طبقه‌بندی پلاک‌های MS در طیف متنوع بیماری

پلاک‌های زودفعال و شعله‌ور (smoldering)  در طول مدت بیماری ام اس، در نقاط مختلفی بروز می یابند.

ارتباط بین آسیب‌شناسی و مراحل بالینی مالتیپل اسکلروزیس (ام اس) تاکنون نامشخص بوده‌است. محققان در این بررسی به ارزیابی گزیده‌ی وسیعی از بلوک‌‌های بافتی کالبد شکافی، برای طبقه‌بندی نسبت انواع پلاک‌‌های مختلف بین زیرگروه‌ها و دوره‌هایام اس و مدت زمان آن پرداختند.

طبقه‌بندی پلاک‌های MS در طیف متنوع بیماری

آن‌ها مواد کالبد شکافی را از ۱۲۰ بیمار به نمایندگی از تمام زیرگروه‌های ام اس (متوسط ​​سن در زمان مرگ ۵۶؛ محدوده‌ی ۸۶-۱۷؛ متوسط مدت زمان ابتلا ۱۲ سال، محدوده‌ی ۴۸-۰) در نظر گرفتند که شامل ۱۲۲۰ بلوک بافتی بود. طبقه‌بندی پلاک‌ها این‌گونه بود: پلاک‌های فعال (active) (دارای ماکروفاژهای متراکم با محصولات میلین، شامل هر دو نوع پروتئین‌ میلین اصلی و فرعی در پلاک‌های زودفعال و تنها پروتئین‌های اصلی در پلاک‌های دیرفعال) و پلاک‌های دارای یک مرکز غیرفعال را که توسط یک لبه‌ی میکروگلیالی فعال احاطه شده باشند، پلاک‌های شعله‌ور (smoldering) می‌دانیم و پلاک‌های سایه (shadow) (با میلین‌سازی مجدد کامل) و پلاک‌های غیر فعال (inactive) (با تعداد بسیار کمی ماکروفاژ یا میکروگلیال‌های فعال‌شده).

نسبت پلاک‌های فعال با ازمان بیماری کاهش یافت. پلاک‌های زودفعال اولیه به طور عمده درام اس عودکننده-فروکش کننده( Relapsing-remitting=RR) و به میزان کمتر در ام اس پیشرونده‌ی ثانوی (SPMS=secondary-progressive) با عود و به ندرت در SPMS بدون عــود یا در ام اس پیشـرونده‌ی اولـیه (PPMS=primary progressive) دیده می‌شوند.

پلاک‌های دیرفعال(late active plaques) هنوز هم در حدود ۸درصد از SPMS بدون عود و حدود ۱۵درصد از PPMS دیده می‌شدند. پلاک‌های شعله‌ور در طول ۵سال اول بیماری غیر معمول بودند و پس از تقریباً ۲۰ سال به اوج خود رسیدند و در ۳۰ سال گذشته هم‌چنان غالب (prominent)بودند. این پلاک‌های شعله‌ور بیشتر در بیماران SPMS و PPMS مشاهده شدند. پلاک‌های باز میلینه‌شده‌ی سایه (RSP) با نسبت ثابت ۲۰ تا ۲۶ درصد پس از سال اول بیماری آغاز شدند و طی دهه‌ی سوم ادامه یافتند.

Frischer JM et al. Ann Neurol 2015 Aug 3