تفسیر آزمایش عملکرد کبد

تست های عملکرد کبد آزمایش های خونی هستند که برای کمک به تشخیص و پایش بیماری ها یا آسیب های کبدی استفاده می شوند. این آزمایشات سطوح آنزیم ها و پروتئین های خاصی را در بدن شما اندازه گیری می کنند.

برخی از این آزمایش ها شیوۀ عملکرد کبد در عملیات نرمال تولید پروتئین و دفع بیلی روبین (محصولی از ضایعات خون) را ارزیابی می نمایند . سایر آزمایش های عملکرد کبد آنزیم هایی که سلول های کبد در پاسخ به آسیب یا بیماری آزاد می کنند را می سنجند.

نتایج غیرنرمال آزمایش عملکرد کبد همیشه نشانگر بیماری کبدی نیست.

چرا آزمایش عملکرد کبد انجام می شود؟

• غربالگری عفونت های کبدی مانند هپاتیت

• پایش و نظارت میزان پیشرفت بیماری مانند هپاتیت های ویروسی یا الکلی و تعیین میزان اثربخشی درمان

• سنجش شدت بیماری به ویژه در مورد زخم های کبدی (سیروز)

• پایش عوارض جانبی احتمالی داروها

 آزمایش های عملکرد کبدی سطوح آنزیم ها و پروتئین های خاصی را در خون شما کنترل می کند. سطوحی که بالاتر یا پایین تر از حد نرمال باشند می تواند مشخص کننده مشکلات کبدی باشند. برخی از تست های متداول عملکردی کبد عبارتند از:

آزمایش عملکرد کبد چه عواملی را اندازه گیری می نماید؟ 

*آلانین آمینوترانسفراز (ALT):

 (ALT: Alanine transaminase ) آنزیمی در کبد است که به تبدیل پروتئین ها به انرژی در سلول های کبدی کمک می کند. زمانی که کبد آسیب دیده است، ALT در جریان خون آزاد می شود و سطح آن افزایش می یابد.

* آسپارتات ترانس آمیناز (AST):

 ( AST: Aspartate transaminase) آنزیمی است که به متابولیزه کردن اسیدآمینه ها کمک می کند. AST نیز مانند ALT به میزان اندک در خون موجود است. افزایش در سطح AST ممکن است تعیین کننده آسیب کبدی، بیماری یا آسیب ماهیچه ای باشد.

* آلکانین فسفاتاز (ALP):

(  ALP: Alkaline phosphatase) آنزیمی در کبد و استخوان است که برای تجزیه پروتئین ها اهمیت دارد. سطوح بالاتر از حد نرمال ALP ممکن است نشانگر آسیب کبدی یا بیماری باشد مانند مجرای صفراوی مسدود شده یا بیماری های استخوانی خاص

* آلبومین و پروتئین کلی(Total Protein):

 آلبومین یکی از چندین پروتئینی است که در کبد ساخته می شود. بدن شما برای از بین بردن عفونت ها و انجام سایر عملکردها به این پروتئین ها نیاز دارد. سطح پایینتر از نرمال آلبومین و پروتئین کل ممکن است بیانگر آسیب کبدی یا بیماری باشد.

* بیلی روبین:

بیلی روبین ماده ای است که طی تجزیه نرمال سلول های قرمز خون تولید می شود. بیلی روبین از کبد عبور می کند و از طریق مدفوع دفع می شود. افزایش سطح بیلی روبین (یرقان) ممکن است نشان دهنده آسیب کبدی بیماری و یا انواع خاصی از آنمی باشد.

* گاما-گلوتامیلترانسفراز (GGT):

( GGT: Gamma-glutamyltransferase) آنزیمی در خون است. سطوح بیش از حد نرمال ممکن است نشان دهنده آسیب در کبد یا مجرای صفراوی باشد.

* لاکتات دهیدروژناز (LD):

(LD: L-lactate dehydrogenase) آنزیمی در کبد است. سطوح افزایش یافته آن ممکن است بیانگر آسیب کبدی باشد اما می تواند تحت تاثیر بسیاری از اختلالات دیگر نیز بوجود آید.

* زمان پروترومبین (PT):

(PT: Prothrombin time) مدت زمانی است که طول می کشد تا خون لخته شود. PT افزایش یافته ممکن است نشاندهنده آسیب کبدی باشد اما می تواند تحت تاثیر دریافت داروهای رقیق کننده خون نظیر وارفارین نیز افزایش یابد.

آزمایش عملکرد کبدی چگونه انجام می شود؟

نمونه خون برای آزمایشات عملکرد کبدی معمولا از رگ وریدی بازویتان گرفته می شود. پزشکتان ممکن است از شما درخواست کند تا قبل از نمونه گیری ناشتا باشید و برخی از داروها را مصرف نکنید. برخی مواد غذایی خاص و داروها ممکن است بر روند آزمایش تاثیر گذار باشد.

از آزمایش های عملکرد کبد چه چیزی می توانید انتظار داشته باشید؟

1.در مدت آزمایش

نمونه خون برای آزمایشات عملکرد کبدی معمولا به وسیله سوزن کوچکی از ورید در محل خم شدن بازویتان گرفته می شود. سوزن به لوله کوچکی برای جمع کردن خون متصل است. ممکن است هنگامی که سوزن به بازویتان فرو می رود درد سریعی را حس کنید و مدتی پس از خارج کردن سوزن در محل آن درد کوتاه مدتی را تجربه کنید.

2.پس از آزمایش

نمونه خونتان جهت بررسی به آزمایشگاه فرستاده می شود. اگر بررسی آزمایشگاهی در همان محل انجام شود شما می توانید نتایج آزمایشات را طی چند ساعت دریافت کنید. چنانچه پزشکتان نمونه خون را به آزمایشگاه دیگری بفرستد ممکن است طی چند روز نتایج آزمایش را دریافت کنید.

نتایج طبیعی آزمایش عملکرد کبد چیست ؟

نتایج نرمال و طبیعی یک تست عملکرد کبد به صورت زیر است:

ALT: 7-55 U/L

AST:8-48 U/L

ALP :40-129 U/L

Albumin : 3.5-5.0 g/dL

Total protein: 6.3-7.9 g/dL

Bilirubun : 0.1-1.2 mg/dL

GGT : 8-61 U/L

LD : 1.22-222 U/L

PT : 9.4-12.5 Seconds

این نتایج برای فرد بالغ متداول است. نتایج نرمال از یک آزمایشگاه به دیگری متغیر است و ممکن است برای زنان و کودکان کمی متفاوت باشد.

پزشکتان از این نتایج برای کمک به تشخیص وضعیت شما یا تصمیم درباره درمانی که ممکن است نیاز داشته باشید استفاده می کند. اگر در حال حاضر بیماری کبدی دارید، آزمایشات عملکرد کبدی می تواند به تعیین میزان پیشرفت بیماری و میزان پاسخ بدنتان به درمان، کمک کند.

جدول زیر با توجه به نوع بیماری کبدی ، میزان متغیرها را تفسیر نموده است . 

بر فرض مثال درصورت آسیب حادکبدی ، میزان بیلی روبین شما نرمال است و یا در صورت افزایش ALT یا AST افزایش می یابد ، اما متغیرهای ALT یا ASP بیش از ده برابر می گردد و ALP نرمال است . آلبومین و PT نیز اغلب نرمال است . 

جهت کسب اطلاعات بیشتر به سایت پزشکی امروز مراجعه نمایید.