شماره ۹۶۳

دارچین و پیشگیری ازآلزایمر

دکتر محمدابراهیم رسولی - نورولوژیست ـ آمریکا

دانشمندان در دارچین ترکیباتی کشف کرده‌اند که بالقوه دارای توان پیشگیری از آلزایمر هستند.
آیا این ادویه‌ی قرمز مایل به قهوه‌یی‌که رایحه‌یی مطبوع دارد و دارای مصارف مختلفی است دارای نفعی مهم است؟ این ادویه‌ی شایع که درآشپزی هم مصرف می‌شود ممکن است کلید به تأخیر انداختن شروع یا مرتفع نمودن آثار بیماری آلزایمر باشد.
نتایج یک بررسی که در دانشگاه کالیفرنیا در سانتاباربارا و درجلد اول سال 36 نشریه‌ی Alzheimer’s Disease مورخ 28 مه‌ی 2013 به چاپ رسیده حاکی از آن است که سینامالدئید Cinnamaldehyde و Epicatechin موجـود دردارچیــن بر tau تأثیر متقابل دارند و دارچین در تعدیل پاتوژنز بیماری آلزایمر دارای آثار سودمند است.
 بیماری آلزایمر شایع‌ترین شکل زوال عقل وازبیماری‌های نورودژنراتیو است که دارای سیر پیشرونده‌ بوده وباگذشت زمان یاخته‌های مغز را ازبین می‌برد. هنوز راه علاجی برای این بیماری پیدا نشده وعلت اصلی بیماری آلزایمر شناخته نشده است.
 اما دو ترکیبی که دردارچین وجود دارند یعنی سینامالدئید و اپیکاتشین در تلاش برای مقابله با بیماری امیدوار کننده بوده‌اند. طبق نظر محققان ثابت شده است که این ترکیبات از ایجاد گوریدگی tangle فیلامانی که در یاخته‌های مغز یافت می‌شود  و ازمشخصات بیماری آلزایمر  است، پیشگیری می‌کنند.
برای مجموعه‌ی  میکروتوبول‌ها در یک یاخته‌، پروتئینی موسوم به tau، نقشی اساسی درساختار نورون‌ها و نیز عملکردشان دارد.
در آلزایمر، مشکل آن است که tau دراین بیماری‌روی هم انبار می‌شود. وقتی این پروتئین به صورتی مناسب به میکروتوبولهایی که ساختار یاخته را شکل می‌دهند به درستی پیوند نشود، این پروتئین‌ها روی هم انباشته شده و در نورون‌ تارهای نامحلولی می‌سازند. هرچه سن انسان بالاتر رود نسبت به این کلافه‌ها و گوریدگی‌ها تأثیر پذیرتر می‌شود. دربیماران دچار آلزایمر غالباً این تغییرات و به مقدار وسیع‌تر دیده می‌شوند.
ثابت شده استفاده از سینامالدئید، یعنی ترکیبی که سبب روشنی و بوی شیرین دارچین است درپیشگیری از انباشت tau مؤثر است. با حفاظت از tau در برابر استرس اکسیداتیو، این ترکیب که یک اسانس است انباشته شدن پروتئین‌را مهار می‌کند. برای انجام این کار، سینامالدئید به دو باقیمانده‌ی اسید آمینه‌یی موسوم به سیستئین cysteine در پروتئین tau پیوند می‌شود. بقایای سیستئین نسبت به تغییر حساس است، یعنی عاملی که درایجاد آلزایمر سهیم است.
 به عنوان مثال درآفتاب سوختگی که شکلی از صدمه‌ی اکسیداتیو است اگر شخصی ازکلاه استفاده نکند، نمی‌تواند صورت و سر را در برابر اکسیداسیون حفظ نماید. ازاین جهت سینامالدئید را می‌توان به کلاه تشبیه کرد. درعین حال که این ماده با چسبیدن به بقایای تأثیر‌پذیر سیستیئن از پروتئین tau حفاظت می‌کند. سبب عملکرد مناسب این پروتئین نیزمی‌شود.
 به طورکلی درسلامت یاخته‌ها، استرس اکسیداتیو oxidative stress عامل اصلی است که باید درنظرگرفته شود. ازطریق جریان‌های طبیعی یاخته‌یی مواد ایجاد کننده‌ی رادیکال آزاد مانند پراکسیدها peroxide ساخته می‌شوند ولی آنتی اکسیدان‌های درون یاخته‌درجهت خنثی کردن رادیکال‌ها و پیشگیری از اکسیداسیون عمل می‌کنند. اما دربعضی شرایط این حالت دیده  نمی‌شود و با افزایش تولید پراکسید‌ها و رادیکال‌های آزاد و کاهش مقدار آنتی اکسیدان ها به استرس اکسیداتیو منتهی می‌گردد.
 اپیکاتشین که درغذاهای دیگر مانند سیاه گیله، شکلات، شراب سرخ نیز وجود دارد به عنوان یکی آنتی اکسیدان قوی مورد تأیید است. نه تنها این عامل سبب خاموش شدن آتش اکسیداسیون می‌شود، بلکه در واقع با اکسیداسیون فعال شده و درنتیجه این ترکیب با سیستئین روی پروتئین ‌tau به طریقی مشابه با تأثیر حفاظتی سینامالدئید تأثیر متقابل دارد.
 غشاهای یاخته که اکسیده شده‌اند نیزمشتقات واکنش‌کننده‌ مانند آکرولئین Acrolein تولید می‌کنند که به سیستئین صدمه می‌زند. اپیکاتشین دراین مورد نیز فرآورده‌های جانبی را می‌شکند.
 نتایج بررسی‌ها حاکی ازآن است که رابطه‌‌ی شدیدی میان دیابت نوع 2 و میزان بروز آلزایمر وجود دارد. افزایش ترازگلوکز که خاص دیابت است به تولید بیشتر نمونه‌های اکسیژن واکنش‌کننده منتهی شده و به استرس اکسیداتیو می‌انجامد که عامل مشترک در دیابت و بیماری آلزایمر است. نتایج سایر پژوهش‌‌ها نشان داده است که دارچین در تدبیر گلوکز خون و سایر مشکلات مربوط به دیابت آثار نافع دارد.
از آنجا که tau نسبت به استرس اکسیداتیو تأثیرپذیر است، درنتیجه‌ از نتایج بررسی‌حاضر، این سوال مطرح می‌شود که به ویژه با پتانسیل ترکیبات کوچک چه نفعی از دارچین در آلزایمر به دست می‌آید.
با وجودی که نتایج این پژوهش راه امیدی گشوده است ولی در زمینه‌ی آگاهی از تأثیر دارچین در انسان راه درازی در پیش است. پژوهشگران درمورد مصرف بیش از مقدار دارچین که درآشپزی به کار می‌رود اخطار داده‌اند.
اگرچه دارچین و ترکیبات موجود درآن امید را در پژوهشگران زنده ساخته‌اند ممکن است گام قابل توجهی درجهت مبارزه با آلزایمر برداشته شده باشد ولی باید گفت که عامل خطرساز اصلی بیماری یعنی سن قابل کنترل نیست. درایالات متحده، آلزایمر باطولانی شدن عمر جامعه به صورت مشکل خاصی جلوه‌گر شده ونسل کودکان خاکستری مو افزایش یافته و به افزایش اساسی فراوانی بیماری انجامیده است و این پدیده سیستم مراقبت از سلامت را درسراسر جهان تهدید می‌کند. طبق برآورد جامعه‌ی آلزایمر، درسال 2013، بیماری آلزایمر برای کشور آمریکا، 203 میلیارد دلار هزینه ایجاد می‌کند.
 اما آیا جالب نیست که ملکول کوچکی ازیک ادویه درپیشگیری از بیماری یا کند کردن سیرآن مؤثر باشد.

تعداد بازدید : 2004

ثبت نظر

ارسال