نقش ژن‌ها در اثربخشی واکسن آنفلوانزا

براساس یافته‌های مراکز مدیریت و پیشگیری از بیماری‌ها، اکنون فصل آنفلوانزا است. همگام با هفته‌ی ملی واکسیناسیون آنفلوانزا از۷تا۱۳‌دسامبر، سازمان همه‌ی افراد رده‌ی سنی شش‌ماه به بالا را به تزریق واکسن سالیانه آنفلوانزا ترغیب می‌کند. اما نتایج مطالعه‌ی جدیدی نشان‌می‌دهد که احتمال دارد نوع متفاوتی از ژن IL-28B در اثربخشی واکسن تأثیر بگذارد.

بنابر یافته‌های محققان احتمال دارد نوع متفاوتی از ژن IL-28B در پاسخ ایمنی به واکسن سالیانه آنفلوانزا تأثیر بگذارد.

تیم تحقیقاتی با همکاری آدرین اگلی از دانشگاه بازل سوئیس، یافته‌هایشان را در مجله‌ی «پلوس‌پاتوژنز» چاپ کردند.  

اگرچه اکثر افراد مبتلا به آنفلوانزا دچار بیماری خفیفی می‌شوند، ویروس ممکن‌است در افراد بزرگسال، زنان باردار و افـرادی‌که سیستم ایمنی ضعیف دارند عوارضی ازجمله پنومونی، برونشیت و سینوزیت ایجاد کند. این عوارض ممکن ‌است به بسـتری ‌شدن و حتی مرگ بیانجامد.

با آن که واکسن آنفلوانزا برای همه‌ی افراد از سن شش‌ماه و سنین بالاتر تجویز می‌شود، افرادی‌که درمعرض خطر زیاد عوارض مرتبط با آنفلوانزا هستند در اولویت تزریق واکسن قرار‌می‌گیرند. اما تیم تحقیقاتی به‌‌این‌‌نکته اشاره‌کرده است که ممکن‌است واکسن آنفلوانزا در این افراد اغلب بی‌تأثیر باشد.

بررسی‌های پیشین پیشنهاد کرده‌اند احتمال دارد انواع یا اَلل‌های متفاوتی از ژن IL-28B در پاسخ ایمنی افراد به واکسن تأثیر بگذارند.

اگلی و همکاران برای آگاهی بیشتر، نمونه‌های خونی‌196‌بیمار که پیوند عضو انجام داده بودند را ارزیابی کردند. شایان ذکر است این بیماران اعضای برنامه‌ی آزمایش بالینی بودند که اثربخشی واکسن آنفلوانزا را تحقیق می‌کرد. محققان عنوان کردند احتمالاً در‌این‌گونه بیماران واکسن بی‌تأثیر خواهد بود زیرا سیستم ایمنی آنها با داروهای سرکوب‌کننده‌‌ی ایمنی ضعیف شده‌است تا از پس‌زدن عضو پیوندی جلوگیری کند.

آلل مغــلوبG از بیــان ژن IL-28B جلوگیری می‌کند و پاسخ ایمنی را تقویت می‌کند.

محققان از روی نمونه‌های خونی، آلل‌های موجــود در ژن IL-28B هریک از بیماران را شناسایی نمودند. هر فرد دونسخه ژن IL-28B داشت.

دو نسخه آلل غالبT در 135بیمار شناسایی شدند، 54بیمار یک نسخه آلل غالبT و یک نسخه آلل مغلوب G داشتند، از‌سوی‌دیگر 7 بیمار دو‌نسخه آلل مغلوبG داشتند.

گروه تحقیقاتی مذکور دریافتند بیمارانی که دست‌کم دو نسخه آلل مغلوب G داشتند نسبت به بیمارانی که آلل‌های دیگری داشتند، پس‌از تزریق واکسن آنفلوانزا احتمالاً تغییرات سرمی (پادتن‌های آشکار در خون بیماران که در‌مقابل ویروس آنفلوانزا ایجادشده‌اند) بیشتری داشتند.

سپس محققان تصمیم گرفتند تا تعیین‌کنند ‌آلل‌های خاص چگونه پاسخ ایمنی بیمار به واکسن آنفلوانزا را تحت‌تأثیر قرار‌‌می‌دهند؟ جهت انجام این بررسی، محققان سلول‌های دفاعی‌47‌بیماری که دونسخه آلل غالب T داشتند و 13بیماری که دست‌کم یک نسخه آلل مغلوب G داشتند را بررسی کردند.

نتایج بررسی آشکار‌کرد که بیمارانی که دست‌کم یک آلل مغلوب‌G داشتند پاسخ ایمنی شدیدتری نسبت به واکسیناسیون آنفلوانزا نشان‌دادند. محققان به‌تفصیل دریافتند که آلل مغلوب G احتمالاً بیان ژن‌IL-28B را کاهش می‌دهد و تولید پروتئین IL-4 در لنـفوسیـت‌هایTوB را افزایـش ‌می‌دهد. افزودنIL-28B بیـشتـر به افراد حامل آلل مغـلوبG، ظاهراً سبب می‌شود این ‌آلل‌هـا شبیـه ‌‌آلل‌های غـالب‌T عمل‌کنند که این امر پاسخ ایمنی به واکسن آنفلوانزا را کاهش می‌دهد.

بازدارندگی گیرنده IL-28B ممکن‌است پاسخ ایمنی به واکسن آنفلوانزا را تقویت کند.

آنگاه گروه محققان تصمیم گرفتند تا مشخص‌کنند آیا این یافته‌ها در‌میان بیماران سالمی که واکسن آنفلوانزا را تزریق کرده‌اند نیز دیده می‌شود؟ محققان با تحلیل نمونه‌های خونی 28 فرد سالم که دو نسخه ‌‌آلل غالب‌T داشتند و 21فردی که دست‌کم یک نسخه ‌‌آلل مغلوب‌G داشتند این بررسی را انجام دادند.

محققان دریافتند افراد سالمی که دست‌کم یک نسخه ‌‌آلل مغلوب G داشتند نسبت به افرادی که دونسخه ‌‌آلل غالب T داشتند، کاهش بیان ژن IL-28B و پاسخ ایمنی شدیدتری به واکسن آنفلوانزا نشان‌دادند.

با عرضه‌ی مولکولی که گیرنده‌ی IL-28B  سلول‌های دفاعی افراد حامل دو نسخه ‌‌آلل بارز ‌T را مسدود می‌کند، گروه محققان دریافتند که این مولکول پاسخ ایمنی را تقویت می‌کند.

محققان در تفسیر این یافته اظهارکردند: «پپتیدهایی که برای جلوگیری از پیام‌رسانی (گیرنده IL-28B) به‌کار‌می‌رود، ممکن‌است در تقویت‌پاسخ‌‌ایمنی‌ به واکسن نقش داشته باشد و به مفهوم دقیق، مسیر نوینی برای ابداع یاورهای واکسن جدید ارائه می‌کند.

بررسی‌های بیشتر درباره‌ی جمعیت‌های دیگر همچون جمعیت‌هایی که سیستم ایمنی‌شان سرکوب‌شده، اشخاص سالخورده و افراد سالم به تدبیرهای پیشرفته در زمینه‌ی واکسن منجر می‌شود.

«مدیکال نیوز تودی» از ‌سـوی مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC) هشـدار داده است که فصل آنفلوانزای امسال ممکن‌است سـویه‌های جدیدی از ویروس آنفلوانزا داشته باشد که واکـسن سـالیانه آنفـلوانزا از ابتلا به  این سویه‌ها جلـوگیری نمی‌کند.

بااین‌حال، مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC) اعلام کرد که این مسئله نباید افراد به‌ویژه کسانی‌که در‌معرض خطر بالای عوارضِ مرتبط با آنفلوانزا هستند را نسبت به تزریق واکسن آنفلوانزا دلسرد کند.