شماره ۱۰۰۵

عفونت مزمن ویروسHSV و‌VSV

دکتر همایون مژدهی آذر - پوست

دربیمارانی‌که به هردلیل  دچار ضعف سیستم ایمنی هستند (مبتلایان به ویروس HIV، بیماران پیوندی، سوختگی وسیع، پمفیگوس وولگاریس، بیماری داریر، درماتیت آتوپیک و...) درگیری پوستی و سیستمی با ویروس تبخال و ویروس آبله مرغان به‌صورت شدیدتر و وسیعتر رخ می‌دهد. سیستم ایمنی ضعف عفونت‌های فوق را به‌طور نسبی محدود می‌کند ولی قادر به ریشه‌کنی‌ آنها نیست. دراین‌حال ضایعات پوستی شکل خاص و غیر‌معمول به‌خود می‌گیرد
که تشخیص آن برای پزشک آسان نیست. وقتی این ضایعات بیش‌از 1‌ماه طول بکشد عفونت مزمن خوانده می‌شود و شکل شایع آنها عبارتند‌از، شکل زگیلی، شکل اولسراتیو موکوکوتانه، شکل کیلنویید، گرانولوماتو و سودولنفوماتو.
بیشتر موارد دربیماران دچار HIV گزارش شده که در پی درمان دارویی مدت بیشتری عمر کرده‌اند.  عفونت ویروس تبخال(HSV) علائم بالینی عفونت HIV را تشدید می‌کند. ضایعات HSV مزمن گاهی ماهها طول می‌کشد. گاهی دوتیپ اولسراتیو و هیپرکراتوتیک وژتاتیو با‌هم ظاهر می‌شوند و گاهی یکی به دیگری تبدیل می‌شود. HSV ژنیتال مزمن بیشتر تک ضایعه و فرم دهانی ـ لبی معمولاً متعدد و کوچک هستند. شکل پری‌آنال هم معمولاً متعدد و کوچک هستند. در‌مورد‌HSV مزمن احتمال عود وجود دارد.
شکل زگیلی‌HSV عمدتاً در پوست و شکل اولسراتیو در مخاط بروز می‌کند.
ضایعات ندولار و ضایعات شبیه پایوژنیک گرانولوم به‌خصوص در درگیری ژنیتال اولسراتیو دیده‌می‌شود. آدنوپاتی شایع‌ نیست و توزیع ضایعات درشکل مزمن و حاد چندان تفاوتی ندارد.
نکته‌ی مهم آن‌که برخلافHSV و عفونت واریسلا زوستر(VSV) مخاطی که عمدتاً دردناک اشکال صرفاً پوستی دردناک نیستند.
ازنظر تشخیصی باید کلاً درهر زخم طول کشیده‌ی زگیلی به این دو عفونت فکر کرده و بررسی شود. اسمیرتزانک درمورد ضایعات زگیلی مشکل است. روش انتخابی تشخیص، بیوپسی وکشف ویروس است که گاهی نیاز است که چندین نوبت انجام شود.
در افتراق ضایعات تومورهای بدخیم، کراتواکانتوم، سیفیلیس BCC,SCC، زخم‌هایCMV، هیلی‌هیلی، بیماری کرون خارج دستگاه گوارش، بیماری بهجت، کاندیدای دهانی، پایودرما گانگرنوزوم، بوتریومیکوز، پایوژنیک گرانولوم را درنظر می‌گیریم.
داروهای آنتی‌ویروس وابسته به تیروزین کیناز شامل آسیکلوویر، والاسیکلوویر، پن‌سیکلوویر و فام‌سیکلوویر هستند که د ر VSV,HSV مزمن مقاومت به آنها شایع است. گاهی در شروع درمان پاسخ خوب است ولی تدریجاً عود دیده می‌شود(جدول۱).

  HSV  VZV
علائم بالینی    { ضایعه زگیلی
                          ضایعه اولسره
 نادر
رایج
 رایج
نادر
تعداد ضایعه  معمولاً متعدد معمولاً یک ضایعه واحد
 اندازه ضایعه  کوچک تا بزرگ  کوچک
 توزیع  بیشتر ناحیه آنوژنیتال
گاهی دهان
 همه جا
 عود  رایج  غیرمعمول
 درمان خط اول  آسیکلوویر ۲۰۰mg،
d/ا۵×۲-۱
 آسیکلوویر ۸۰۰mg،
d/ا۵×۲-۱
 مقاومت به ضدویروس‌های موثر بر تیروزین کیناز  بسیار رایج  رایج
 ریسک گسترش به سیستم‌های داخلی  ندارد  ندارد
 جدول‌۱ 

 

مقاومت احتمالاً با درمان طولانی با آسیکلوویر به‌خصوص درمان سرکوب‌کننده برای هرپس ژنیتال ارتباط دارد. لذا مقاومت به داروهای فوق دربیماران HSV رایج‌تر است تا بیماری VSV  مزمن. درضایعات گسترده که به درمان موضعی پاسخ نمی‌دهند، فوسکارنت داخل وریدی با دوز 10mg/kg، سه‌بار در روز یا 60mg/kg، دو‌بار در روز و اگر پاسخ نداد ویدارابین و یا Cidofovir به‌کار می‌رود. در ضایعات واحد کوچک مقاوم به دارو درمانی از کرایوتراپی و جراحی استفاده می‌شود(جدول۲).

 درمان  HSV  VZV
 قدم نخست آسیکلوویر خوراکی ۵ بار در روز ۲۰۰mg ،به‌مدت ۱تا۲ هفته آسیکلوویر خوراکی ۵ بار در روز ۸۰۰mg، به‌مدت ۱تا۲ هفته
قدم دوم ـ آسیکلوویر خوراکی ۵بار در روز ۸۰۰mg به‌مدت ۱تا۲ هفته
ـ آسیکلوویر داخل وریدی mg/kg‌‌ا۱۰،هر۸ساعت به‌مدت ۱تا۲ هفته
ـ آسیکلوویر داخل وریدی mg/kg‌‌ا۱۰،هر ۸ساعت به‌مدت ۱تا۲ هفته 
 قدم سوم  ـ فامسیکلوویر خوراکی  ۲۰۰mgتا۵۰۰ ،۳ بار در روز به‌مدت ۱تا۲ هفته
 ـ والاسیکلوویر خوراکی  ۵۰۰mgتا۱۰۰۰ ،۳ بار در روز به‌مدت ۱تا۲ هفته
 قدم چهارم  ـ فوسکارنت موضعی روزی۲بار  
ـ فوسکارنت وریــدی mg/kg‌‌ا۴۰ هر ۸ ساعت
ـ Cidofovir موضعی‌۳تا۴‌بار در روز
ـ Cidofovir وریدی  mg/kg‌‌ا۳ تا ۵ 
ـ ویدارابین وریدی mg/kg‌‌ا۱۰تا۲۰‌روزانه
 قدم پنجم   درمان مجموع خوراکی/وریدی/موضعی
 قدم ششم   مراحل اول را تکرار کنید
 قدم هفتم   جراحی ـ کرایوتراپی ـ تالیدوماید ـ imiquimod
 جدول۲  

 

تعداد بازدید : 2483

ثبت نظر

ارسال