اولسر بورولی (BU:Buruli Ulcer) ناشی‌از مایکوباکتریوم اولسرانس، سومین عفونت مایکوباکتریایی شایع پس‌از سل و جذام است و درصورت عدم اقدام مناسب جهت درمان، موجب ایجاد زخم‌های نکروزدهنده‌ی مزمن می‌گردد که درصورت عدم‌درمان به‌موقع، موجب بدشکلی، محدودیت عملکرد و حضور کمرنگ‌تر در اجتماع می‌شود. BU در مناطق گرمسیری و نیمه‌گرمسیری و نزدیک به آب‌های راکد یا با جریان آهسته و باتلاق‌ها رخ‌می‌دهد.
این ارتباط یک عامل خطرزا برای ابتلا به این عفونت است. اگرچه برخی بررسی‌ها نشان‌داده‌اند که منابع حیوانی یا حشرات ناقل دخیل هستند، با این حال شیوه‌ی انتقال عفونت همچنان مشخص نیست.
BU تمام سنین زنان و مردان را تحت‌تأثیر قرار‌می‌دهد و بیشتر کودکان زیر ۱۵سال را دچار می‌کند. (البته کودکان زیر ۵ سال کمتر در‌میان این بیماران دیده‌شده‌اند). دراین عفونت کلیه‌ی اجزای بدن ممکن‌است دچار این زخم شوند ولی حدود ۹۰درصد از این ضایعات روی دست و پا ایجاد می‌شوند که نشانگر شیوه‌ی انتقال عفونت می‌باشد. از‌آنجایی‌که مایکوباکتریوم اولسرانس به حرارت حساس است، در درجه‌ی اول ضایعات پوستی را ایجاد می‌کند.
۲BU شکل عمده‌ی بالینی دارد:
۱ـ ضایعات بدون زخم (Non-Ulcerative Lesions) (پاپول، ندول، پلاک و تورم)
۲ـ ضایعات زخم‌دار (Ulcerated Lesions) (شکل۱)
سازمان بهداشت جهانی ۳طبقه‌بندی از ضایعات را براساس اندازه و محل آنها روی بدن تعریف کرده است و متخصصان پزشکی در مناطق بومی این بیماری می‌توانند آن را به‌صورت بالینی تشخیص‌دهند. ۴روش آزمایشگاهی استاندارد می‌تواند برای تأییدBU استفاده‌شود. به‌هرحال، واکنش زنجیره‌ی پلیمراز (PCR) که قطعه‌ی چند‌کپی الحاقی 2404 (Multi-copy Insertion Sgment:IS) مایکوباکتریوم اولسرانس را هدف قرار‌می‌دهد، باتوجه به حساسیت بالا و صرفه‌جویی زمانی در رسیدن به پاسخ (48ساعت)، رایج‌ترین روش مورد استفاده است. روش‌های درمانBU شامل جراحی تا استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها یا جراحی ساده برای ترمیم زخم، فیزیوتراپی و درصورت‌نیاز درمان تغذیه‌ای و روانی ـ اجتماعی می‌باشد و امروزه جراحی وسیع، تنها برای درمان عوارضBU در‌نظر‌گرفته می‌شود.
شکل۱؛ تظاهرات بالینی موارد BU دیده‌شده در کامرون.
۱ـ پاپول(Papule): ضایعهی پوستی متورم غیردردناک با قطر 1C003 سانتی متر(تصویرA)
۲ـ ندول(Nodule): ضایعهی متورم غیردردناک که از پوست تا بافت زیر‌جلدی گسترش‌می‌یابد با قطر۱تا۲سانتی‌متر(تصویرB).
۳ـ پلاک(Plaque): ناحیه‌ی سفت غیردردناک و سخت روی پوست با حدود مشخص‌بوده و به‌طور معمول با پوست انداختن سطح پوست آسیب دیده همراه است (تصویرC).
۴ـ تورم(Edema): تورم پراکنده و با سطح صاف و بدون فرورفتگی و برآمدگی که سخت و غیردردناک بوده و حدود مشخصی ندارد(تصویرD).
۵ـ دستهI اولسر: یک ضایعهی زخمی کوچک با درد ملایم و به قطر کمتر‌از ۵سانتی‌متر که حدود مشخصی نیز دارد(تصویرE).
۶ـ دستهII اولسر: یک ضایعهی زخمی با حاشیه‌ی صدمه دیده و قطر ۵تا۱۵سانتی‌متر(تصویرF)
۷ـ دسته III اولسر: یک ضایعهی زخمی بزرگ با قطر بیش‌از ۱۵سانتی‌متر، با حاشیه‌ی صدمه‌دیده و سفت که معمولاً در بستر زخم، بافت نکروتیک وجوددارد (تصویرG).
۸ـ ضایعاتBU پراکنده‌شده (تصویرH).
۹ـ عوارض (Sequelae of BU): ترمیم ناقص ضایعهیBU با درمان ضعیف و جمع‌شدگی کامل دست در موقعیت‌کشیده‌‌شده (Extension)(تصویرI).
کنترلBU در کامرون: (پیدایش حداکثریBU در جهان):
اگرچهBU نخستین‌بار در کامرون و سال1969گزارش‌شد، اما اقدامات لازم جهت کنترل و درمان به‌شکل مؤثر، در ۳۳سال پس‌از آن و درسال2002 آغاز‌گردید. جنبش‌های جدید برای کنترلBU درسال۱۹۹۸ در کامرون آغاز‌شد که منجر به تأیید مجدد حوزه‌ی رودخانه‌ی نیونگ در کامرون مرکزی به‌عنوان منطقه‌ی بومیBU توسط محققان درسال2001 بود. محققان ۴۳۶مورد بالینی BU را تشخیص دادند که از ۱۶۲بیمار نمونه‌گیری شد و ابتلای ۱۳۵مورد با PCR تأیید گردید.
هدف فعلی، کاهش‌درد و رنج افراد مبتلا بهBU است. هدف جهانی، اطمینان یافتن از قابل دسترس‌بودن خدمات بهداشتی با کیفیت در مناطق بیماری‌خیز و بومی بیماری، به‌منظور کاهش عوارض و مرگ‌و‌میر مرتبط با BU در کامرون است.
محققان به‌طور‌خاص قصد دارند تا مواردBU را سریع و در حالتی که زخم ظاهر‌نشده و در مرحله‌ی۱ (A) می‌باشد شناسایی کرده و ۷۰درصد از موارد بالینیBU را باPCR تأییدشونده و تمام موارد فعالBU را باتوجه به دستورالعمل‌های استاندارد درمان نمایند و حداقل ۹۵درصد از بیماران مبتلا به BU را بتوانند بدون ایجاد محدودیت در حرکت مفاصل آنان بهبود بخشند.تشخیص سالانه‌ی BU از ۰/۹۹درسال2001 به ۳/۸۹ در ۱۰۰۰۰۰ تَن درسال 2005 افزایش یافت و سپس بتدریج تا ۱/۴۵ در ۱۰۰۰۰۰ مورد درسال ۲۰۱۴ کاهش پیداکرد. این کاهش چشمگیر با روند جهانی ۵۲/۶ درصد کاهش در موارد BU بین سال‌های 2005 تا 2014 قابل تطبیق است.
کنترل سازمان یافته‌ی اولسر بورولی(BU) که سومین بیماری شایع مایکوباکتریایی در جهان است، درسال 2002 در کامرون آغاز شد. محققان از داده‌ها و گزارش‌های فعالیت‌های برنامه‌ی کنترل‌ملیBU ازسال ۲۰۰۱ تا ۲۰۱۴ استفاده‌کرده و پیشنهادهایی برای پیشرفت و توسعه‌ی فعالیت‌های برنامه ارائه‌دادند. تعداد ۳۷۰۰ موردBU به‌صورت رایگان در ۵ مرکز فعال تشخیصی و درمانیBU شناسایی گردیده و درمان شدند. ۶۴ ناحیه‌ی اندمیکBU درحال‌حاضر در کامرون ثبت شده‌است. علاوه براین، کامرون در چندین فعالیت پژوهشی درموردBU مشارکت داشته‌است. بااین‌وجود، باید به چالش‌های عمده در زمینه‌ی نظارت، آموزش، فعالیت‌های تشخیصی و درمانی دشوار و پر‌هزینه‌ی این بیماری رسیدگی شود. برنامه‌های ملی کنترلBU در هرکشور گرفتار شده به این بیماری، علاوه‌بر سرمایه‌گذاری روی تجارب و درس‌های آموخته‌‌شده از فعالیت‌های انجام‌شده در ۱۴سال گذشته درکامرون، باید برای حرکت رو به جلو نیز مهیا شود.
ثبت نظر