نیاز به نظارت مستمر بر روند درمان های جدید MS

با وجود اینکه پیشرفت‌های حاصل‌شده در‌خصوص درمان اسکلروز چندگانه (ام اس) خبر بسیار خوبی برای بیماران مبتلا به این بیماری است، عوارض‌جانبی و خطرهای مرتبط با درمان آن، لزوم مدیریتی فعال و نظارتی مستمر را نیز ایجاب می‌کند‌. بسیاری از درمان‌های جدید و مؤثر موجود، با خطر و مشکلات عملی همراه هستند که لزوم هوشیاری مستمری را می‌طلبد.

کلیه‌ی درمان‌های موجود بیماری ام اس(ms) دارای عوارض‌جانبی خفیف هستند و بسیاری از شیوه‌های درمانی مؤثر برای این بیماری، دارای خطرهای عملی(Practical problems) خاصی هستند که باید به طور مداوم مدیریت و مراقبت شوند.

هوشیاری در‌خصوص امکان وقوع عوارض بالقوه‌ی بعد‌از شروع درمان‌های جدید، بسیار با اهمیت است و 3‌مشکل اساسی در‌این‌خصوص وجود دارد که در زیر به آن اشاره می‌کنیم‌:

• لوکوآنسفالوپاتی چند کانونی پیشرونده (Progressive multifocal leukoencephalopathy :PML) که بر‌اثر عفونت مغز و توسط ویروس شایــع‌ ایجاد‌می‌شود.

این ویروس در حالت طبیعی بی‌خطر است و تنها در بیمارانی منجر به عفونت می‌شود که از بیماری‌های مربوط به نقص سیستم ایمنی مانند ایدز رنج می‌برند و یا تحت‌درمان با داروهای تضعیف‌کننده‌ی سیستم ایمنی هستند. PML به‌شدت درمیان بیمارانی‌که مبتلا به‌ بیماری ام اس(ms) بوده و تحت ‌‌درمان ‌باداروی ‌ناتالیزوماب‌(Natalizumab) هستند، رواج دارد.

حتی در مواردی گزارش‌شده که داروهایی چون دیمتیل‌فومارات (Dimethyl Fumarate) و فینگولیمد (Fingolimod) می‌توانند در ظهور این عفونت نقش داشته باشند. بنابراین باید در‌مورد استفاده از این داروها، بخصوص در کسانی که آنتی‌بادی مثبت ویروسJC را در خون خود دارند، بسیار احتیاط کرد.

• بیماری‌های سیستم ایمنی ممکن‌است 1‌تا‌5‌سال بعد‌از شروع درمان با داروی آلمتوزوماب (Alemtuzumab)‌، نمایان شوند. هوشیاری مستمر نسبت به بروز شناسه‌های این بیماری‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است و همچنین تست‌های آزمایشگاهی منظم شامل پایش ماهانه‌ی گلبول‌های خون(full blood count)، به‌مدت حداقل 5‌سال همراه با تجویز چنین داروهایی باید صورت‌گیرد و در‌صورت شناسایی به‌موقع، می‌توان با درمان‌های استاندارد جلوی بروز اینگونه بیماری‌ها را گرفت.

عوارض این نوع بیماری‌ها بسیار پیش‌رونده بوده و بنابراین مبتلایان به آنها باید به‌سرعت تحت‌درمان قرار‌گیرند.

• آزمایش‌های تشخیصی جهت پیشگیری از لمفوپنی و عملکرد آشفته‌ی کبدی (Deranged liver function)، باید در تمامی فرایندهای درمانی در دسترس برای بیماری ام اس(ms) و در مراحل مختلف آن لحاظ شود.

زمــانـــی‌کـه انحـراف قابل‌ملاحظه‌ای(significant deviatian) از مقادیر نرمال مشاهده‌شد، آزمایش‌های مکرر و در‌صورت لزوم قطع درمان باید مد‌نظر قرار‌گیرد و در‌صورت شناسایی درجات بالاتر اختلال، درمان باید به‌سرعت قطع‌شود‌.

وجود نظارت‌های انطباقی (Compliance) نیز باتوجه به ماهیت بلند‌مدت بودن درمان‌های‌ ام اس(ms) حیاتی است. پزشکان‌عمومی و متخصص باید از عوارض بالقوه و اشکال خاص درمان‌های ام اس(ms) آگاه شوند. این موضوع بخصوص در مناطق روستایی و دورافتاده که دسترسی به خدمات تخصصی نورولوژی در آنها امکان‌پذیر نیست، اهمیت به‌مراتب بالاتری دارد.

بدیهی است که نشانه‌های بیماری و درمان‌هایی که بر‌اساس آنها پیشنهاد می‌شوند، به‌طور‌کامل با یکدیگر مطابقت ندارند و بنابراین نیاز شدیدی به ایجاد محدودیت(current restriction) درخصوص تجویز درمان‌های‌ ام اس(ms) و لزوم انطباق آنها با شواهد روزآمد وجود دارد.

با‌این‌حال، می‌توان به آینده خوش‌بین بود و در‌حالی‌که درمان قطعی برای ام اس(ms) همچنان دست‌نیافتنی(گول‌زننده) است، می‌توان با کاستن از فعالیت التهابی، از عود و پیشرفت بیماری‌ کم نمود.