شماره ۹۵۶

عوارض جانبی احتمالی استاتین‌ها

دکتر کیوان یعقوبی - علوم اعصاب

در‭ ‬پی‭ ‬اعلام‭ ‬خبری‭ ‬که‭ ‬چند‭ ‬روز‭ ‬پیش‭ ‬منتشر‭ ‬شد‭ ‬مبنی‭ ‬براینکه‭ ‬احتمال‭ ‬آسیب‭ ‬به‭ ‬حافظه‭ ‬توسط‭ ‬داروهای‭ ‬پایین‌آورنده‌ی‭ ‬کلسترول‭ ‬خون‭ ‬وجود‭ ‬دارد،‭ ‬بسیار‭ ‬ناراحت‭ ‬شدم‭.  ‬زیرا‭ ‬همین‭ ‬چند‭ ‬روز‭ ‬پیش‭ ‬بود‭ ‬که‭ ‬یکی‭ ‬از‭ ‬دوستان‭ ‬پزشک‭ ‬به‭ ‬علت‭ ‬کم‭ ‬عارضه‭ ‬بودن‭ ‬این‭ ‬دارو‭ ‬و‭ ‬اثر‭ ‬احتمالی‭ ‬آن‭ ‬در‭ ‬پیشگیری‭ ‬از‭ ‬آلزایمر‭(‬به‭ ‬علت‭ ‬نقش‭ ‬کلسترول‭ ‬در‭ ‬فرآیند‭ ‬بیماری‭ ‬آلزایمر‭) ‬دوستان‭ ‬را‭ ‬تشویق‭ ‬به‭ ‬مصرف‭ ‬آن‭ ‬می‌نمود‭ ‬و‭ ‬حال‭ ‬آنکه‭ ‬ناآگاهانه‭ ‬خود‭ ‬و‭ ‬دیگران‭ ‬را‭ ‬در‭ ‬معرض‭ ‬خطر‭ ‬قرار‭ ‬می‌داد‭. ‬براساس‭ ‬نتایج‭ ‬چندین‭ ‬بررسی‭ ‬نقش‭ ‬میزان‭ ‬بالای‭ ‬کلسترول‭ ‬در‭ ‬ایجاد‭ ‬پلاکهای‭ ‬مغزی‭ ‬در‭ ‬بیماری‭ ‬آلزایمر‭ ‬به‭ ‬اثبات‭ ‬رسیده‭ ‬است‭.‬

یکی‭ ‬از‭ ‬جملات‭ ‬کلیشه‌ای‭ ‬اما‭ ‬قابل‭ ‬تامل‭ ‬یکی‭ ‬از‭ ‬پژوهشگران‭ ‬این‭ ‬بررسی‭ : ‬‮«‬بسیاری‭ ‬از‭ ‬پزشکان‭ ‬براین‭ ‬باورند‭ ‬که‭ ‬اگر‭ ‬بیمار‭ ‬عارضه‌ای‭ ‬را‭ ‬گزارش‭ ‬نکند،‭ ‬پس‭ ‬حتما‭ ‬عارضه‌ای‭ ‬وجود‭ ‬ندارد‭ ‬،‭ ‬اما‭ ‬اینطور‭ ‬نیست.»‬(شکل۱).‬

در‭ ‬یکی‭ ‬از‭ ‬تحقیقات‭ ‬دانشگاه‭ ‬آریزونا‭ ‬این‭ ‬تیم‭ ‬موفق‭ ‬به‭ ‬کشف‭ ‬جدیدی‭ ‬در‭ ‬مورد‭ ‬سلول‌های‭ ‬مغزی‭ ‬که‭ ‬تحت‭ ‬درمان‭ ‬استاتین‭ ‬قرار‭ ‬دارند‭ ‬گردید‭: ‬التهاب‭ ‬غیرمعمول‭ ‬مابین‭ ‬نورونها‭ ‬که‭ ‬این‭ ‬تیم‭ ‬آنـرا‭ ‬اثـر‭ ‬«beads-on-a-string» نامیده‌اند‭.‬‭ ‬دراین‭ ‬بررسی‭ ‬مستندات‭ ‬آزمایشگاهی‭ ‬محکمی‭ ‬برای‭ ‬اثر‭ ‬داروهای‭ ‬استاتین‭ ‬بر‭ ‬سلولهای‭ ‬مغزی‭ ‬مصرف‌کننده‌های‭ ‬آن‭ ‬یافت‭ ‬شده‭. ‬این‭ ‬بررسی‭ ‬توسط‭ ‬ Robert Kraft‭ ‬و‭ ‬در‭ ‬دپارتمان‭ ‬علوم‭ ‬اعصاب‭ ‬(Neuroscience)‌‭ ‬به‭ ‬انجام‭ ‬رسیده‭ ‬است (‬شکل2) .

یکی‭ ‬دیگر‭ ‬از‭ ‬یافته‌های‭ ‬این‭ ‬بررسی‭ ‬این‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬پس‭ ‬از‭ ‬حذف استاتین‌ها‭ ‬اثر‭ ‬beads-on-a‭-‬string‭ ‬آنها‭ ‬از‭ ‬بین‭ ‬می‭ ‬رود‭. ‬همچنین نظریه‌ای‭ ‬ارایه‭ ‬شده‭ ‬که‭ ‬احتمال‭ ‬استعداد‭ ‬ژنتیکی‭ ‬درمورد‭ ‬ایجاد‭ ‬beadوجود‭ ‬دارد‭ ‬و‭ ‬از‭ ‬این‭ ‬رو‭ ‬حساسیت‭ ‬بالایی‭ ‬نسبت‭ ‬به‭ ‬این‭ ‬داروها‭ ‬برای‭ ‬ایجاد‭ ‬عوارض‭ ‬احتمالی‭ ‬ایجاد‭ ‬می‌گردد (‬شکل۳).

در‭ ‬زمان‭ ‬وجود‭ ‬استاتین‭ ‬تغییرات‭ ‬فـــاحشی‭ ‬در‭ ‬مورفولـــوژی‭ ‬نورونها‭ ‬ایجاد‭ ‬می‌گردد‭ ‬که‭ ‬عمده‌ی‭ ‬این‭ ‬تغییرات‭ ‬به‭ ‬عملـکرد‭ ‬نورونها‭ ‬آسیب‭ ‬وارد‭ ‬می‌کنند‭. ‬

نتیجه‭: ‬

۱) ‬در‭ ‬هنگام‭ ‬استفاده‭ ‬از‭ ‬هر دارویی‭ ‬اثرات‭ ‬درمانی‭ ‬و‭ ‬اثرات‭ ‬جانبــی‭ ‬را‭ ‬در‭ ‬دو‭ ‬کـــفه‭ ‬ترازو‭ ‬ارزیــابی‭ ‬نماییم. همچنین‭ ‬دور‭ ‬از‭ ‬ذهن‭ ‬نماند‭ ‬که امکـان‭ ‬دارد‭ ‬بـــــرخی‭ ‬از‭ ‬عوارض‭ ‬جانبــــی‭ ‬هنــوز‭ ‬کشف‭ ‬نشده‭ ‬باشند‭.

2) در‭ ‬هـــنگام‭ ‬استفاده‭ ‬از‭ ‬داروهای‭ ‬استاتیــــن‭ ‬به‭ ‬عوارض‭ ‬شناختی‭ (‬cognitive side effects‭) ‬دقت‭ ‬ویــژه‌ای‭ ‬داشته‭ ‬باشیم‭.‬

منابع‭ ‬در‭ ‬دفتر‭ ‬نشریه‭ ‬می‌باشد.‬


تعداد بازدید : 1137

ثبت نظر

ارسال