موضوع انجام تاتو در جامعه ما، مدت‌هاست که مورد اقبال واقع‌گشته و روزبه‌روز گرایش به این مد و تاتوکردن صورت و اندام، به‌ویژه در میان جوانان (اعم‌از دختر و یا پسر) روبه‌گسترش و شتاب گذارده‌است.
این شوق روزافزون در‌میان جوانان در تاتوکردن پوست خود، پس‌از مدتی در اغلب موارد، به‌علت بروز عوارض ایجادشده درپی انجام لیزر (همچون: عفونت، آلرژی، زخم، کلوئید و...) و یا پشیمانی از انجام تاتو رو به کاهش گذاشته و برای پاک‌کردن آن، به مطب پزشکان پوست مراجعه می‌کنند.
بنابراین، باتوجه به این اقبال روزافزون نسل جوان به امر تاتو و پدیدارشدن عوارض مخاطره‌آمیز و آسیب‌رسان به جسم، زیبایی و روان فرد، پرداختن به مقوله «تاتو» را از ضرورت بالایی برخوردار می‌سازد.
ممکن‌است شخصی که ظرف چند ساعت خالکوبی شده است احساس غرور کند اما هرگز نباید اجازه دهد که این عمل از اخذ تصمیم متفکرانه درمورد هنر دائمی تن جلوگیری کند. پیش از آنکه خالکوبی یا تاتو انجام شود، شخص باید بداند با چه چیزی درگیر می‌شود همچنین، باید مطمئن شد که آیا انجام خالکوبی، برای شخص تصمیم درستی است.
▪ تاتو یا خالکوبی چگـونه انجـام می‌شـود؟
خالکوبی یا تاتو یک علامت یا طرح دائمی است و با رنگیزه‌هایی که ازطریق خراش وارد لایه‌ی بالایی پوست می‌کنند ، انجام می‌شود. گاهی هنرمند خالکوب از یک ماشین دستی استفاده می‌کند که شبیه چرخ خیاطی است و دارای یک یا چند سوزن است که پوست را مکررسوراخ می‌کند. با هرنیش سوزن، قطره های ریز رنگ وارد پوست می‌شود. این عمل،که بدون بی‌حسی هم انجام می‌گیرد سبب بروز مقدار اندکی خونروی و بالقوه درد قابل توجه می‌گردد.
▪ تاتو یا خالکوبی به چه هدفی انجام می‌گیرد؟
تاتو، به‌واردکردن آگاهانه موادرنگی و رنگدانه‌ها به‌داخل پوست اطلاق می‌گردد که می‌تواند به دومنظور زیر به‌انجام آن اقدام شود:
الف: خالکوبی یا تاتوی طبی(Medical):
درمواردی که فرد بیمار، نیاز درمانی به تابش اشعه به نقطه خاصی از بدن درطی جلسات متعدد دارد، برای هدف قراردادن دقیق بافت موردنظر(Cible) و جلوگیری از بروز اشتباه قرارگرفتن هدف، درطی جلسات متمادی و توسط تکنیسین‌های متفاوت، اقدام به مشخص‌کردن و مارکه نمودن آن محل، توسط تاتوکردن پوست می‌کنند.
ب: خالکوبی یا تاتوی تزئینی(Decorative):
این حوزه قلمرو اصلی انجام تاتو بوده و طرفداران انبوه و به‌طورعمده جوانان که کاندید طراحی و ترسیم نقاشی، طرح و یا نوشته‌ای روی پوست بدن خود هستند، در‌این‌گروه قرارمیگیرند.
عمده عوارض و مخاطرات ناشی از انجام تاتو، در میان طرفداران این گروه دارد و ضروری‌است که قبلاز پرداختن به‌آن، به منشأ رنگ‌هایی که در انجام تاتو به‌کارگرفته می‌شود، نگاهی خواهیم انداخت:
▪ چه رنگ‌هایی در خالکوبی یا تاتو به کار می‌رود ؟
اغلب رنگ‌هایی که برای انجام تاتو درحال‌حاضر استفاده می‌شود، منشا صنعتی و شیمیایی داشته و استفاده از رنگ‌های گیاهی، فقط در دوران‌کهن و در قبایل بدوی توسط جادوگران تهیه و مصرف می‌گردید. به‌لحاظ دشواری در ساخت، شاید بتوان گفت که دیگر این‌گونه رنگ‌های طبیعی به‌کار گرفته‌نمی‌شوند.
رنگ‌های اصلی که در انجام تاتو مورد استفاده قرارمیگیرند، عبارتنداز:
ـ رنگ یا جوهرسیاه
ـ رنگ یا جوهر سبز
ـ رنگ یا جوهرزرد
ـ رنگ یا جوهر نقره‌ای
ـ و رنگ‌های ترکیبی، همچون بژ، متالیک و....
طیف‌های‌متنوع و فراوان دیگر رنگ‌هایی که در انجام تاتو استفاده می‌شوند، اغلب از امتزاج یک یا چندین رنگ اصلی یادشده در فوق می‌باشند.
رنگ‌هایی مانند متالیک، بژ، نوک مدادی و... از امتزاج رنگ‌های فوق و اضافه‌نمودن موادشیمیایی که بتواند به طرح تاتو جلوه و شفافیت بیشتری بدهند، به‌وجود‌می‌آید.
▪ عوارض و خطرات ناشی از انجام تاتو یا خالکوبی :
تاتو در پوست رخنه می‌کند، یعنی که احتمال عفونت پوست و بروز سایر عوارض وجود دارد. عـوارض اختـصاصی ایـن کار عبـارت است از:
1. عفونت‌های ناشی از انجام تاتو یا خالکوبی
الف ـ عفونت‌های میکروبی :
احتمال ایجاد عفونت‌های پوستی به‌دنبال انجام تاتو بالا می‌باشد.
• دلایل بروز عفونت میکروبی :
ـ در درجه نخست، استریل‌نبودن کافی و علمیِ وسایل و ابزاری که تاتو با آنها انجام می‌گیرد.
ـ محیط‌های ناسالم و آلوده به میکروب نیز می‌تواند سبب ابتلای فرد به‌عفونت میکروبی گردد.
ـ کاهش قوای بدنی فرد کاندید انجام تاتو و ابتلای فرد به‌بیماری زمینه‌ای نیز می‌تواند زمینه‌ساز ابتلا به عفونت پس‌از انجام تاتو باشد.
ب ـ عفونت‌های باکتریال:
عفونت‌هایی همچون: سلولیت، آبسه چرکی، اکتیما، گانگرن و... در زمره عفونت‌های میکروبی هستند که فرد را می‌توانند مبتلا سازند.
ج ـ عفونت‌های ویروسی:
ابتلا به هپاتیت B و همچنین ایدز در زمره مخاطرات جدی هستند که فرد کاندید تاتو را تهدید می‌کند.
نداشتن آموزش علمی درمورد چگونگی انجام استریل‌کردن وسایل و لوازمی که مورد استفاده قرارمیگیرند، همچنین دراختیار نداشتن دستگاه اتوکلاو که وسایل و لوازم تاتو را برای نابودکردن ویروس، به‌مدت دوساعت در درجه حرارت ۱۷۰درجه سانتی‌گراد قرارمی‌دهد، در زمره مهمترین عوامل ابتلای فرد به بیماری‌های ویروسی می‌باشد.
2. بروز آلرژی های ناشی از انجام تاتو یا خالکوبی
افرادی که زمینه آتوپیک (آلرژی فامیلی) داشته و به اگزما، درماتیت و حتی به آسم آلرژیک مبتلا هستند، تحقیقات نشان‌می‌دهد که انجام تاتو دراین‌گونه افراد، آلرژی آنان را تشدید‌می‌نماید.
طیف رنگ‌های به‌کارگرفته شده نیز در بروز شدت و ضعف آلرژی متفاوت عمل‌می‌نماید، برای مثال؛ رنگ قرمز، بیشترین حساسیت را در بدن به‌وجود‌آورده و کمترین میزان ایجاد حساسیت و آلرژی، متعلق به رنگ سبز می‌باشد.
4ـ سرطان‌پوست:
بیدارشدن سلول سرطانی که در مرحله خاموشی (Remission) قرارداشته و در‌اثر انجام تاتو، تحریک و سرطانی گشته، به کرات گزارش شده‌است.
خال‌هایی که در‌معرض عملیات تاتو (ورود مکرر سوزن و ورود رنگدانه به درون خال) قرار‌گرفته‌اند، گزارش‌شده که پس‌از گذشت مدت زمانی چند، تعدادی از‌این‌ها به ملانوما یا خال سرطانی بدخیم، تبدیل شده‌اند.
همچنین گزارشات متعددی از ابتلای پوست تاتوشده به سرطان پوستی اسکوآموس‌سل کارسینوما (SCC)، بیانگر این واقعیت تلخ است که ورود رنگدانه‌های تاتو به بدن، موجب تشدید یا ایجاد سرطان‌های پوستی می‌گردد.
5ـ ایجاد اسکاروکِلوئید:
یکی‌از شایع‌ترین عوارض انجام تاتو، ایجاد زخم و اسکار و باگذشت زمان، پیدایش کلوئید می‌باشد.
این توده بی‌شکل و نازیبا که در محل تاتو، به‌علت تحریک ورود مکرر سوزن به درون پوست و نیز توسط رنگدانه تاتو ایجاد می‌گردد، تبدیل به یکی‌از معضلات روحی این افراد گشته و بیشترین مراجعه به مطب پزشکان جراح و زیبایی را تشکیل‌می‌دهد.
ایجاد کلوئید در پوست و شدت و ضعف آن، ارتباط نزدیکی با فوتوتیپ پوست دارد.
نزد افراد دارای فوتوتیپ پوست یک و دو (پوست‌های سفید و روشن، موهای خرمایی و روشن) بروز اسکار و کلوئید، کمتر از دیگر فوتوتیپ‌ها می‌باشد.
پوست افراد دارای فوتوتیپ سه (پوست سبزه و گندمگون، موها و چشمان قهوه‌ای تیره و مشکی)، به دلایلی که بارها در نوشته‌های قبلی به آن اشاره‌شده، به اصطلاح بدزخم (Keloid former) می‌باشند و به‌دلیل خطر بالای اسکار و کلوئید باید از انجام تاتو، اجتناب نموده یا ریسک این عارضه را پذیرا باشند.
افراد فوتوتیپ‌های چهار (هندی‌ها) و پنج (سیاه‌پوست‌ها) به‌لحاظ ایجاد حتی کلوئید و اسکار، باید از انجام تاتو، کاملاً منصرف گردند.
▪ چه افرادی نباید تاتو انجام دهند ؟
۱ـ افراد دارای زمینه سابقه ابتلا به آلرژی
۲ـ افراد بدزخم ( Keloid former)
۳ـ فوتوتیپ‌های پوستی۳و۴ (هندی‌ها و سیاه‌پوستان)
۴ـ افراد HIV مثبت
۵ـ افراد تحت‌درمان راکوتان و داروهای تضعیف‌کننده سیستم ایمنی بدن
۶ـ افراد دارای رنگدانه‌ها وخال‌های مشکوک روی پوست.
۷ـ افراد مبتلا به اختلالات روانی به‌ویژه سایکوزها.
▪ درمان و پاک کردن تاتو :
دلایل اشخاصی که اقدام به درمان به‌منظور محو تاتوی خود می‌کنند، متنوع می‌باشد:
ـ از مد افتادن طرح تاتو.
ـ دلایل اجتماعی، همچون کاندید استخدام‌شدن در ادارات دولتی و قبح تصویر تاتوشده در یک جامعه.
ـ اصرار بر فراموش‌کردن خاطرات گذشته خود و محو تمامی نشانه‌ها و آثار آن.
انواع روش‌های درمان و محو و پاک کردن تاتو :
الف: درمان‌های سنتی و قبلاز لیزر:
ـ سوزاندن تاتو توسط اسیدهای سوزاننده.
ـ بی‌رنگ‌کردن رنگ‌های خالکوبی توسط محلول‌های شیمیایی.
ـ جراحی‌کردن: که شامل برداشتن پوست تاتوشده و بخیه زدن پوست سالم است.
در هریک از سه گزینه فوق، عوارض و مخاطراتی جدی، برای سلامتی فرد (همچون: ایجاد لک، تیرگی، بدرنگی، ناهمواری، سرطان‌پوست، نمایان‌شدن خط بخیه و...) ممکن‌است ایجاد شود که به‌لحاظ عیان‌بودن آن، از پرداختن به‌مخاطرات آن صرف‌نظر می‌کنیم.
ب: درمان تاتو توسط لیزر:
درحال‌حاضر علمی‌ترین و کم‌مخاطره‌ترین وسیله برای درمان و محو تاتو، لیزر می‌باشد که برای تحقق آن، فقط و فقط یک شرط نیاز است و آن شرط: شناخت علمی و جامع پزشک معالج از لیزر می‌باشد.
تمامی مخاطرات و عوارض ناشی از درمان با لیزر در حوزه‌های متنوع و گوناگون، همچون بروز سوختگی، تاول، اسکار، کلوئید، پررنگی، کم‌رنگی، بدرنگی و... برای بیمار به‌وجود می‌آید که نخستین و اصلی‌ترین عامل آن، نبود آگاهی علمی و جامع پزشک معالج به ویژگی‌های دستگاه لیزری می‌باشد که با آن، اقدام به لیزر کرده است.
همان‌گونه که‌بارها تأکید گشته‌است، هررنگ به لحاظ طیف رنگ خود، فقط در محدوده طول‌موج معینی قادر به‌جذب تشعشعات لیزر می‌باشد.
براساس این اصل، برای محو هر تاتو، قبلاز اقدام به درمان توسط لیزر، باید ابتدا نوع رنگ به‌کارگرفته‌شده در تاتوی موردنظر را مشخص نمود و سپس باید لیزری را انتخاب کرد که تشعشعات ساطع‌شده از آن توسط رنگدانه‌های تاتو جذب گردد.
در همین ارتباط، لیزرهایی که دارای طول موج بالای ۵۰۰ نانومتر می‌باشند، می‌توانند توسط ملانین‌ها و یا رنگدانه‌های تیره تاتو، جذب گردند.
۱ـ تاتوهای به رنگ سیاه:
رنگ‌های تیره و سیاه که برای تاتو به‌کارگرفته می‌شود، کربن و جوهرسیاه است که در زمره تاتوهایی هستند که به‌خوبی به لیزرهای ذیل، جواب داده و ابتدا کم‌رنگ و درطی چند جلسه محو می‌گردند.
لیزر Q-Switched، بیش‌از ۲دهه است که برای محو تاتوهایی بارنگ تیره و سیاه به‌کارگرفته می‌شود.
این لیزر در دو طول موج 532 و ۱۰۶۴ نانومتر است که بنا‌به شدت تراکم رنگدانه‌ها و نیز ضخامت رنگدانه، یکی از دوطول موج به‌کارگرفته می‌شود.
اخیراً جدیدترین نوع این لیزر به‌نام Picosecond که دارای قابلیت‌های بالاتر می‌باشد، به بازار عرضه‌شده که درمان تاتو در رنگ‌های مختلف با کمترین درد و محدودیت اجتماعی پس‌از انجام آن را به‌نحو مطلوبی انجام‌می‌دهد.
لیزرهایAblative، یا تهاجمی درحال‌حاضر، باتوجه به نوآوری‌های پی‌‌درپی در زمینه ساخت لیزر و کاهش‌عوارض و محدودیت‌های بعد‌از لیزر، دیگر از‌این نوع لیزرهای تهاجمی (به‌عنوان‌مثال؛ لیزر Co2)استفاده‌نمی‌شود و لذا نیازی به تشریح عملکرد آن نمی‌باشد.
لیزرNd:YAG، در طول‌موج ۵۳۲ نانومتر، در فوتوتیپ‌های پوستی بالاتر نیز بدون ایجاد پررنگی و بدرنگی، نتایج خوبی برای محو تاتوها ارائه نموده است.
لیزر Ruby نیز برای ضایعات رنگدانه‌ای در ناحیه اپیدرم که در‌اثر تاتو ایجاد گردیده، در طول‌موج‌های ۵۳۲ و۶۹۴ نانومتر، عمل‌می‌نماید و گزینه مناسبی می‌باشد.
برای درمان ضایعات رنگی در لایه درم، از طول‌موج ۵۳۲ نانومتر این لیزر، می‌توان استفاده نمود.
۲ـ تاتوهای به‌رنگ سبز و آبی:
در تاتوهایی که به رنگ سبز هستند، لیزرهایی که از خود، طول‌موج ۶۰۰ نانومتر ساطع‌می‌کنند (همچون لیزر Q-Switched و Ruby) برای محو این رنگدانه، مناسب می‌باشند.
رنگ آبی، طول‌موج بیش‌از ۶۰۰نانومتر تا ۸۰۰نانو را به‌خود جذب‌می‌کند، بنابراین برای درمان مؤثر با لیزر، پیشنهاد‌می‌شود از لیزر Q-Switched، با طول‌موج ۱۰۶۴ استفاده‌شود.
۴ـ تاتوهای به‌رنگ قرمز:
رنگ قرمز، طول موج ۵۵۰ تا ۶۰۰نانومتر را در خود جذب می‌کند، بنابراین برای درمان تاتوهایی به رنگ قرمز، باید لیزرهای Q-switched و همچنین لیزرCO2 در رده انتخاب‌های نخست قرارگیرند.
۵ـ تاتوهای به‌رنگ زرد:
هرچه به‌طیف رنگ‌های روشن‌تر در تاتو نزدیک می‌شویم، درمان آنها دشوارتر می‌گردد. چون جذب طیف نوری آنان کاهش‌یافته و عموماً تاتوها هرچه رنگ آنها تیره‌تر باشد، نور لیزر را بیشتر جذب می‌کنند.
برای درمان تاتوهای به‌رنگ قرمز نیز چون بیشترین جذب نور را درطول موج ۵۲۰ نانومتر دارند، معمولاً از لیزر Q-switched استفاده می‌گردد.
۶ـ تاتوهای به‌رنگ آهن (نوک‌مدادی):
این رنگ تاتو، از ترکیب رنگدانه‌های حاوی اکسیدآهن و دی‌اکسید‌تیتانیوم به‌دست‌می‌آید و بیشترین جذب نور توسط تاتوهایی به این رنگ، در طول‌موج ۵۳۵ نانومتر بوده و انتخاب اصلح، با لیزر Q-switched می‌باشد.
همچنین می‌توان از لیزرهای Ruby و Alexendrite نیز برای کمرنگ‌کردن این رنگ نوک مدادی تاتو استفاده نمود.
مکانیسم اثر دو لیزر فوق، در تبدیل اکسیدآهن فریک به فرو در‌این رنگ از تاتومی باشد.
۷ـ تاتوهای به‌رنگ Tan:
این رنگ تاتو که طرفداران زیادی نیز دارد، طیف رنگ‌های متنوعی داشته و برای محوکردن تدریجی رنگ آن، می‌توان از لیزرهایی استفاده نمود که بیشترین جذب آن در طول‌موج۵۹۰ نانومتر باشد.
ثبت نظر