کمبود ویتامینE و آسیب مغز

دانشمندان کشف‌کرده‌اند که چگونــه ممکن‌است کمبود ویتامینE با ایجاد اختلال در عرضه‌ی موادغذایی که برای سلامت نورون‌ها حیاتی است، موجب آسیب مغز شود.
این مطالعه که توسط محققان دانشگاه ایالتی اورگان انجام و درمجله‌ی Journal of Lipid Research منتشر شده‌است،شامل بررسی تغذیه‌ی گورخرماهی (Zebra fish) با رژیــم‌غذایی دارای کمبـود ویتامینE در کل زندگی آن‌ها بود.

در گورخرماهی‌های دچار کمبود ویتامینE میزان (DHA-PC)که بخشی‌از غشای‌سلولی نورون‌ها است ، حدود ۳۰‌درصد کمتر است. تحقیقات قبلی نشان‌داده که میزان پایین (DHA-PC) در انسان با خطر بالاتری برای ابتلا به بیماری آلزایمر در ارتباط است.

علاوه‌بر‌این در ماهی دچار کمبود ویتامینE همچنین میزان گروه مهمی‌از ترکیبات به‌نام LysoPL‌ کم است. ماده‌ای که برای ارسال (DHA)به مغز برای کمک به تعمیر غشای آسیب‌دیده مورد نیاز است. به‌طور میانگیـــن میزان LysoPL در گورخــرماهی‌های دچار کمبود ویتامین۶۰Eدرصد کمتر است.
محقق ارشد تحقیق، دکتر مارت ترابر می‌گوید: «شما نمی‌توانید خانه‌ای بدون مصالح مورد‌نیاز بسازید» «به‌عبارت‌دیگر اگر ویتامینE ناکافی باشد، ما بیش‌از نیمی‌از مواد لازم برای ساخت و نگهداری مغز را از‌دست می‌دهیم».

حدود ۹۶‌درصد زنان و ۹۰درصد مردان بالغ در آمریکا به‌اندازه‌ی کافی ویتامینE در رژیم‌غذایی خود دریافت نمی‌کنند. به‌گفته‌ی محققان این مطالعه، میزان کمبود ویتامینE در گورخرماهی معادل رژیم‌غذایی بدون ویتامینE در طول عمر یک انسان بود.

ویتامینE برای جلوگیری‌از هدررفتــن «مــولکول بســیار مهم و حیــاتـیDHA در مغــز» مورد نیاز است.

DHA یک‌اسید چرب اشباع نشده (PUFA) است و کارشناسان آن را یکی‌از مهم‌ترین مواد مغذی حاصل‌از اسیدهای چرب امگا۳ می‌دانند. این اسیدها به‌طور معمول در غذاهایی مانند روغن‌های‌ماهی، کتان، گردو، تخم‌مرغ و سبزی‌های دارای برگ‌سبز تیره مثل اسفناج یافت می‌شود.

دکتر ترابر توضیح می‌دهد: «مغز انسان بسیار غنی‌از (DHA) است اما مغز توانایی تولید آن را ندارد و آن را از کبد دریافت می‌کند». «مولکول‌های ویژه‌ای که به حمل آن به مغـز کمک می‌کننـد، Lyso‌PLها هستند و میزان این مولکول‌ها در شرایط کمبود ویتامینE تا‌ حد زیادی کاهش می‌یابد. این فعل‌و‌انفعالات موجب آسیب غشای سلولی و مرگ نورون‌ها می‌گردند.»

دکتر ترابر بیان می‌کند پژوهش‌های دیگر نشان داده‌اند که میزان پیشرفت بیماری آلزایمر را می‌توان با افزایـــش مصرف ویتامینE کاهش داد.

با‌این‌حال او خاطر نشان‌می‌کند که ممکن‌است اختلال عصبی فقط بیانگر آسیب درازمدت نورونی باشد که از قبل رخ‌داده است.

محققان آینده باید توجه خود را به بـررسی اثرات کمبود ویتامینE  روی جنیـن گــورخـــرمــاهی متمرکز کنند.

بخشی‌از هزینه‌های مطالعه‌ی حاضر توسط مؤسسه‌ی ملی بهداشت (NIH) تأمین شده است.

«شواهد روشن به‌طور فزاینده‌ای نشان‌می‌دهند که ویتامینE با حفاظت مغز مرتبط است و اینک ما در‌حال شروع درک بهتـر درباره‌ی بـرخی مکانیـــسم‌های ایــن ارتباط هستیم».

دکتر ترابر نتیجه‌گیری می‌کند که «این پژوهش نشان‌داد که ویتامینE برای جلوگیری‌از هدررفتن اساسی مولکول بسیار مهم DHA در مغز مورد نیاز است و به‌تفسیر چرایی نیاز سلامت مغز به ویتامینE کمک می‌کند».

براسـاس اطلاعات NIH ویتامینE اغلب از روغن‌سویا، کانولا، ذرت و دیگر سبزی‌ها به‌دست می‌آید. بهترین منابع این ویتامین شامل آجیل و دانه‌هایی مانند دانه‌های‌(تخمه‌)آفتابگردان، بادام و فندق می‌باشند.

سبــزی‌های سبـــز برگ مانند اسفنـاج  و کلــم‌بروکلــی نیـز حاوی مــقادیر قابــل‌توجـهی ویتامینE هستند.

Ref: Journal of Lipid Research 14 April, 2015