت باقی میماند ویا اینکه به برخی از بیماریهای وابسته و با چه شدتی مبتلا میشود مشخص نیست وبه عوامل اختصاصی میزبان و فاکتورهای اختصاصی مربوط به ویروس بستگیدارد. ارتباط آلودگی به ویروس1/HTLV با طیف وسیعی ازاختلالات کلینیکی مطرح شده است ولی بیش از همه درمورد ارتباط آن با ATL (لوکمی ـ لنــفوم ســلول T بالـغان) و HAM/TSP(میلوپاتی وابسته به1/HTLV) اتفاق نظر وجود دارد.
6ـ راههای پیشگیری از ابتلا به این ویروس کدامند؟ آیا برای پیشگیری از انتقال واکسن و یا دارویی وجود دارد؟ در پیشگیری اولیه که هدف جلوگیری از ایجاد بیماری است رعایت این موارد لازم است:
1ـ آموزش جامعهدر مورد راههای انتقال بیماری و رعایت اصول بهداشتی
2ـ آموزش پرسنل شاغل دربخشهای پزشکی
3ـ شناسایی افراد ناقل وآموزشهای لازم
4ـ بررسی خونهای اهدایی ازنظر آلودگی ومعدوم کردن موارد آلوده با وجود اینکه واکسیناسیون یکی ازمؤثرترین راههای پیشگیری از بیماریهای عفونی و به ویژه ویروسی میباشد. متأسفانه هنوز واکسن مناسبی برای1/HTLV تولید نشده است. ازروشهای درمانی مختلف به عنوان درمان علتی و از داروهای مختلف جهت درمان علامتی بیماریهای وابسته استفاده میشود.
7ـ درانتقال خون چه اقداماتی برای پیشگیری از گسترش انتقال این ویروس انجام میشود؟ سازمان انتقال خون ایران علاوه بر انجام روشهای پیشرفتهی آزمایشگاهی که برای شناسایی عوامل بیماریزای منتقله از راه خون ازجمله1/HTLV به کارمیگیرد، مقررات سختگیرانه را در پذیرش داوطلبان اهدای خون رعایت نموده و از پذیرش افراد دارای احتمال خطر آلودگی نیز خودداری میکند و با اجرای دستورالعمل خودحذفی محرمانه این مهم را تقویت مینماید. به این ترتیب احتمال انتقال آلودگی در فاز پنجره نیز کاهش مییابد. کاهش شیوع آلودگی دراهدا کنندگان خون طی سالهای اخیر نیز مؤید این مطلب میباشد.
ثبت نظر