شماره ۱۰۷۶

توانایی شیوع مجدد ویروس انفلوآنزا

دکتر بهمن خالقیان - عفونی

ویروس‌های انفلوآنزا، سویه‌های زیادی دارند و برخی از آنها درمقایسه با سایر ویروس‌ها جهت گسترش از فردی به‌ فرد دیگر تقویت شده‌اند(better equipped). امروز مشخص شده است که کام نرم (بافت نرم قسمت خلفی سقف دهان) نقش مهمی در توانایی ویروس‌ها برای انتقال از راه هوا از فردی به فرد دیگر را ایفا می‌کند. محققان‌(NIAID) هنگام بررسی سویه H1N1 انفلوآنزا، که عامل پاندمی ۲۰۰۹ بود و باعث مرگ بیش‌از ۲۵۰/۰۰۰ انسان گردید، به یافته‌های جالبی رسیدند. انتقال‌پذیری از راه هوا به توانایی اتصال پروتئین هماگلوتینین (HA) ویروس، به نوع خاصی‌از گیرنده روی سطح سلول‌های دستگاه ‌تنفسی انسان بستگی دارد.

برخی‌از ویروس‌های انفلوآنزا به گیرنده‌های آلفا 2ـ6 گلیکان بهتر متصل می‌شوند که به‌طور‌عمده در انسان و سایر پستانداران یافت‌می‌شود، در‌حالی‌که سایر ویروس‌ها به گیرنده‌های آلفا2ـ3 ‌گلیکان بهتر متصل می‌گردند، که اغلب در پرندگان یافت می‌شود.

سویه2009 در اتصال به گیرنده‌های آلفا ۲-۶ انسان، عملکرد بسیار خوبی نشان‌می‌داد. محققان ۴‌جهش در مولکول ‌HA این ویروس ایجاد‌کردند که باعث توانایی بهتر ویروس برای اتصال به رسپتورهای آلفا ۲-۳ به‌جای آلفا۲-۶ شد. ازاین‌رو، از آنها برای آلوده‌کردن موش خرماها استفاده‌شد که اغلب برای مدل‌سازی عفونت انفلوآنزای انسانی استفاده می‌شود.

محققان بر‌این باور بودند که ویروس جهش‌‌یافته گسترش نمی‌یابد، اما در کمال تعجب مشاهده‌شد که این ویروس همانند نوع اصلی ویروس از راه هوا انتقال می‌یابد. آنها پس‌از تعیین توالی مواد‌ژنتیکی ویروس (Sequencing the Virus’ Genetic Material)، دریافتند که ویروس دستخوش بازگشت ژنتیکی(Genetic Reversion) شده‌است که امکان اتصال پروتئین HA آن به رسپتورهای آلفا 2ـ6 گلیکان همانند رسپتورهای آلفا ۲-۳ گلیکان را فراهم می‌سازد.

انتقال از راه هوا‌:

محققان بافت نقاط مختلف دستگاه‌تنفسی را بررسی‌کردند و دریافتند که ویروس‌های با بازگشت ژنتیکی، در کام نرم‌ (Soft Palate)بسیار فراوان هستند. سه روز پس‌از عفونت اولیه، ۹۰‌درصد از ویروس‌های این منطقه، فرم بازگشتی (Reverted Form) داشتند. مکان‌های دیگر در دستگاه‌تنفسی، ترکیبی از این دونوع ویروس را دارا بودند.

محققان در‌حال تلاش برای یافتن چگونگی رخ‌دادن این بازگشت و علت وجود آنها در کام نرم هستند. آنها تصور‌می‌کنند که ویروس انفلوآنزایی که توانایی بهتری برای انتقال از راه هوا دارد، می‌تواند در رقابت با سایر ویروس‌های کام نرم موفق‌شود و می‌تواند با جمع‌کردن خود به‌صورت قطره‌های مخاطی (Mucus Droplets) تولید‌شده توسط سلول‌ها در کام نرم (که به‌نام سلول‌های گابلت شناخته شده‌اند)، گسترش یابند.

اکنون که محققان تأیید‌کرده‌اند که ویروس‌های با  قابلیت اتصال به هر‌دو گیرنده‌ی آلفا ۲-۶ و آلفا ۲-۳ گلیکان می‌توانند به‌طور مؤثر در بین پستانداران گسترش یابند، می‌توان از این داده‌ها برای کمک به شناسایی ویروس‌هایی که ممکن‌است باعث پاندمی‌های بعدی شوند، استفاده‌کرد. در‌واقع با این روش می‌توان با یک دید خیلی سیستماتیک به هر‌نوع پاندمی، ویروس را از‌ نقطه‌نظر توانایی آن در کسب انتقال‌پذیری از راه هوا (Airborn Transmissibility) با اتصال به این گیرنده‌های آلفا ۲-۶ گلیکان به‌طور دقیق کنترل‌کرد.

*NIAID: National Institute of Allergy & Infectious Diseases

 

تعداد بازدید : 1274

ثبت نظر

ارسال