کیفیت آب در بطری‌های شیشه‌ای و پلاستیکی

 بطری‌های آب که در اسپانیا فروخته می‌شوند، عملاً  عاری‌از موادی هستند که بطری‌های پلاستیکی یا بطری‌های شیشه‌ای با درب پلاستیکی دارند. این بطری‌ها، تنها در برخی موارد شناسایی می‌شوند مگر اینکه دارای مقادیر بسیار بالاتر از حدی باشند که برای سلامتی مضر هستند.

این مسأله توسط محققان در مؤسسه‌ی ارزیابی محیط و تحقیقات آب اسپانیا (CSIC)، با تحلیل بیش‌از ۱۳۰ نوع آب‌معدنی نشان‌داده‌شد.

مواد پلاستیکی مورد استفاده در بسته‌بندی غذا، متشکل از مولکول‌ها یا مونومرهای کوچکی هستند که همراه با افزودنی‌های دیگر می‌توانند در‌جریان بسته‌بندی‌، پُرکردن یا نگهداری به محصول اضافه شوند.

اکنون دانشمندان بر موادی تأکید کرده‌اند که از بطری‌های پلاستیکی یا شیشه‌ای به آب منتقل می‌شوند. آنها به‌طور ویژه پنج نوع فتالات (استرهای فتالیک‌اسید)، دی‌اتیل‌هگزیلادیپات‌(DEHA)، اکتیل‌فنول، نانیل فنول و بیسفنول (ABPA) را مورد‌تحلیل قرار‌داده‌اند.

این مواد در صنایع بسته‌بندی رایج هستند اما در‌صورتی‌که مقدار آنها طبق قانون مواد پلاستیکی در تماس با غذا از‌حد مشخص‌شده بیشتر شوند، اثراتی سمی براندام‌های تولید مثل و سیستم اندوکرین می‌گذارند.

محققان، آب‌معدنی‌ ۱۳۱ چشمه و سه‌نوع آب‌شرب تهیه‌شده از ۹۴برند فروخته‌شده در اسپانیا را مورد آزمایش قرار‌دادند. نمونه‌ها، درست پس‌از بسته‌بندی در کارخانه‌های بطری‌سازی و بعد‌از نگهداری به‌مدت یک‌سال، برای ارزیابی وجود مواد پلاستیکی یا افزودنی‌ها در‌طول این دوره‌، گرفته‌شدند.

محققان می‌گویند: نتایج بررسی نشان می‌دهد که هم بسته‌بندی‌، خواه پلاستیک یا شیشه باشد و هم آب درون بطری، کاملاً برای سلامتی ایمن و طبق قوانین‌هستند.

از ۶۵۱۶ نمونه تست‌شده، تنها ۵/۶‌درصد در تست مثبت بودند. رایج‌ترین مواد تشکیل‌دهنده که ظاهر می‌شدند DEHP (دی‌اتیل‌هگزیلفتالات)‌، مرتبط با درپوش‌های روی بطری‌های شیشه‌ای و BPA درارتباط با بسته‌بندی پلی‌کربونات‌، نوعی ترموپلاستیک شکل‌پذیر رایج در صنعت بودند.

با‌این‌حال‌، غلظت‌ها چشمگیر نیستند و بسیار پایین‌تر از حداکثر حد جذب کلی روزانه یا TDI هستند. برای مثال ، در‌مورد DEHP، 231 لیتر آب ممکن‌است هر‌روز نوشیده شود تا به حد مشخص‌شــده طبــق قانـون (mg/kg‌ ۰/۰۵ وزن بدن/روز) یا ۱۲۴‌لیتر در‌صورتی‌که مرتبط با BPA باشد، برسد.

محققان تأکید می‌کنند «بادرنظر گرفتن غلظت مواد تشکیل‌دهنده و مصرف روزانه‌ی آب داخل بطری‌، احتمال بروز مشکلات بهداشتی با توجه به هضم آنها وجود ندارد.

همچنین محققان اشاره می‌کنند که نتایج، «ممکن‌است برای شرکت‌های بطری‌سازی و توزیع‌کنندگان سرپوش و رزین که به‌طور مداوم محصولات خود را برای محدودکردن انتقال مواد از بسته‌بندی و حفظ کیفیت آب‌چشمه بهبود می‌بخشند، مناسب باشد.

مسأله‌ی ارگانولپتیک فراتــر از مسمومیت:

محققان اضافه می‌کنند: «‌انتقال مواد تشکیل‌دهنده‌، گاهی اوقات مشکل ارگانولپتیک ایجاد می‌کند که بدتر از مسمومیت است و دلیلی است بر اینکه شرکت‌های بطری‌سازی، بیشتر در کاربرد پلاستیک‌هایی تاکید دارند که برای مصرف‌کننده بر طعم آب تاثیر بدی نگذارند».

این تحلیل همچنین نشان‌می‌دهد که بطری‌های پلاستیکی پلی‌اتیلن ترفتالات (PET) با سرپوش پلی‌اتیلن با چگالی بالا که اکثر بطری‌های آب در بازار اسپانیا را شامل می‌شود، سطوح پایین پلاستیسیزرها را‌دارند.

همچنین مشاهده شده‌است که شکل ظرف بر کیفیت آب اثر نمی‌گذارد. زمان نگهداری هم همینطور. به‌شرط آن‌که مواد شناسایی شده در نمونه‌های به‌تازگی وارد بطری‌شده‌، اساساً  مثل همان موادی باشند که یک‌سال در انبار نگهداری شده‌اند.

فقط آب کربوناتی(حاوی بی‌کربنات) می‌تواند فرآیندهای انتقال را که درکل مرتبط با نوع مونومر یا ماده‌ی پلاستیکی مورد استفاده در صنعت بسته‌بندی هستند، کمی افزایش دهد‌. محققان خاطر‌نشان می‌سازند: «‌آب موجود در بطری، اغلب با‌توجه به انتقال پلاستیسیزها مورد انتقاد قرار‌گرفته است. اما در واقع این امر اصلاً اتفاق نمی‌افتد و در‌صورت وقوع‌، اکنون دلیل آن را می‌دانیم. بنابراین می‌توانیم بسته‌بندی آن را بهبود بخشیم» و سپس تصریح می‌کنند «‌در اسپانیا نوشیدن آب بطری ممکن است یک چیز لوکس (تشریفاتی) (Luxuvy) به‌نظر رسد، درحالی که در بسیاری ‌از کشورها ضرورت محسوب می‌شود. چرا‌که آب‌شرب وجود ندارد و در هر ‌دو مورد باید سالم و با کیفیت باشد».